Na majowym Szczycie Społecznym w Porto przywódcy UE z zadowoleniem przyjęli unijny cel na 2030 r., zgodnie z którym 60 proc. wszystkich osób dorosłych powinno każdego roku uczestniczyć w szkoleniach.

Aby pomóc państwom członkowskim w realizacji tego celu, Komisja przedstawiła 10 grudnia wnioski dotyczące zaleceń Rady w sprawie indywidualnych rachunków szkoleniowych i mikropoświadczeń, jak zapowiedziano w 2020 r. w europejskim programie na rzecz umiejętności oraz w komunikacie w sprawie europejskiego obszaru edukacji.

Solidny zestaw umiejętności otwiera perspektywy, jest zabezpieczeniem w niepewnych czasach i promuje włączenie i awans społeczny. Rozwój gospodarki i innowacje zależą od wykwalifikowanej siły roboczej. Powodzenie transformacji cyfrowej i ekologicznej idzie w parze z odpowiednimi umiejętnościami pracowników. Kwestia zmiany i podnoszenia kwalifikacji pracowników, by nadążyć za zmieniającym się rynkiem pracy i odpowiedzieć na zapotrzebowanie różnych sektorów, stała się jeszcze pilniejsza w związku z pandemią COVID-19.

W regularnych działaniach edukacyjnych po zakończeniu etapu kształcenia i szkolenia wstępnego uczestniczy jednak zbyt mało osób – często brakuje im środków finansowych, czasu na doskonalenie i nauczenie się nowych umiejętności lub nie są one świadome istnienia możliwości uczenia się i płynących z nich korzyści. Na przykład pewien poziom umiejętności cyfrowych jest wymagany w ponad 90 proc. obecnych miejsc pracy w prawie wszystkich sektorach, jednak w 2019 r. tylko 56 proc. dorosłych posiadało podstawowe umiejętności cyfrowe.

Przyjęte dziś dwa nowe wnioski dotyczące indywidualnych rachunków szkoleniowych i mikropoświadczeń pomogą zmierzyć się z tymi wyzwaniami, stwarzając tym osobom więcej możliwości znalezienia oferty edukacyjnej i możliwości zatrudnienia.

Indywidualne rachunki szkoleniowe

Wniosek Komisji ma na celu zapewnienie wszystkim dostępu do odpowiednich możliwości szkoleniowych dostosowanych do potrzeb, przez całe życie i niezależnie od aktualnego statusu zatrudnienia.

W tym celu w proponowanym zaleceniu Rady zajęto się głównymi barierami, które napotykają obecnie osoby rozpoczynające szkolenie – motywacją, czasem i finansowaniem – poprzez zwrócenie się do państw członkowskich i partnerów społecznych o:

• tworzenie indywidualnych rachunków szkoleniowych i zapewnienie uprawnień do szkoleń wszystkim dorosłym w wieku produkcyjnym;
• sporządzenie wykazu szkoleń, których jakość będzie gwarantowana, istotnych dla rynku pracy, które kwalifikują się do finansowania w ramach indywidualnych rachunków szkoleniowych, i udostępnienie ich za pośrednictwem elektronicznego rejestru, na przykład z poziomu urządzenia mobilnego;
• oferowanie możliwości poradnictwa zawodowego i walidacji nabytych wcześniej umiejętności, a także płatnego urlopu szkoleniowego.

Innowacyjnym aspektem tego wniosku jest to, że stawia on jednostkę bezpośrednio w centrum rozwoju umiejętności. Wzywa się również państwa członkowskie do dostosowania finansowania do indywidualnych potrzeb w zakresie szkoleń.

Mikropoświadczenia

Mikropoświadczenia służą poświadczeniu efektów uczenia się w następstwie niewielkiego doświadczenia edukacyjnego (np. krótkiego kursu lub szkolenia). W sposób elastyczny i ukierunkowany pomagają w poszerzaniu wiedzy, umiejętności i kompetencji potrzebnych do rozwoju osobistego i zawodowego.

