Komisja zaproponowała roczny budżet UE na 2025 r. w wysokości 199,7 mld euro.

Uzupełnią go o szacowane na 72 mld euro wypłaty w ramach NextGenerationEU. Ta znaczna pula środków finansowych pomoże UE realizować priorytety polityczne, a przy tym uwzględnia zmiany uzgodnione w toku śródokresowego przeglądu wieloletnich ram finansowych (WRF) w lutym 2024 r.

W projekcie budżetu na 2025 r. środki przeznacza się na obszary, w których mogą one przynieść największe korzyści, tak by dzięki działaniom podejmowanym we współpracy z państwami członkowskimi UE i naszymi partnerami na całym świecie i zgodnie z ich potrzebami Europa stała się bardziej odporna i lepiej dostosowana do wyzwań przyszłości, dla dobra obywateli i przedsiębiorstw UE. Będzie to możliwe dzięki wspieraniu transformacji ekologicznej i cyfrowej, tworzeniu miejsc pracy przy jednoczesnym wzmocnieniu strategicznej autonomii Europy i jej roli na świecie. Budżet umożliwi wspieranie kluczowych technologii krytycznych za pośrednictwem Platformy na rzecz technologii strategicznych dla Europy (STEP).

Projekt budżetu na 2025 r. zapewni również – zgodnie ze śródokresową rewizją WRF – dalsze wsparcie dla syryjskich uchodźców w Turcji i szerzej pojętym regionie, wsparcie na rzecz południowego sąsiedztwa, w tym zewnętrznego wymiaru migracji, a także dla Bałkanów Zachodnich. Co istotne, zapewni stabilne i przewidywalne wsparcie dla Ukrainy.

Komisja proponuje przeznaczenie następujących kwot (w formie zobowiązań) na poszczególne priorytety UE:

