Z unijnego funduszu modernizacyjnego wypłacono 8 czerwca 2,4 mld euro na rzecz 31 projektów w siedmiu państwach będących beneficjentami, aby pomóc w modernizacji ich systemów energetycznych, ograniczeniu emisji gazów cieplarnianych w sektorze energetycznym, przemysłowym i transportowym oraz w poprawie efektywności energetycznej.

Jest to największa do tej pory łączna wypłata środków, która pobudzi transformację ekologiczną w Europie. Nowe inwestycje pomagają państwom członkowskim zmniejszyć zależność od rosyjskich paliw kopalnych, osiągnąć cele klimatyczne i energetyczne na 2030 r. oraz przyczynić się do realizacji długoterminowego zobowiązania UE do osiągnięcia neutralności klimatycznej do 2050 r.

Dzięki dochodom z europejskiego system handlu emisjami dokonano dodatkowych inwestycji w Rumunii (1,1 mld euro), Czechach (1 mld euro), Bułgarii (197 mln euro), Polsce (47 mln euro), Chorwacji (88 mln euro), na Łotwie (5 mln euro) i na Litwie (1 mln euro). Wypłacone dziś kwoty podnoszą łączną kwotę wypłat z funduszu modernizacyjnego od stycznia 2021 r. do około 7,5 mld euro, z których skorzystało 10 kwalifikujących się państw członkowskich. Wspierane dziś projekty dotyczą produkcji energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych, modernizacji sieci energetycznych i efektywności energetycznej.

Przykładowe projekty, które otrzymały finansowanie:

• modernizacja sieci dystrybucji energii elektrycznej w Bułgarii w celu przyspieszenia elektryfikacji transportu, rozwoju systemów magazynowania oraz dekarbonizacji i decentralizacji zużycia i produkcji energii;
• instalacja systemów fotowoltaicznych i magazynowania energii dla publicznych dostawców usług wodno-kanalizacyjnych w Chorwacji;
• podniesienie efektywności energetycznej i oszczędności energii w nowych budynkach dla sektora publicznego za pośrednictwem programu ENERGov w Czechach; 
• wprowadzenie pojazdów elektrycznych i odpowiedniej infrastruktury ładowania na Łotwie;
• renowacja budynków wielorodzinnych na Litwie;
• wspieranie kogeneracji na potrzeby systemów ciepłowniczych w Polsce;
• nowe zdolności wytwórcze energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych, systemy ciepłownicze i infrastruktura gazowa w miejsce elektrowni węglowych w Rumunii.

Kolejny termin składania przez państwa członkowskie będące beneficjentami projektów inwestycji w celu uzyskania ewentualnego wsparcia z funduszu modernizacyjnego upływa 15 sierpnia 2023 r. w przypadku projektów niepriorytetowych i 12 września 2023 r. w przypadku projektów priorytetowych.

Fundusz modernizacyjny, finansowany z dochodów z aukcji uprawnień do emisji w ramach unijnego systemu handlu takimi uprawnieniami, ma na celu wsparcie dziesięciu państw UE o niższych dochodach w procesie transformacji w kierunku gospodarki neutralnej dla klimatu. Państwa członkowskie będące beneficjentami to: Bułgaria, Chorwacja, Czechy, Estonia, Litwa, Łotwa, Polska, Rumunia, Słowacja i Węgry.

Fundusz modernizacyjny wspiera inwestycje w wytwarzanie i wykorzystywanie energii ze źródeł odnawialnych, efektywność energetyczną, magazynowanie energii, modernizację sieci energetycznych, w tym systemów ciepłowniczych, rurociągów i sieci, oraz sprawiedliwą transformację w regionach zależnych od węgla. Przegląd poprzednich wypłat można znaleźć tutaj.

Fundusz ten uzupełnia inne europejskie instrumenty, takie jak polityka spójności i Fundusz na rzecz Sprawiedliwej Transformacji. Mobilizuje on znaczne zasoby, które mogą pomóc państwom członkowskim będącym beneficjentami wspierać inwestycje zgodnie z planem REPowerEU i pakietem „Gotowi na 55”. Za jego działanie odpowiedzialne są państwa będące beneficjentami, które ściśle współpracują z Komisją Europejską i Europejskim Bankiem Inwestycyjnym (EBI).

10 maja 2023 r. zmieniony unijny system handlu uprawnieniami do emisji (EU ETS) stał się częścią prawa Unii. Udoskonalony EU ETS rozszerza zakres funduszu modernizacyjnego, który od 2024 r. będzie źródłem wsparcia finansowego dla trzech kolejnych państw członkowskich – Portugalii, Grecji i Słowenii.

Działania EBI związane z oceną projektów inwestycji w ramach funduszu modernizacyjnego są wyodrębnione z jego standardowych operacji z zakresu finansowania i pomocy technicznej, aby uniknąć wszelkich ewentualnych konfliktów interesów w prowadzeniu działań objętych mandatem zgodnie z dyrektywą o handlu emisjami i rozporządzeniem wykonawczym Komisji z 9 lipca 2020 r.