Wniosek Komisji ma na celu zapewnienie, aby mikropoświadczenia funkcjonowały we wszystkich instytucjach, przedsiębiorstwach, sektorach i krajach. W tym celu państwa członkowskie powinny uzgodnić:

• jasną definicję mikropoświadczeń,
• standardowe elementy ich opisu oraz
• kluczowe zasady ich projektowania i wydawania.

Celem jest zapewnienie wysokiej jakości mikropoświadczeń i przejrzystego sposobu ich wydawania, aby zbudować zaufanie do tego, co poświadczają. Powinno to wspierać stosowanie mikropoświadczeń przez osoby uczące się, pracowników i osoby poszukujące pracy, które mogą z nich korzystać. We wniosku wprowadza się również zalecenia dotyczące mikropoświadczeń w systemach kształcenia i szkolenia oraz w systemach rynków pracy. Powinno to umożliwić wszystkim zdobywanie nowych lub dodatkowych umiejętności w sposób dostosowany do potrzeb i sprzyjający włączeniu. Europejskie podejście do mikropoświadczeń jest jedną z kluczowych inicjatyw przewodnich na rzecz utworzenia europejskiego obszaru edukacji do 2025 r. Mikropoświadczenia mogą stanowić część oferty edukacyjnej objętej indywidualnymi rachunkami szkoleniowymi.

Wypowiedzi członków kolegium komisarzy:

Margaritis Schinas, wiceprzewodniczący odpowiedzialny za promowanie naszego europejskiego stylu życia, stwierdził: Pomyślny przebieg kariery zawodowej, włączenie i integracja w dużym stopniu zależą od rozwoju umiejętności i kompetencji. Pomagają one ludziom przystosować się do zmian, osiągać sukcesy i angażować się. Umiejętności mają również kluczowe znaczenie dla wzrostu gospodarczego. Przedstawione dziś wnioski zapewniają dostępność edukacji dla wszystkich w dowolnym momencie ich życia oraz jej elastyczność. Jest to duży krok w kierunku włączenia większej liczby osób w możliwości uczenia się i szkolenia, nie pozostawiając nikogo w tyle.

Jak zauważyła komisarz do spraw innowacji, badań naukowych, kultury, edukacji i młodzieży Marija Gabriel: Aby zapewnić sprawiedliwą transformację, konieczne jest, aby każdy miał dostęp do elastycznych, modułowych i dostępnych możliwości uczenia się i szkolenia, niezależnie od swojej sytuacji osobistej. Europejskie podejście do mikropoświadczeń ułatwi uznawanie i walidację tych doświadczeń edukacyjnych. Wzmocni rolę instytucji szkolnictwa wyższego, kształcenia i szkolenia zawodowego w urzeczywistnianiu uczenia się przez całe życie w całej UE oraz zwiększy ich dostępność dla bardziej zróżnicowanej grupy osób uczących się.  

Z kolei komisarz do spraw miejsc pracy i praw socjalnych Nicolas Schmit zauważył: Kształcenie i szkolenie nie powinny ustawać po opuszczeniu bram szkoły. Obecnie bardziej niż kiedykolwiek ludzie muszą rozwijać swoje umiejętności przez całe życie zawodowe, aby sprostać potrzebom szybko zmieniającego się rynku pracy. Wnioski Komisji dotyczące indywidualnych rachunków szkoleniowych i mikropoświadczeń pomogą nam osiągnąć cel na 2030 r. określony w planie działania na rzecz Europejskiego filaru praw socjalnych, zgodnie z którym 60 proc. wszystkich osób dorosłych powinno każdego roku uczestniczyć w szkoleniach. Musimy poważnie podejść do uczenia się przez całe życie w Europie. Jest to najlepsza inwestycja, korzystna dla pracowników, pracodawców i całej gospodarki.

Dalsze działania

Wnioski będą przedmiotem negocjacji z państwami członkowskimi. Po przyjęciu przez Radę Komisja będzie wspierać państwa członkowskie, partnerów społecznych i odpowiednich partnerów we wdrażaniu tych zaleceń. Sprawozdawczość i monitorowanie w zakresie indywidualnych rachunków szkoleniowych będą prowadzone w ramach cyklu europejskiego semestru.