Komisja ogłosiła dziś pierwszych w historii ośmiu zdobywców unijnych nagród ekologicznych: od rolnika po restaurację.

Zwycięzcy, pochodzący z Austrii, Belgii, Chorwacji, Francji, Niemiec, Włoch, Hiszpanii i Szwecji, reprezentują wzrost i innowacje w europejskim sektorze ekologicznym i łańcuchu wartości oraz wkład tego sektora w zmniejszenie wpływu rolnictwa na klimat i środowisko. Uroczystości związane z wręczeniem pierwszych unijnych nagród ekologicznych przypadają w obchodzonym po raz drugi Dniu Rolnictwa Ekologicznego UE. Został on zainaugurowany w zeszłym roku przez Parlament Europejski, Radę i Komisję Europejską.

Wręczając nagrody, komisarz UE ds. rolnictwa Janusz Wojciechowski powiedział: Byłem pod wrażeniem historii każdego ze zwycięzców. Są to niewiarygodnie zaangażowane osoby, organizacje i instytucje, które promowały produkcję ekologiczną na długo zanim stała się popularna, często w bardzo trudnych okolicznościach. Pochodzą one z całej UE, co pokazuje, że produkcja ekologiczna jest obecna wszędzie i wszędzie można ją prowadzić w sposób doskonały. Dlatego zwycięzcy dają mi nadzieję na dalszy rozwój produkcji ekologicznej i korzyści, jakie może ona przynieść naszym rolnikom, społecznościom wiejskim i całemu społeczeństwu.

Ponieważ rosnący popyt konsumpcyjny na produkty ekologiczne ma zasadnicze znaczenie dla stymulowania produkcji ekologicznej, Komisja działa na rzecz promowania cech tej produkcji i korzyści z niej płynących. Unijne nagrody ekologiczne są wyrazem uznania dla różnych podmiotów w łańcuchu wartości produkcji ekologicznej, które opracowały innowacyjny, zrównoważony i inspirujący projekt, którego wynikiem jest rzeczywista wartość dodana produkcji i konsumpcji ekologicznej. Konkurs został zorganizowany wspólnie przez Komisję Europejską, Europejski Komitet Ekonomiczno-Społeczny, Europejski Komitet Regionów, COPA-COGECA i IFOAM Organics Europe, przy udziale Parlamentu Europejskiego i Rady w jury przyznającym nagrody.

Wręczono osiem nagród:

