Opublikowane 5 sierpnia br. nowe badanie Eurobarometr pokazuje wyraźny wzrost pozytywnego postrzegania Unii Europejskiej przez obywateli we wszystkich dziedzinach – od gospodarki po stan demokracji. Są to najlepsze wyniki od czasu badania Eurobarometr z czerwca 2014 r., które przeprowadzono, zanim Komisja pod przewodnictwem Jeana-Claude'a Junckera rozpoczęła urzędowanie.

Ostatnie standardowe badanie Eurobarometr przeprowadzono po wyborach europejskich między 7 czerwca a 1 lipca 2019 r. we wszystkich 28 państwach UE i pięciu krajach kandydujących. Najważniejsze wnioski, jakie płyną z badania, to rekordowo wysoki poziom poparcia dla euro oraz zmiana klimatu jako drugie największe – po imigracji – źródło obaw w skali UE.

1. Zaufanie i optymizm co do przyszłości na najwyższym poziomie od 2014 r.

Zaufanie do UE kształtuje się na najwyższym poziomie od 2014 r. i jest większe niż zaufanie do rządów krajowych czy parlamentów narodowych. Zaufanie do UE wzrosło w 20 państwach członkowskich, przy czym największy wskaźnik zaufania odnotowano na Litwie (72 proc.), w Danii (68 proc.) i Estonii (60 proc.). Ponadto ponad połowa respondentów „zwykle ufa” UE w Luksemburgu (59 proc.), Finlandii (58 proc.), Portugali (57 proc.), na Malcie i w Szwecji (w obu krajach 56 proc.), w Bułgarii i na Węgrzech (w obu krajach 55 proc.), w Irlandii, Polsce, Holandii i na Cyprze (we wszystkich tych krajach 54 proc.), w Rumunii i Austrii (w obu krajach 52 proc.) oraz na Łotwie i w Belgii (w obu krajach 51 proc.).

Od czasu ostatniego standardowego badania Eurobarometr z jesieni 2018 r. odsetek respondentów, którzy pozytywnie postrzegają UE, (45 proc.) wzrósł w 23 państwach członkowskich UE, przy czym największy wzrost odnotowano na Cyprze (47 proc., +11), Węgrzech (52 proc., +9), w Grecji (33 proc., +8), Rumunii (60 proc., +8) oraz Portugalii (60 proc., +7). Od jesieni 2018 r. wskaźnik ten wzrósł o dwa punkty procentowe (+10 od wiosny 2014 r.), osiągając najwyższy od 10 lat poziom. 37 proc. (+1, w porównaniu z jesienią 2018 r.) respondentów neutralnie postrzega UE, natomiast mniej niż jedna piąta ma negatywny obraz UE (17 proc., -3), co stanowi najniższy wynik od 10 lat.

Większość Europejczyków wyraża optymizm co do przyszłości UE (61 proc., +3 punkty procentowe), a zaledwie 34 proc. (-3) jest w tym względzie pesymistami. Optymizm jest najwyższy w Irlandii (85 proc.), Danii (79 proc.), na Litwie (76 proc.) i w Polsce (74 proc.). Na drugim krańcu skali optymizm jest mniej wyraźny w Zjednoczonym Królestwie (47 proc. wobec 46 proc.) i we Francji (50 proc. wobec 45 proc.).

55 proc. Europejczyków jest zadowolonych ze sposobu funkcjonowania demokracji w UE – jest to najwyższy wynik od jesieni 2004 r. (+5 punktów procentowych od jesieni 2018 r.; +11 od wiosny 2014 r.), natomiast liczba „niezadowolonych” zmalała o pięć punktów procentowych, do 36 proc.

Większość Europejczyków zgadza się ze stwierdzeniem, że „ich głos liczy się w UE”. Średnia dla UE-28 osiągnęła poziom 56 proc. (+7 punktów procentowych od jesieni 2018 r.; +11 od wiosny 2018 r.; +14 od wiosny 2014 r.), przy czym najwyższe wyniki zanotowano w Szwecji (86 proc.), Danii (81 proc.) i Holandii (76 proc.).

