Komisja Europejska przyjęła dwa wnioski dotyczące cyfryzacji paszportów i dowodów osobistych oraz aplikacji „EU Digital Travel”, używanych podczas podróży poza granice strefy Schengen.

Obywatele UE i obywatele państw trzecich podlegają systematycznej kontroli przy przekraczaniu granic zewnętrznych UE. Obecnie kontrole te przeprowadza się fizycznie na przejściu granicznym. W samym 2023 r. granicę przekroczono 600 mln razy. Konieczne jest przyspieszenie kontroli granicznych i ułatwienie życia podróżującym, przy jednoczesnym utrzymaniu wysokiego poziomu bezpieczeństwa i kontroli każdego podróżnego.

Komisja proponuje zatem wspólne ramy korzystania z cyfrowych poświadczeń podróżnych oraz nową aplikację „EU Digital Travel” umożliwiającą podróżnym tworzenie i przechowywanie cyfrowych poświadczeń podróżnych. Dzięki nowym przepisom podróżowanie do strefy Schengen i w strefie Schengen będzie łatwiejsze i bezpieczniejsze.

Nowe przepisy o cyfrowych paszportach i dowodach osobistych

Cyfrowe poświadczenia podróżne to cyfrowa wersja danych przechowywanych w paszportach i dowodach osobistych. Dane te obejmują informacje zawarte w mikroprocesorze paszportu lub dowodu osobistego, w tym wizerunek twarzy posiadacza, ale nie odciski palców. Cyfrowy dokument podróży można przechowywać na telefonie komórkowym. Podróżni będą mogli bezpłatnie uzyskać cyfrową wersję swoich dokumentów, a korzystanie z niej będzie dobrowolne.

Korzyści:

• sprawniejsze i szybsze przekraczanie granicy: przy wjeździe lub wyjeździe z UE zarówno obywatele unijni, jak i obywatele państw trzecich będą mogli przedkładać cyfrowe paszporty i dowody osobiste przed podróżą do wcześniejszej kontroli granicznej
• ułatwienie swobodnego przemieszczania się i zmniejszenie obciążeń administracyjnych dla obywateli UE: państwa członkowskie mogą zezwolić obywatelom UE na korzystanie z cyfrowych dowodów osobistych do celów rejestracji i identyfikacji. Przykładowo mogą one być wykorzystywane przy zameldowaniu się w innym państwie członkowskim lub w dostępie do systemów identyfikacji elektronicznej.
• poprawa skuteczności kontroli granicznych: służby graniczne będą mogły przeznaczyć czas i zasoby na wykrywanie przestępstw i przemytu migrantów dzięki możliwości wcześniejszej kontroli cyfrowych poświadczeń podróżnych
• poprawa bezpieczeństwa w strefie Schengen: cyfrowe poświadczenia podróżne ułatwią służbom granicznym weryfikację autentyczności i integralności dokumentów podróży, co utrudni oszustom korzystanie z fałszywych dokumentów i nielegalne przekraczanie granic

Aplikacja EU Digital Travel

Aplikacja EU Digital Travel zostanie przygotowana przez Komisję przy wsparciu eu-LISA i będzie dostępna w całej UE. Aplikacja będzie dostępna dla wszystkich obywateli UE i obywateli państw trzecich, którzy mają paszport biometryczny lub unijny dowód osobisty i którzy wjeżdżają lub wyjeżdżają ze strefy Schengen.

Dzięki aplikacji EU Digital Travel podróżni będą mogli:

• tworzyć cyfrowe poświadczenia podróżne, korzystając z paszportów lub – w przypadku obywateli UE – z dowodów osobistych.
• z wyprzedzeniem przedkładać służbom granicznym plany podróży i dokumenty, co skróci czas oczekiwania na przejściach granicznych, ponieważ większość kontroli zostanie przeprowadzona wcześniej.
• chronić swoje dane: aplikacja wymaga zgody użytkownika na przetwarzanie danych osobowych. Ponadto państwa członkowskie będą zobowiązane do wyszkolenia służb granicznych w zakresie przepisów dotyczących bezpieczeństwa i ochrony danych przed udzieleniem im uprawnień dostępu do tych danych.

Aplikacja EU Digital Travel będzie dostępna od 2030 r. Umożliwi to przechowywanie cyfrowych poświadczeń podróżnych w europejskim portfelu tożsamości cyfrowej.

Co dalej?

Rada i Parlament Europejski muszą wyrazić zgodę na wnioski Komisji. Po ich przyjęciu zgodnie z odpowiednimi procedurami opracowana zostanie aplikacja EU Digital Travel oraz niezbędne normy techniczne.  

Kontekst

Przyjęte przez Komisję wnioski są zgodne ze strategią Schengen przyjętą w 2021 r., w której zobowiązano się do dalszej cyfryzacji procedur na granicach zewnętrznych. Są one związane z powstaniem europejskich portfeli tożsamości cyfrowej, w których można będzie przechowywać cyfrowe paszporty i dowody osobiste wraz z cyfrowymi prawami jazdy, receptami lekarskimi i innymi dokumentami.

Inicjatywa stanowi wsparcie strategii Komisji „Cyfrowa Europa” i „cyfrowy kompas” w ramach celów cyfrowej dekady Europy, czyli cyfryzacji usług publicznych i zapewnienia wszystkim obywatelom Unii identyfikacji cyfrowej do 2030 r.