Komisja zainicjowała wraz z przemysłem jedenaście nowych partnerstw europejskich, które mają pobudzić inwestycje w badania naukowe i innowacje oraz umożliwić rozwiązanie poważnych problemów związanych z klimatem i zrównoważonym rozwojem, aby uczynić Europę pierwszą gospodarką neutralną dla klimatu i wdrożyć Europejski Zielony Ład. Zgodnie z celami dwojakiej transformacji – ekologicznej i cyfrowej – partnerstwa będą również realizować ambicje cyfrowe UE na kolejną dekadę – cyfrową dekadę Europy. Otrzymają one ponad 8 mld euro z nowego programu UE w zakresie badań naukowych i innowacji na lata 2021-2027 „Horyzont Europa”. Łączna kwota zobowiązań, w tym ze strony partnerów prywatnych i państw członkowskich, wynosi około 22 mld euro.

Ta krytyczna masa finansowania umożliwi partnerstwom realizację innowacyjnych rozwiązań na dużą skalę, na przykład w celu rozwiązania problemu emisji z energochłonnych sektorów przemysłu i sektorów, w których obniżenie emisyjności jest trudne, takich jak żegluga i produkcja stali, a także w celu opracowania i wdrożenia wysokowydajnych baterii, zrównoważonych paliw, narzędzi opierających się na sztucznej inteligencji, technologii w zakresie danych i robotyki itd. Partnerstwa pozwalają na łączenie działań, zasobów i inwestycji na dużą skalę, co przyniesie również długoterminowe pozytywne skutki, zwiększy konkurencyjność i suwerenność technologiczną Europy oraz przyczyni się do tworzenia miejsc pracy i wzrostu gospodarczego.

Jedenaście wspomnianych partnerstw to:

1. Europejskie partnerstwo na rzecz europejskiej chmury dla otwartej nauki. Jego celem jest uruchomienie i skonsolidowanie do 2030 r. otwartego i bezpiecznego środowiska wirtualnego, które umożliwi około 2 milionom europejskich naukowców przechowywanie, udostępnianie i ponowne wykorzystywanie danych z badań naukowych, ponad granicami i dyscyplinami.
2. Europejskie partnerstwo na rzecz sztucznej inteligencji, danych i robotyki. Partnerstwo to będzie stymulować innowacje oraz akceptację i absorpcję technologii, aby zapewnić obywatelom i przedsiębiorstwom w UE jak największe korzyści ze sztucznej inteligencji (AI), danych i robotyki.
3. Europejskie partnerstwo na rzecz fotoniki (technologie oparte na świetle). Ma ono przyspieszyć tworzenie innowacyjnych rozwiązań w dziedzinie fotoniki, zapewnić suwerenność technologiczną Europy, zwiększyć konkurencyjność gospodarki europejskiej, a w dłuższej perspektywie przyczynić się do tworzenia miejsc pracy i dobrobytu.
4. Europejskie partnerstwo na rzecz czystej stali – niskoemisyjna produkcja stali. Wsparcie wiodącej roli UE w przekształcaniu przemysłu stalowego w sektor neutralny pod względem emisji dwutlenku węgla, aby mógł on służyć jako katalizator dla innych sektorów strategicznych.
5. Europejskie partnerstwo „Made in Europe”. Przyczyni się ono do osiągnięcia przez Europę wiodącej pozycji w dziedzinie zrównoważonej produkcji dzięki zastosowaniu zasad gospodarki o obiegu zamkniętym (m.in. zasada „zero odpadów”), transformacji cyfrowej i produkcji neutralnej dla klimatu.
6. Europejskie partnerstwo Processes4Planet. Zakłada ono, że europejskie gałęzie przemysłu przetwórczego staną się światowym liderem w realizacji celu neutralności klimatycznej do 2050 r. poprzez silny nacisk na technologie niskoemisyjne, rozwiązania w dziedzinie obiegu zamkniętego, takie jak centra obiegu zamkniętego, oraz konkurencyjność.
7. Europejskie partnerstwo na rzecz ukierunkowanego na ludzi zrównoważonego środowiska zbudowanego (Built4People). Celem jest osiągnięcie wysokiej jakości niskoemisyjnego, energooszczędnego i zasobooszczędnego środowiska zbudowanego (budynki, infrastruktura itp.), które przyspieszy przejście na zrównoważony rozwój.
8. Europejskie partnerstwo na rzecz bezemisyjnego transportu drogowego (2Zero). Ma ono przyspieszyć rozwój bezemisyjnego transportu poprzez zastosowanie podejścia systemowego, wspierającego neutralny dla klimatu i ekologiczny system transportu drogowego.
9. Europejskie partnerstwo na rzecz opartej na sieci, współpracującej i zautomatyzowanej mobilności. Jego celem jest przyspieszenie wdrażania innowacyjnych, opartych na sieci, współpracujących i zautomatyzowanych technologii i usług w zakresie mobilności.
10. Europejskie partnerstwo w dziedzinie baterii: w kierunku konkurencyjnego europejskiego przemysłowego łańcucha wartości w sektorze baterii. Będzie ono wspierać rozwój światowej klasy europejskiego ekosystemu badań naukowych i innowacji w dziedzinie baterii oraz wiodącą pozycję europejskiego przemysłu w zakresie projektowania i produkcji baterii na potrzeby zastosowań stacjonarnych i mobilnych nowej generacji.
11. Europejskie partnerstwo na rzecz bezemisyjnego transportu wodnego. Zakłada ono przyspieszenie transformacji transportu morskiego i śródlądowego w celu wyeliminowania wszelkich szkodliwych emisji do środowiska (w tym emisji gazów cieplarnianych, zanieczyszczeń powietrza i wody) dzięki innowacyjnym technologiom i działaniom oraz osiągnięcie przez UE wiodącej pozycji w tej dziedzinie.