2. Rekordowo wysokie poparcie dla euro 

Poparcie dla unii gospodarczej i walutowej oraz dla euro osiągnęło rekordowy poziom – ponad trzy czwarte respondentów (76 proc., +1 punkt procentowy; +9 od wiosny 2014 r.) ze strefy euro opowiada się za jedną walutą UE. W całej Unii poparcie dla euro pozostaje na stabilnym poziomie i wynosi 62 proc.

Przeważają pozytywne opinie na temat sytuacji gospodarek krajowych (49 proc. respondentów ocenia sytuację jako „dobrą”, natomiast 47 proc. – jako „złą”). Większość respondentów w 17 państwach członkowskich UE (16 wiosną 2018 r.) uważa, że kondycja gospodarki krajowej jest „dobra”.Najwyższy odsetek pozytywnych odpowiedzi odnotowano w Luksemburgu (94 proc.), Danii (91 proc.) i Holandii (90 proc.). Najniższy odsetek odnotowano natomiast w Grecji (7 proc.), Chorwacji i Bułgarii (w obu tych krajach 20 proc.), we Włoszech (22 proc.), w Hiszpanii (26 proc.) i we Francji (29 proc.).

3. Obywatelstwo Unii i swobodny przepływ postrzegane jako najważniejsze osiągnięcia UE

We wszystkich 28 państwach członkowskich ponad połowa respondentów czuje się obywatelami Unii. W całej UE takie przekonanie wyraża 73 proc. obywateli (+ 2 punkty procentowe od jesieni 2018 r.), natomiast na poziomie krajowym wskaźnik ten wynosi od 93 proc. w Luksemburgu, 88 proc. w Niemczech, 87 proc. w Hiszpanii do 57 proc. w Grecji i we Włoszech oraz 52 proc. w Bułgarii.

Zdecydowana większość obywateli Unii popiera „swobodny przepływ obywateli Unii, którzy mogą mieszkać, pracować, studiować i prowadzić działalność gospodarczą w dowolnym miejscu w UE” (81 proc., -2 punkty procentowe od jesieni 2018 r.), a w każdym państwie członkowskim UE pogląd ten podziela ponad dwie trzecie respondentów – najwięcej na Litwie (94 proc.), najmniej we Włoszech i w Zjednoczonym Królestwie (68 proc. w obu tych krajach).

4. Największe obawy w skali UE i na poziomie krajowym: zmiana klimatu i środowisko zyskują na znaczeniu

Największe obawy na szczeblu UE nadal budzi imigracja (34 proc. wskazań), pomimo wyraźnego spadku (-6 punktów procentowych od jesieni 2018 r.). Zmiana klimatu, która jesienią 2018 r. znalazła się na piątym miejscu, odnotowała znaczny wzrost (+6 od jesieni 2018 r.) i jest obecnie drugim najważniejszym źródłem obaw. Trzy źródła obaw uzyskały identyczny wynik: sytuacja gospodarcza (18 proc., bez zmian), stan finansów publicznych państw członkowskich (18 proc., -1) i terroryzm (18 proc., -2), a w dalszej kolejności środowisko, które stanowi największy powód do niepokoju dla 13 proc. respondentów (wzrost o cztery punkty procentowe).

Bezrobocie, które obecnie zajmuje siódme miejsce na szczeblu UE (12 proc.), pozostaje głównym źródłem obaw na poziomie krajowym (21 proc., -2 punkty procentowe) wraz z rosnącymi cenami/inflacją/kosztami życia (21 proc., bez zmian) oraz opieką zdrowotną i zabezpieczeniem społecznym (21 proc., +1). Tuż za nimi plasują się kwestie związane ze środowiskiem, klimatem i energią, w przypadku których odnotowano silny wzrost (20 proc., +6). Po raz pierwszy od wiosny 2014 r. z pierwszej trójki największych obaw na poziomie krajowym wypadła imigracja (17 proc. wzmianek, -4 punkty procentowe od jesieni 2018 r. i -19 od wiosny 2015 r.) Sytuacja gospodarcza znajduje się na szóstym miejscu (16 proc., +1).

Kontekst

Standardowe badanie Eurobarometr z wiosny 2019 r. (EB 91) przeprowadzono w formie bezpośrednich wywiadów między 7 czerwca a 1 lipca 2019 r. w 28 państwach członkowskich UE oraz w krajach kandydujących[1]. Między 7 a 25 czerwca 2019 r. w państwach członkowskich UE-28 przeprowadzono 27 464 wywiady.