UE i Norwegia utworzyły 24 kwietnia br. zielony sojusz w celu wzmocnienia wspólnych działań w dziedzinie klimatu, wysiłków na rzecz ochrony środowiska oraz współpracy w dziedzinie czystej energii i transformacji przemysłowej. 

Umowę podpisali w Brukseli przewodnicząca Komisji Europejskiej Ursula von der Leyen i premier Norwegii Jonas Gahr Støre.

Przewodnicząca Ursula von der Leyen powiedziała: Norwegia jest długoletnim i wiarygodnym partnerem UE, z którym dzielimy wspólną wizję kontynentu neutralnego dla klimatu. Chcemy, aby nasze społeczeństwa i gospodarki rozwijały się przy jednoczesnym ograniczaniu emisji, ochronie przyrody, obniżaniu emisyjności naszych systemów energetycznych i przy ekologizacji przemysłu. Ten zielony sojusz sprawi, że nasze więzi będą jeszcze silniejsze i umożliwi nam wspólne zaprojektowanie lepszej przyszłości.

Obie strony potwierdzają swoje zobowiązanie do osiągnięcia odpowiednich celów na 2030 r. polegających na redukcji emisji gazów cieplarnianych o co najmniej 55 proc. w porównaniu z 1990 r. oraz do osiągnięcia neutralności klimatycznej najpóźniej do 2050 r. Ich celem jest utrzymanie wzrostu temperatury na świecie w granicach 1,5 °C określonych w porozumieniu paryskim, przy jednoczesnym zapewnieniu bezpieczeństwa energetycznego, ochrony środowiska i praw człowieka. UE i Norwegia będą ściśle współpracować, aby zapewnić pomyślne wdrożenie porozumienia paryskiego i historycznego porozumienia w sprawie różnorodności biologicznej osiągniętego na Konferencji Stron Konwencji ONZ o różnorodności biologicznej COP15.

Zielony sojusz między UE a Norwegią, przygotowany i wynegocjowany pod auspicjami wiceprzewodniczącego wykonawczego do spraw Europejskiego Zielonego Ładu Fransa Timmermansa, skupi się na następujących obszarach priorytetowych:

• wzmożenie wysiłków na rzecz przeciwdziałania zmianie klimatu, w tym współpracy w zakresie przystosowania się do tej zmiany, ustalania opłat za emisję gazów cieplarnianych, usuwania dwutlenku węgla oraz jego wychwytywania, transportu, utylizacji i składowania;
• zacieśnienie współpracy w kwestiach dotyczących środowiska z naciskiem na zatrzymanie i odwrócenie procesów utraty różnorodności biologicznej, degradacji lasów i wylesiania, promowanie gospodarki o obiegu zamkniętym i zajęcie się kwestią pełnego cyklu życia tworzyw sztucznych, opracowanie globalnych norm w zakresie zarządzania chemikaliami i odpadami oraz zrównoważone zarządzanie oceanami; 
• wspieranie zielonej transformacji przemysłowej i dalsze zacieśnianie współpracy w dziedzinie polityki i przemysłu poprzez partnerstwa strategiczne, jak przyszłe partnerstwo strategiczne na rzecz łańcuchów wartości w odniesieniu do zrównoważonych surowców i baterii;
• przyspieszenie przejścia na czystą energię, ze szczególnym uwzględnieniem wodoru i energii z morskich źródeł odnawialnych;
• obniżenie emisyjności sektora transportu w odniesieniu do wszystkich środków transportu, ze szczególnym uwzględnieniem neutralności pod względem emisji gazów cieplarnianych i żeglugi bezemisyjnej;
• zacieśnienie współpracy regulacyjnej i biznesowej w celu ustanowienia globalnych norm dla innowacyjnych rozwiązań przyjaznych dla środowiska, niezbędnych do przyspieszenia przejścia na gospodarkę o obiegu zamkniętym i gospodarkę neutralną emisyjnie;
• konsolidacja istniejącej współpracy w dziedzinie badań naukowych, edukacji i innowacji w obszarach obniżenia emisyjności, energii ze źródeł odnawialnych i biogospodarki;
• współpraca na rzecz promowania zrównoważonego finansowania i inwestycji w celu skierowania Europy na ścieżkę prowadzącą do zrównoważonej środowiskowo, neutralnej dla klimatu i odpornej na zmianę klimatu gospodarki.

Zielony sojusz jest najbardziej kompleksową formą dwustronnego zaangażowania ustanowioną w ramach Europejskiego Zielonego Ładu, w ramach której obie strony zobowiązują się do osiągnięcia neutralności klimatycznej i dostosowania w tym celu swojej krajowej i międzynarodowej polityki klimatycznej. Jest to dopiero druga tego rodzaju umowa: pierwsza została podpisana w 2021 r. między UE a Japonią. UE i Norwegia postanawiają również wspólnie promować ambitne działania w dziedzinie klimatu na arenie światowej. W tym celu obie strony, jako najwięksi darczyńcy finansowania działań związanych z klimatem, będą współpracować, wspierając kraje rozwijające się i o gospodarkach wschodzących w procesie wdrażania ich polityki na rzecz klimatu i środowiska. Aby pomóc utrzymać wzrost temperatury na świecie w granicach 1,5 °C, w porozumieniu potwierdzono, że pełne poszanowanie zasady ostrożności ma zasadnicze znaczenie w regionie Arktyki.