Komisja odnotowała, że kwota zadeklarowana przez darczyńców z całego świata podczas konferencji darczyńców, zorganizowanej w związku z globalną reakcją na pandemię koronawirusa, wyniosła 7,4 mld euro - równowartość 8 mld dolarów USA. Obejmuje to 1,4 mld euro zadeklarowane przez Komisję. To niemal tyle, ile wynosi pierwotnie zakładana kwota 7,5 mld euro i dobry punkt wyjścia rozpoczętego dziś światowego maratonu składania deklaracji wkładów finansowych. Jego celem jest zgromadzenie znacznych środków na sfinansowanie współpracy w zakresie opracowania i wprowadzenia do powszechnego użytku metod diagnostycznych, metod leczenia a także szczepionek przeciwko koronawirusowi.

Przewodnicząca Komisji Europejskiej Ursula von der Leyen oznajmiła: Dziś świat okazał niezwykłą jedność na rzecz wspólnego dobra. Rządy i organizacje działające w dziedzinie zdrowia na całym świecie połączyły siły w walce z koronawirusem. Dzięki takiemu zaangażowaniu jesteśmy na dobrej drodze do opracowania, rozpoczęcia produkcji i wprowadzenia do użytku szczepionki dla wszystkich. To jednak dopiero początek. Musimy kontynuować dotychczasowe starania i być gotowi do wniesienia większego wkładu. Maraton deklaracji będzie trwał. Po rządach przychodzi kolej na społeczeństwo obywatelskie i ludzie na całym świecie – wszyscy muszą przystąpić do globalnej mobilizacji nadziei i determinacji.

Współorganizatorami konferencji darczyńców są: Unia Europejska, Kanada, Francja, Niemcy, Włochy (także jako kraj, który jako następny przejmie przewodnictwo w grupie G-20), Japonia, Królestwo Arabii Saudyjskiej (również jako kraj przewodniczący obecnie grupie G-20), Norwegia, Hiszpania i Zjednoczone Królestwo. Inicjatywa ta jest odpowiedzią na apel Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) i grupy podmiotów działających w dziedzinie zdrowia. Wezwały one do współpracy na poziomie światowym, tak by przyspieszyć opracowanie i wprowadzanie do użytku nowych technologii medycznych niezbędnych w walce z koronawirusem oraz zapewnić do nich sprawiedliwy dostęp na całym świecie. Globalna reakcja na pandemię koronawirusa obejmuje trzy partnerstwa – na rzecz testowania, leczenia i profilaktyki w oparciu o usprawnienie systemów opieki zdrowotnej.

Nieustający maraton deklaracji

Dzisiejsze osiągnięcie jest niezwykłe, ale to także początek procesu mobilizacji większych zasobów. Pierwotnie zakładana docelowa kwota w wysokości 7,5 mld euro nie wystarczy, aby zapewnić dystrybucję technologii medycznych na całym świecie, ponieważ wiąże się to ze znacznymi kosztami w zakresie produkcji, udzielania zamówień publicznych i dystrybucji.

Aby pomóc w osiągnięciu celów, którym ma służyć inicjatywa określania mianem globalnej reakcji na pandemię koronawirusa, Komisja Europejska przeznacza 1 mld euro w postaci dotacji oraz 400 mln euro w formie gwarancji na pożyczki poprzez zmianę priorytetów programu „Horyzont 2020” (1 mld euro), rescEU (80 mln euro), instrumentu wsparcia w sytuacjach nadzwyczajnych (150 mln euro) i instrumentów zewnętrznych (170 mln euro).

100 mln euro zostanie przekazane na finansowanie Koalicji na rzecz innowacji dotyczących gotowości na wypadek wystąpienia epidemii, a 158 mln euro na rzecz Światowej Organizacji Zdrowia. Finansowane przez UE zaproszenia do składania wniosków oraz projekty, które w ich następstwie będą realizowane w ramach programu „Horyzont 2020”, zostaną dostosowane do celów trzech partnerstw i objęte zasadą otwartego dostępu do danych. Środki w ramach rescEU będą przeznaczone na udzielanie zamówień publicznych, gromadzenie zapasów i dystrybucję szczepionek, a także na terapię i diagnostykę.

Zachęca się darczyńców do dalszych deklaracji wkładów finansowych z przeznaczeniem na globalną reakcję na pandemię koronawirusa. Darczyńcy mogą wybrać priorytet, na który chcieliby przekazać środki: testy, leczenie lub profilaktyka. Można także przeznaczyć środki na wsparcie horyzontalnego nurtu prac w ramach globalnej reakcji na pandemię koronawirusa. Prace te mają wspomóc systemy opieki zdrowotnej na świecie w radzeniu sobie z pandemią.

Komisja poinformuje wkrótce, jak zostaną podzielone środki zebrane w dniu dzisiejszym i jakie kwoty będą przeznaczone na szczepionki, terapię, diagnostykę i uprawnienia systemów opieki zdrowotnej w związku z COVID-19.

Ramy współpracy, które pomogą skoordynować działania podejmowane na całym świecie

24 kwietnia światowi partnerzy w dziedzinie zdrowia wystosowali wezwania do działania, którego głównym celem był powszechny i przystępny cenowo akcelerator dostępu do narzędzi walki z COVID-19 (ang. ACT Accelerator). Wymaga to znacznych środków finansowych, a także solidnej struktury współpracy, która zagwarantuje, że przekazane pieniądze zostaną dobrze wykorzystane i bez doprowadzania do rozdrobnienia działań.

