Co roku w UE w wyniku narażenia na działanie czynników rakotwórczych na nowotwory pochodzenia zawodowego choruje około 120 tys. osób, a około 80 tys. osób umiera. Aby lepiej chronić pracowników przed nowotworami, Komisja zaproponowała dzisiaj dalsze ograniczenie narażenia ich na rakotwórcze substancje chemiczne. W czwartym przeglądzie dyrektywy w sprawie czynników rakotwórczych i mutagenów ustanowiono nowe lub zaktualizowane wartości dopuszczalne dla trzech ważnych substancji: akrylonitrylu, związków niklu i benzenu. Zgodnie z szacunkami nowe przepisy zapewnią lepszą ochronę ponad 1,1 mln pracowników w wielu sektorach. Dzisiejszy wniosek jest pierwszą inicjatywą w świetle zobowiązania Komisji do walki z nowotworami w ramach przyszłego europejskiego planu walki z rakiem.

Nicolas Schmit, komisarz do spraw miejsc pracy i praw socjalnych, powiedział: Miejsce pracy powinno być bezpieczne, a jednak rak jest przyczyną połowy zgonów związanych z pracą. Dzisiejsza aktualizacja dyrektywy w sprawie czynników rakotwórczych i mutagenów jest jednym z pierwszych kroków w realizacji naszego ambitnego planu walki z rakiem. Pokazuje, że jesteśmy zdecydowani działać i nie będziemy narażać na szwank zdrowia pracowników. W kontekście poważnego kryzysu zdrowotnego spowodowanego pandemią COVID-19 podwoimy nasze wysiłki, aby zapewnić ochronę pracowników w Europie. Zastanowimy się nad konkretnymi sposobami osiągnięcia tego celu poprzez przyszłe strategiczne ramy bezpieczeństwa i higieny pracy.

Stella Kyriakides, komisarz do spraw zdrowia i bezpieczeństwa żywności, powiedziała: Łagodzenie cierpienia spowodowanego przez nowotwory jest dla nas priorytetem – dlatego zapobieganie tym chorobom ma kluczowe znaczenie. Czynimy dziś ważny krok w stronę ochrony naszych pracowników przed narażeniem na niebezpieczne substancje w miejscu pracy. Tym samym rozpoczynamy prace w ramach przyszłego europejskiego planu walki z rakiem. Naszym celem będzie przeciwdziałanie czynnikom ryzyka, lecz również towarzyszenie pacjentom na każdym kroku i przyczynianie się do poprawy życia osób dotkniętych tą chorobą.

Trzy nowe lub zaktualizowane wartości dopuszczalne

Dyrektywa w sprawie czynników rakotwórczych i mutagenów jest regularnie aktualizowana zgodnie z nowymi danymi naukowymi i technicznymi. Trzy poprzednie aktualizacje dotyczyły narażenia pracowników na 26 chemikaliów. W przedstawionym dziś wniosku dodaje się nowe lub zaktualizowane dopuszczalne wartości narażenia zawodowego dla następujących substancji:

• akrylonitryl (nowa wartość dopuszczalna);
• związki niklu (nowa wartość dopuszczalna);
• benzen (wartość dopuszczalna skorygowana w dół).

Korzyści dla pracowników i przedsiębiorstw

Wprowadzenie nowych lub zaktualizowanych dopuszczalnych wartości narażenia zawodowego na akrylonitryl, związki niklu i benzen przyniesie wyraźne korzyści pracownikom. Zapobieganie przypadkom zachorowań na nowotwory pochodzenia zawodowego oraz inne poważne choroby wpłynie korzystnie na zdrowie i ogólną jakość życia.

Korzyści odniosą również przedsiębiorstwa. Wniosek ma wpłynąć na zmniejszenie kosztów wynikających z przypadków chorób i nowotworów związanych z pracą, poprzez ograniczenie nieobecności i płatności z tytułu ubezpieczeń

Opracowanie wniosku i dalsze kroki

Inicjatywa ta została opracowana w ścisłej współpracy z naukowcami oraz przedstawicielami pracowników, pracodawców i państw członkowskich UE. W dwuetapowe konsultacje byli również zaangażowani partnerzy społeczni (związki zawodowe i organizacje pracodawców na szczeblu UE).

Wniosek Komisji będzie obecnie przedmiotem dyskusji w Parlamencie Europejskim i Radzie.

Kontekst

Obecna Komisja zaangażowała się w intensyfikację walki z nowotworami i przed końcem 2020 r. przedstawi europejski plan w tym zakresie. W ramach planu państwa członkowskie otrzymają wsparcie, aby ulepszyć profilaktykę nowotworową, wykrywanie nowotworów, ich leczenie i zarządzanie nimi w UE. Przyczyni się on również do zmniejszenia nierówności w zakresie zdrowia w państwach członkowskich i między nimi.

W swoim komunikacie „Silna Europa socjalna na rzecz sprawiedliwej transformacji” Komisja zobowiązała się do dokonania przeglądu strategii w obszarze bezpieczeństwa i higieny pracy (BHP) w celu uwzględnienia między innymi narażenia na substancje niebezpieczne, z myślą o utrzymaniu wysokich europejskich standardów w zakresie BHP. Jest to zgodne z Europejskim filarem praw socjalnych, ogłoszonym wspólnie przez Parlament Europejski, Radę i Komisję na Szczycie Społecznym na rzecz Sprawiedliwego Zatrudnienia i Wzrostu Gospodarczego, który odbył się w dniu 17 listopada 2017 r., w którym zapisano prawo pracowników do zdrowego, bezpiecznego i dobrze dostosowanego środowiska pracy, w tym do ochrony przed czynnikami rakotwórczymi.

Dalsza poprawa ochrony pracowników przed nowotworami pochodzenia zawodowego jest tym bardziej istotna, że według EU-OSHA nowotwory są główną przyczyną zgonów w UE związanych z pracą: co roku nowotwory pochodzenia zawodowego odpowiadają za 52 proc. zgonów związanych z pracą, w porównaniu z 24 proc. w przypadku chorób układu krążenia, 22 proc. w przypadku innych chorób i 2 proc. w przypadku obrażeń ciała.

Inicjatywa ta jest czwartym przeglądem dyrektywy w sprawie czynników rakotwórczych i mutagenów. W ciągu ostatnich kilku lat Komisja przedstawiła trzy inicjatywy zmieniające te przepisy. Odnosiły się one do 26 substancji i zostały przyjęte przez Parlament Europejski i Radę w grudniu 2017 r., w styczniu 2019 r. i w czerwcu 2019 r.