Komisja przyjęła dziś protokoły ustaleń w sprawie uruchomienia partnerstw, które rozpoczną działalność niezwłocznie. Ceremonia podpisania protokołów ustaleń odbędzie się 23 czerwca podczas Europejskich Dni Badań i Innowacji.

Wypowiedzi członków kolegium komisarzy:

Margrethe Vestager, wiceprzewodnicząca wykonawcza do spraw Europy na miarę ery cyfrowej, powiedziała: Sprostanie wyzwaniom związanym z transformacją ekologiczną i cyfrową w Europie wymaga współpracy. Technologie cyfrowe przyczyniają się do przejścia na neutralną dla klimatu, bardziej odporną gospodarkę o obiegu zamkniętym. Jedenaście partnerstw zaproponowanych wspólnie przez Komisję i przemysł pozwoli na uruchomienie znacznych zasobów – około 22 mld euro. Dzięki temu będziemy mogli wspólnie zidentyfikować wiarygodne rozwiązania w dziedzinie sztucznej inteligencji, danych i robotyki oraz wiele innych narzędzi technologicznych, aby osiągnąć nasze cele środowiskowe i klimatyczne i zapewnić wszystkim czystszą i zdrowszą przyszłość.

Marija Gabriel, komisarz ds. innowacji, badań naukowych, kultury, edukacji i młodzieży, powiedziała: Partnerstwa polegają na łączeniu zasobów w zakresie badań naukowych i innowacji oraz zapewnieniu, by wyniki badań były przekształcane w przydatne dla obywateli innowacje. Dzięki programowi „Horyzont Europa” chcemy wyjść z kryzysu klimatycznego, zapewnić trwałe rozwiązania najważniejszych wyzwań środowiskowych i przyspieszyć trwałą odbudowę. Przyniesie to korzyści wszystkim Europejczykom.

Thierry Breton, komisarz do spraw rynku wewnętrznego, powiedział: Dzięki nowym partnerstwom Europa staje się liderem światowego rozwoju technologicznego, budując kluczowe zdolności przemysłowe i przyspieszając swoją dwojaką transformację – ekologiczną i cyfrową. Przybliży to Europę do celu, jakim jest osiągnięcie neutralności klimatycznej do 2050 r. i wdrożenie gospodarki o obiegu zamkniętym. W ramach swoich działań partnerstwa położą również nacisk na rozwój technologii cyfrowych niezbędnych do wspierania wiodącej pozycji Europy w przemyśle.

Kontekst

Jedenaście partnerstw, w odniesieniu do których przyjęto dziś protokoły ustaleń, to tzw. współprogramowane partnerstwa europejskie, w których oprócz Komisji biorą udział głównie partnerzy prywatni (a czasami również publiczni). Będą one funkcjonować od 2021 do 2030 r., co umożliwi im wniesienie wkładu w ostatnie zaproszenia do składania wniosków w ramach programu „Horyzont Europa” oraz podsumowanie swoich działań końcowych.

Protokół ustaleń stanowi podstawę współpracy w ramach partnerstwa, określając jego cele, zobowiązania obu stron i strukturę zarządzania. Poprzez partnerstwa Komisja otrzymuje także informacje o tematach, jakie należy uwzględnić w programach prac programu „Horyzont Europa”. Wdrażanie odbywa się przede wszystkim za pośrednictwem programów prac programu „Horyzont Europa” i ogłaszanych w jego ramach zaproszeń do składania wniosków. Partnerzy prywatni opracowują dodatkowe działania, które nie otrzymują finansowania w ramach programu „Horyzont Europa”, ale są uwzględnione w strategicznych programach badań i innowacji danego partnerstwa i koncentrują się na takich kwestiach, jak wprowadzanie na rynek, rozwój umiejętności lub aspekty regulacyjne.

„Współprogramowane” partnerstwa europejskie różnią się od bardziej złożonych „zinstytucjonalizowanych” partnerstw europejskich (które opierają się na wniosku ustawodawczym Komisji i mają „specjalną strukturę wykonawczą”) i je uzupełniają. W lutym tego roku Komisja zaproponowała utworzenie 10 nowych „zinstytucjonalizowanych” partnerstw europejskich między Unią Europejską a państwami członkowskimi lub przemysłem. Ich celem jest przyspieszenie zielonej, neutralnej dla klimatu i cyfrowej transformacji Europy oraz zwiększenie odporności i konkurencyjności europejskiego przemysłu dzięki środkom inwestycyjnym w wysokości prawie 10 mld euro, które partnerzy uzupełnią o co najmniej równoważną kwotę.