W oparciu o dyskusje z partnerami z sektora publicznego i prywatnego, a także organizacjami nienastawionymi na zysk Komisja Europejska proponuje ramy współpracy na użytek akceleratora dostępu do narzędzi walki z COVID-19. Ramy te stanowią strukturę koordynacyjną, która pozwoli ukierunkować i monitorować postępy, jakie będą osiągane na poziomie światowym w przyspieszaniu prac nad opracowywaniem szczepionek, metod terapii i diagnostyki z powszechnym dostępem, a także w usprawnianiu systemów opieki zdrowotnej, co jest niezbędne do osiągnięcia tych trzech priorytetów.

Ramy współpracy mają być ograniczone w czasie (2 lata, z możliwością odnowienia) i opierać się na istniejących organizacjach bez tworzenia nowych struktur. Zdaniem Komisji Europejskiej ramy umożliwiłyby koordynację działań takich partnerów, jak: WHO, Fundacja Billa i Melindy Gatesów czy Wellcome Trust, a także niektórych spośród krajów będących pierwotnymi współorganizatorami konferencji oraz wielu uznanych globalnych podmiotów w dziedzinie zdrowia, np.: CEPI, Globalnego Sojuszu na rzecz Szczepionek i Szczepień (Gavi), światowego funduszu lub międzynarodowej inicjatywy na rzecz zakupu leków (UNITAID).

Podstawą ram byłyby trzy partnerstwa oparte na trzech priorytetach globalnej reakcji na pandemię koronawirusa. Obejmują one przemysł, badania, fundacje, organy regulacyjne i organizacje międzynarodowe i opierają się na podejściu obejmującym cały łańcuch wartości: od badań po produkcję i wprowadzenie do użytku. Trzy partnerstwa działałyby w sposób jak najbardziej niezależny, a elementem przekrojowym byłyby nurt prac na rzecz zwiększania możliwości systemów opieki zdrowotnej oraz wymiany wiedzy i danych.

Komisja rejestruje i monitoruje deklaracje do końca maja, ale nie przyjmuje żadnych wpłat na swoje rachunki. Środki trafiają bezpośrednio do odbiorców. Odbiorcy nie będą jednak sami decydować o sposobie wykorzystania środków – decyzje te będą podejmowane w porozumieniu z partnerami. Zobowiązanie dotyczy wszystkich nowych szczepionek przeciwko koronawirusowi, a także metod diagnostyki i leczenia Covid-19, które mają być udostępnione na całym świecie po przystępnej cenie, bez względu na to, gdzie zostały one opracowane.

Kolejne kroki

Globalna reakcja musi także obejmować społeczeństwo obywatelskie oraz światową wspólnotę obywateli. Właśnie dlatego Komisja Europejska łączy siły z organizacjami pozarządowymi, takimi jak Global Citizen, oraz innymi partnerami.

Na światowym szczycie w sprawie szczepień, który 4 czerwca zorganizuje Globalny Sojusz na rzecz Szczepionek i Szczepień (Gavi), zmobilizowane zostaną dodatkowe środki finansowe w celu ochrony kolejnego pokolenia za pomocą szczepionek. Cały świat polega na działaniach Gavi, prowadzących do udostępnienia szczepionek we wszystkich zakątkach świata. Pomyślne zasilenie sojuszu nowymi środkami będzie miało decydujące znaczenie dla powodzenia globalnej reakcji na koronawirusa.

Informacje ogólne

Globalna reakcja na pandemię koronawirusa opiera się na zobowiązaniu podjętym 26 marca przez przywódców G-20.

Kierując się dobrem planety chronionej przed ludzkim cierpieniem oraz druzgocącymi konsekwencjami społecznymi i gospodarczymi koronawirusa pierwsza grupa podmiotów działających na arenie międzynarodowej w dziedzinie zdrowia ogłosiła apel o podjęcie działań na rzecz globalnej współpracy w celu przyspieszenia opracowania i wprowadzanie do użytku nowych technologii medycznych niezbędnych w walce z koronawirusem oraz i zapewnienia do nich sprawiedliwego dostępu na całym świecie.

24 kwietnia Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) i grupa podmiotów działających w dziedzinie zdrowia rozpoczęły współpracę na rzecz przyspieszenia opracowania i wprowadzenia do użytku narzędzi do walki z COVID-19 – ACT Accelerator – oraz zapewnienia sprawiedliwego dostępu do tych narzędzi na całym świecie. Razem ogłosiły apel o podjęcie działań.

Komisja Europejska odpowiedziała na to wezwanie poprzez połączenie sił z partnerami z całego świata, by zorganizować konferencję „Globalna reakcja na pandemię koronawirusa”, która rozpocznie się 4 maja 2020 r.

Finansowanie, w tym wkład UE, zadeklarowane od 30 dnia stycznia 2020 r. – w którym to WHO ogłosiło stan zagrożenia zdrowia na skalę światową w związku z wystąpieniem koronawirusa – zostanie zaliczone na poczet docelowej kwoty finansowania globalnej reakcji na pandemię koronawirusa wraz z zobowiązaniem, że przyczynią się one do działań w ramach ACT Accelerator i zostaną wykorzystane zgodne z jego przeznaczeniem.