• 53,8 mld euro na wspólną politykę rolną i 0,9 mld euro na Europejski Fundusz Morski, Rybacki i Akwakultury, z myślą o europejskich rolnikach i rybakach, ale również aby wzmocnić odporność sektorów rolno-spożywczego i rybołówstwa oraz zapewnić odpowiedni margines na zarządzanie kryzysowe;
• 49,2 mld euro na rozwój regionalny i spójność regionalną, aby wspierać spójność gospodarczą, społeczną i terytorialną, a także na infrastrukturę wspomagającą transformację ekologiczną i priorytetowe projekty Unii;
• 16,3 mld euro na wsparcie naszych partnerów i interesów na świecie, z czego m.in. 10,9 mld euro w ramach Instrumentu Sąsiedztwa oraz Współpracy Międzynarodowej i Rozwojowej – „Globalny wymiar Europy” (ISWMR – „Globalny wymiar Europy”), 2,2 mld euro na Instrument Pomocy Przedakcesyjnej (IPA III), 0,5 mld euro na Instrument na rzecz wzrostu gospodarczego dla Bałkanów Zachodnich, a także 1,9 mld euro na pomoc humanitarną (HUMA);
• kolejne 4,3 mld euro zostanie udostępnione w formie dotacji w ramach Instrumentu na rzecz Ukrainy, uzupełnione o 10,9 mld euro w formie pożyczek;
• 13,5 mld euro na badania naukowe i innowacje, z czego największa kwota – 12,7 mld euro – zostanie przeznaczona na „Horyzont Europa”, sztandarowy program badawczy Unii Europejskiej. Projekt budżetu obejmuje również finansowanie europejskiego aktu w sprawie czipów w ramach programu „Horyzont Europa” oraz przegrupowanie na ten cel środków z innych programów;
• 4,6 mld euro na Europejskie inwestycje strategiczne, z czego np. 2,8 mld euro na instrument „Łącząc Europę” z przeznaczeniem na poprawę infrastruktury transgranicznej, 1,1 mld euro na program „Cyfrowa Europa”, który pomoże kształtować cyfrową przyszłość Unii, oraz 378 mln euro na kluczowe priorytety w ramach InvestEU (badania naukowe i innowacje, dwojaka transformacja – ekologiczna i cyfrowa, sektor zdrowia i technologie strategiczne);
• 2,1 mld euro na wydatki przeznaczone na przestrzeń kosmiczną, głównie na europejski program kosmiczny, który połączy działania Unii w tej strategicznej dziedzinie;
• 11,8 mld euro na odporność i wartości, z czego m.in. 5,2 mld euro na rosnące koszty finansowania zewnętrznego związane z NGEU, 4 mld euro na Erasmus+, aby tworzyć możliwości kształcenia i mobilności dla ludzi, 352 mln euro na wsparcie artystów i twórców w całej Europie oraz 235 mln euro na promowanie sprawiedliwości, praw i wartości;
• 2,4 mld euro na działania na rzecz środowiska i klimatu; na kwotę tę składa się głównie 771 mln euro na program LIFE z przeznaczeniem na wspieranie łagodzenia zmiany klimatu i przystosowywania się do niej oraz 1,5 mld euro na Fundusz na rzecz Sprawiedliwej Transformacji, aby zagwarantować, że przejście na zieloną gospodarkę będzie korzystne dla wszystkich;
• 2,7 mld euro na ochronę naszych granic; na kwotę tę składa się głównie 1,4 mld euro na Fundusz Zintegrowanego Zarządzania Granicami (FZZG) i 997 mln euro (całkowity wkład UE) na Europejską Agencję Straży Granicznej i Przybrzeżnej (Frontex);
• 2,1 mld euro na wydatki w ramach UE związane z migracją, z czego największa kwota – 1,9 mld euro – zostanie przeznaczona na wsparcie migrantów i osób ubiegających się o azyl zgodnie z naszymi wartościami i priorytetami;
• 1,8 mld euro na działania związane z obronnością, z czego największa kwota – 1,4 mld euro – zostanie przeznaczona na wspieranie rozwoju zdolności i badań w ramach Europejskiego Funduszu Obronnego (EFO), a 244,5 mln euro – na wsparcie mobilności wojskowej;
• 977 mln euro na zapewnienie funkcjonowania jednolitego rynku, w tym 613 mln euro na Program na rzecz jednolitego rynku, oraz 205 mln euro na prace w dziedzinie podatków, ceł i zwalczania nadużyć finansowych;
• 583 mln euro na Program UE dla zdrowia, który pozwoli kompleksowo odpowiadać na potrzeby ludności w dziedzinie zdrowia, oraz 203 mln euro na Unijny Mechanizm Ochrony Ludności (rescEU), aby móc szybko uruchomić pomoc operacyjną w przypadku kryzysu;
• 784 mln euro na bezpieczeństwo, z czego w szczególności 334 mln euro na Fundusz Bezpieczeństwa Wewnętrznego (FBW), który będzie służył do zwalczania terroryzmu, radykalizacji postaw, przestępczości zorganizowanej i cyberprzestępczości;
• 196 mln euro na bezpieczne połączenia satelitarne w ramach nowego unijnego programu bezpiecznej łączności.

Projekt budżetu na 2025 r. jest częścią długoterminowego budżetu Unii przyjętego pod koniec 2020 r. i zmienionego w lutym 2024 r., z kolejnymi dostosowaniami technicznymi, i służy przekształceniu jego priorytetów w konkretne rezultaty do osiągnięcia w danym roku.

Roczny budżet na 2025 r. będzie musiał zostać formalnie przyjęty przez władzę budżetową przed końcem roku.

Kontekst

Projekt budżetu UE na 2025 r. obejmuje wydatki pokrywane ze środków w ramach długoterminowych pułapów budżetowych, finansowanych z zasobów własnych. Są one uzupełniane wydatkami w ramach NextGenerationEU, finansowanymi z pożyczek zaciąganych na rynkach kapitałowych. Jeżeli chodzi o sam budżet, w projekcie budżetu na każdy program proponuje się dwie kwoty – zobowiązania i płatności. „Zobowiązania” dotyczą finansowania, które można uzgodnić w umowach w danym roku, natomiast „płatności” to środki faktycznie wypłacane. Wszystkie kwoty podaje się w cenach bieżących.