Komisja proponuje przepisy nakładające na producentów odpowiedzialność za pełny cykl życia wyrobów włókienniczych oraz wspierające zrównoważone gospodarowanie odpadami włókienniczymi w całej UE.

Inicjatywa ta przyspieszy rozwój sektora selektywnego zbierania, sortowania, ponownego użycia i recyklingu wyrobów włókienniczych w UE, zgodnie ze strategią UE na rzecz zrównoważonych wyrobów włókienniczych o obiegu zamkniętym. Oczekuje się, że zwiększenie dostępności zużytych wyrobów włókienniczych przyczyni się do stworzenia lokalnych miejsc pracy i zaoszczędzi pieniądze dla konsumentów w UE i poza nią, a jednocześnie zmniejszy wpływ produkcji wyrobów włókienniczych na zasoby naturalne.

Komisja proponuje wprowadzenie obowiązkowych i zharmonizowanych systemów rozszerzonej odpowiedzialności producenta w odniesieniu do wyrobów włókienniczych we wszystkich państwach członkowskich UE. Systemy rozszerzonej odpowiedzialności producenta skutecznie przyczyniły się do poprawy gospodarowania odpadami pochodzącymi z kilku produktów, takich jak opakowania, baterie oraz sprzęt elektryczny i elektroniczny. Producenci pokryją koszty gospodarowania odpadami włókienniczymi, co będzie również stanowić dla nich zachętę do ograniczania ilości odpadów i zwiększenia obiegu zamkniętego wyrobów włókienniczych – projektowania lepszych produktów od samego początku. Wysokość płatności producentów na rzecz systemu rozszerzonej odpowiedzialności producenta zostanie dostosowana w oparciu o efektywność środowiskową wyrobów włókienniczych, czyli zasadę znaną jako „ekomodulacja”.

Wspólne unijne przepisy dotyczące rozszerzonej odpowiedzialności producenta ułatwią również państwom członkowskim wdrożenie wymogu oddzielnego zbierania wyrobów włókienniczych od 2025 r., zgodnie z obowiązującymi przepisami. Z wkładów producentów finansowane będą inwestycje w możliwości selektywnego zbierania, sortowania, ponownego użycia i recyklingu. Proponowane przepisy dotyczące gospodarowania odpadami mają na celu zapewnienie, aby zużyte wyroby włókiennicze były sortowane w celu ponownego użycia, a to, co nie może być ponownie wykorzystane, jest ukierunkowane na recykling jako priorytet. Przedsiębiorstwa społeczne zajmujące się zbieraniem i przetwarzaniem wyrobów włókienniczych skorzystają ze zwiększonych możliwości biznesowych i większego rynku wyrobów włókienniczych używanych.

Przedstawiony dziś wniosek będzie również promował badania i rozwój innowacyjnych technologii na rzecz obiegu zamkniętego w sektorze włókienniczym, takich jak recykling włókien do włókien.

WE wniosku poruszono również kwestię nielegalnego wywozu odpadów włókienniczych do krajów, które nie są w stanie nimi gospodarować. Nowe przepisy doprecyzowałyby, czym są odpady i co uznaje się za wyroby włókiennicze wielokrotnego użytku, aby położyć kres praktyce wywozu odpadów ukrytych jako odpady przeznaczone do ponownego użycia. Będzie to uzupełnieniem środków przewidzianych we wniosku dotyczącym nowego rozporządzenia w sprawie przemieszczania odpadów, które zagwarantują, że przemieszczanie odpadów włókienniczych będzie miało miejsce tylko wtedy, gdy istnieją gwarancje, że gospodarowanie odpadami odbywa się w sposób racjonalny ekologicznie.

Dzisiejszy wniosek dotyczący ukierunkowanego przeglądu dyrektywy ramowej w sprawie odpadów obejmuje również środki dotyczące marnotrawienia żywności, wyszczególnione w osobnych pytaniach i odpowiedziach.

Kolejne kroki

Wniosek Komisji w sprawie ukierunkowanej zmiany dyrektywy ramowej w sprawie odpadów zostanie teraz rozpatrzony przez Parlament Europejski i Radę w ramach zwykłej procedury ustawodawczej.

Kontekst ogólny

UE wytwarza 12,6 mln ton odpadów włókienniczych rocznie. Sama odzież i obuwie stanowią 5,2 mln ton odpadów, co odpowiada 12 kg odpadów na osobę rocznie. Obecnie jedynie 22 % pokonsumenckich odpadów włókienniczych zbiera się selektywnie w celu ponownego użycia lub recyklingu, podczas gdy pozostała część jest często spalana lub składowana.

Dyrektywa ramowa w sprawie odpadów stanowi unijne ramy prawne w zakresie gospodarowania odpadami w UE. Określono w nim definicje związane z gospodarowaniem odpadami, w tym definicje odpadów, recyklingu i odzysku, hierarchię postępowania z odpadami i podstawowe pojęcia.

Dzisiejsza inicjatywa jest zgodna z zobowiązaniem Komisji podjętym w strategii UE na rzecz zrównoważonych wyrobów włókienniczych o obiegu zamkniętym do zaproponowania środków mających na celu harmonizację zasad rozszerzonej odpowiedzialności producenta w odniesieniu do wyrobów włókienniczych oraz do opracowania zachęt gospodarczych, aby wyroby włókiennicze stały się bardziej zrównoważone i oparte na obiegu zamkniętym.