Komisja uzupełniła budżet inicjatywy MSCA4Ukraine, ustanowionej w celu wsparcia naukowców zmuszonych do ucieczki z Ukrainy, o dodatkowe 10 mln EUR.

Program, ustanowiony w ramach działań „Maria Skłodowska-Curie” (MSCA), wspiera przesiedlonych naukowców od początku rosyjskiej wojny napastniczej przeciwko Ukrainie.

Dodatkowe finansowanie umożliwi co najmniej 50 dodatkowym naukowcom, w tym doktorantom i naukowcom podoktorskim, którzy zostali zmuszeni do ucieczki z Ukrainy, na bezpieczne kontynuowanie prac nad projektami badawczymi na uniwersytetach, przedsiębiorstwach, ośrodkach badawczych i innych instytucjach z siedzibą w UE i państwach stowarzyszonych w ramach programu „Horyzont Europa”. Umożliwi to również naukowcom dostęp do szkoleń, umiejętności i możliwości rozwoju kariery. Specjalne wsparcie będzie dostępne dla organizacji przyjmujących naukowców i tych stypendystów, którzy przenoszą się wraz ze swoimi rodzinami.

Od czasu uruchomienia program stypendialny MSCA4Ukraine wspiera 125 przesiedlonych naukowców z Ukrainy, którzy zostali przeszkoleni i pracują w 21 krajach.

Wybrani naukowcy będą mogli rozpocząć nowy projekt lub kontynuować swoje wcześniejsze prace, aby kontynuować badania w dowolnym wybranym przez siebie przedmiocie, w tym w kwestiach bezpośrednio związanych z pomocą Ukrainie i jej odbudową. Obecni współpracownicy MSCA4Ukraine wnoszą wkład w takie tematy, jak prowadzenie dochodzeń w sprawie zbrodni wojennych w Ukrainie lub zaspokajanie potrzeb w zakresie zdrowia psychicznego przesiedlonych ukraińskich kobiet.

Program ten jest częścią szerszego wsparcia UE dla Ukrainy. W szczególności w dziedzinie badań naukowych i innowacji Ukraina uczestniczy w programie „Horyzont Europa” i programie Euratom bez konieczności wnoszenia wkładu finansowego. UE otworzyła niedawno biuro programu „Horyzont Europa” w Kijowie i ustanowiła w ramach Europejskiej Rady ds. Innowacji (EIC) program pomocy ukraińskim przedsiębiorstwom z branży zaawansowanych technologii.

Utworzyła również centrum społecznościowe Europejskiego Instytutu Innowacji i Technologii (EIT) na Ukrainie, które zapewni ukraińskim innowatorom pozostającym w ich kraju pochodzenia dostęp do partnerów, rynków, stanowisk testowych, szkoleń i inwestycji.

W dniach 18–19 kwietnia naukowcy MSCA4Ukraine przedstawią swoje doświadczenia na dorocznej konferencji „Maria Skłodowska-Curie” na temat kariery naukowców organizowanej wraz z prezydencją belgijską w Radzie Unii Europejskiej.

Kolejne kroki

Kolejne zaproszenie do składania wniosków MSCA4Ukraine ma zostać ogłoszone w maju 2024 r., co umożliwi wybranym naukowcom rozpoczęcie stypendiów na początku 2025 r. Pierwszym krokiem dla naukowców, którzy chcą się zgłosić, jest przygotowanie wniosku wraz z potencjalną instytucją przyjmującą, która następnie przedłoży wniosek w imieniu naukowca.

Wkrótce po opublikowaniu zaproszenia zostanie zorganizowany dzień informacyjny dla przyszłych organizacji przyjmujących.

Kontekst ogólny

MSCA4Ukraine jest częścią szerszej reakcji UE na inwazję Rosji na Ukrainę. Po raz pierwszy we wrześniu 2022 r. z początkowym budżetem w wysokości 25 mln EUR z działań „Maria Skłodowska-Curie”, stanowiącego część programu „Horyzont Europa”, MSCA4Ukraine to specjalny program Komisji mający na celu wspieranie przesiedlonych naukowców z Ukrainy, co umożliwi im bezpieczne kontynuowanie pracy w Europie. 24 lutego 2022 r. zaproszenie MSCA4Ukraine będzie otwarte dla obywateli Ukrainy, bezpaństwowców i obywateli państw trzecich, których główne miejsce zamieszkania znajduje się na Ukrainie, którzy od tego dnia zostali wysiedleni.

Inicjatywa ma również pomóc w ochronie ukraińskiego systemu badań naukowych i innowacji oraz wolności badań naukowych w ogóle.

Wspierani naukowcy zachęcani są do współpracy ze swoimi odpowiednikami na Ukrainie, wzmacniając w ten sposób współpracę i integrację między społecznościami naukowymi tego kraju i UE. Utrzymanie tej współpracy ułatwi również ich powrót do Ukrainy i jej reintegrację, gdy tylko pozwolą na to okoliczności. Chociaż naukowcy otrzymujący wsparcie mogą swobodnie wybierać swój temat badawczy, znaczna liczba stypendystów postanowiła pracować nad kwestiami bezpośrednio związanymi z pomocą Ukrainie.

MSCA4Ukraine jest zarządzana przez grupę organizacji mających doświadczenie we wspieraniu zagrożonych naukowców. W jej skład wchodzą Scholars at Risk Europe (prowadzony na Uniwersytecie Maynooth, Irlandia), Fundacja im. Alexandera von Humboldta w Niemczech oraz Europejskie Stowarzyszenie Uniwersytetów. Organizacje te są również zaangażowane w finansowany przez MSCA projekt wspierający zagrożonych naukowców InspirEurope+.