• Najlepszą rolniczką została Nazaret Mateos Álvarez z Hiszpanii. Pani Mateos Álvarez prowadzi zakład produkcji grzybów ekologicznych na północy Hiszpanii. Opracowała ona unikalną metodę uprawy, dzięki której osiąga maksymalną jakość produktu, a zarazem minimalizuje nakłady i drastycznie ogranicza zużycie wody.
• Najlepszym rolnikiem ekologicznym jest David Pejić z Chorwacji. Pan Pejić prowadzi w pobliżu Zagrzebia najstarsze gospodarstwo ekologiczne w Chorwacji, w którym uprawia ponad 60 różnych upraw. Gospodarstwo prowadzi działalność edukacyjną, szkoleniową i doradczą z piekarnią i restauracją na miejscu.
• Najlepszym regionem promującym produkcję ekologiczną jest Oksytania we Francji. Produkcja ekologiczna jest priorytetem w planach rozwoju Oksytanii na południu Francji. Obecnie rolnictwo ekologiczne jest prowadzone na 19 % wszystkich gruntów rolnych, co oznacza, że obejmuje ono 608 285 ha i 13 265 gospodarstw rolnych. Celem jest objęcie rolnictwem ekologicznym do 2030 r. 30 % wszystkich gruntów rolnych. Przyjęto kompleksowe podejście obejmujące zarządzanie regionalne sprzyjające włączeniu społecznemu i cały łańcuch wartości, od produkcji do konsumpcji.
• Najlepszym miastem promującym produkcję ekologiczną jest Seeham w Austrii. Miasto to, położone w północno-zachodniej Austrii, jest członkiem europejskiej sieci miast promujących produkcję ekologiczną „Organic Cities Network Europe”. Miejskie stołówki publiczne, przedszkola i szkoły przygotowują i dostarczają posiłki ze 100 % żywności ekologicznej. Miasto nawiązało również intensywną współpracę z infrastrukturą turystyczną, która wprowadza produkty ekologiczne do gastronomii i hoteli.
• Nagroda dla najlepszego biookręgu promującego produkcję ekologiczną trafiła do Associazione Bio-Distretto Cilento [Stowarzyszenie na rzecz biookręgu Cilento] we Włoszech. Biookręg Cilento inwestuje w zrównoważoną i lokalną produkcję żywności, łącząc z nią inicjatywy turystyczne, takie jak ekologiczne plaże i ekologiczne szlaki. Sprzyja to tworzeniu miejsc pracy, spójności społecznej i rewitalizacji obszaru.
• Najlepsze MŚP promujące produkcję ekologiczną to Goodvenience.bio z Niemiec. Zatrudniające dziesięcioro pracowników przedsiębiorstwo produkuje ręcznie przyrządzane i organiczne buliony, zupy, sosy, przyprawy i oleje. Kładzie się w nim duży nacisk na zrównoważoną, innowacyjną produkcję o obiegu zamkniętym oraz promowanie zdrowej diety za pośrednictwem bloga z przepisami i nagrań wideo z przygotowywania potraw.
• Najlepszy sprzedawca detaliczny produktów ekologicznych to La ferme à l'arbre de Liège w Belgii. Ten mały supermarket znajdujący się na terenie gospodarstwa sprzedaje od 1978 r. produkty ekologiczne, takie jak mięso i mąka z całego regionu. Kładące silny nacisk na zrównoważoną produkcję o obiegu zamkniętym przedsiębiorstwo wykorzystuje również zieloną energię, unika opakowań i ogranicza emisje z transportu, koncentrując się na zamówieniach lokalnych.
• Najlepsza restauracja promująca produkcję ekologiczną to Lilla Bjers w Szwecji. Lilla Bjers znajduje się na wyspie Gotland na Morzu Bałtyckim, jest ekologicznym gospodarstwem rolnym i restauracją funkcjonującą w ramach koncepcji „od nasiona do stołu”. W gospodarstwie, które chroni różnorodność biologiczną i jest wolne od paliw kopalnych, uprawia się 300 różnych upraw. Restauracja stała się ośrodkiem szkolenia dla zaangażowanych w rolnictwo ekologiczne i promujących je młodych rolników i kucharzy.

Wnioski o pierwsze unijne nagrody ekologiczne można było składać od 25 marca do 8 czerwca 2022 r., a w lipcu 2022 r. ogłoszono 24 finalistów. Zostali oni wybrani z puli ponad 200 zgłoszeń z 26 państw członkowskich. Jury konkursu składało się z przedstawicieli Komisji, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego, Europejskiego Komitetu Regionów, COPA-COGECA i IFOAM Organics Europe, a także przedstawicieli Parlamentu Europejskiego i Rady UE. Zgłoszenia mogły składać podmioty i instytucje w łańcuchu wartości produkcji ekologicznej. Zgłoszenia zostały poddane przeglądowi pod kątem kryteriów takich jak doskonałość, innowacyjność, zrównoważony rozwój i możliwości powielania projektu w innych częściach UE, dzięki czemu przyczyniają się one do większej dostępności i przystępności cenowej produktów ekologicznych w UE.

Plan działania na rzecz rolnictwa ekologicznego w UE wyznacza drogę do osiągnięcia celu, jakim jest przeznaczenie 25 % gruntów rolnych w UE na rolnictwo ekologiczne do 2030 r. oraz znaczny wzrost akwakultury ekologicznej. Zwiększona produkcja ekologiczna oznacza ograniczenie stosowania nawozów chemicznych, pestycydów i środków przeciwdrobnoustrojowych oraz pozytywny wpływ na klimat, środowisko, glebę, wodę, różnorodność biologiczną i dobrostan zwierząt. Są to kluczowe cele Europejskiego Zielonego Ładu, strategii „od pola do stołu” i strategii na rzecz bioróżnorodności.