Komisja zaproponowała uruchomienie 77 mln euro z rezerwy rolnej na wsparcie rolników z sektorów owoców, warzyw i wina w Austrii, Czechach i Polsce, którzy ostatnio ucierpieli z powodu niekorzystnych zjawisk klimatycznych o bezprecedensowej skali, a także portugalskich producentów wina, którzy borykają się z poważnymi zakłóceniami na rynku.

We wnioskach Komisji, zaakceptowanych przez państwa członkowskie, przeznaczono 10 mln EUR dla Austrii, 15 mln EUR dla Czech, 37 mln euro dla Polski i 15 mln EUR dla Portugalii. Krajete mogą uzupełnić to wsparcie UE o maksymalnie 200 % środkami krajowymi.

Wiosną tego roku Czechy, część Austrii i część Polski dotknęły bezprecedensowe przymrozki, które po wyjątkowo łagodnych temperaturach w marcu miały znaczny wpływ na sady i winnice. Dodatkowe szkody zostały spowodowane w Polsce przez gradobicie. Przedmiotowe obszary i udział produkcji są znaczące i zagrażają rentowności gospodarstw rolnych, które ucierpiały. Władze krajowe rozdzielą pomoc bezpośrednio między rolników, aby zrekompensować im straty gospodarcze. Austria, Czechy i Polska będą musiały powiadomić Komisję o szczegółach wdrażania środków, w szczególności o kryteriach stosowanych do obliczania pomocy indywidualnej, o zamierzonym wpływie środka, jego ocenie oraz działaniach podjętych w celu uniknięcia zakłócenia konkurencji i nadmiernej rekompensaty.

Tymczasem producenci wina w Portugalii cierpią z powodu zakłóceń równowagi rynkowej, które mogą przekształcić się w przedłużający się i szerszy kryzys. Obecna bezprecedensowa akumulacja zapasów w Portugalii jest spowodowana spadkiem sprzedaży wina czerwonego w połączeniu ze wzrostem produkcji w ubiegłym roku. W 2023 r. Portugalia była państwem członkowskim o największym wzroście produkcji w porównaniu z poprzednim rokiem. Pakiet wsparcia przedstawiony dziś przez Komisję będzie finansował tymczasową destylację kryzysową w tym kraju, aby usunąć część obecnie nadmiernych ilości i przywrócić równowagę na rynku. Aby uniknąć zakłóceń konkurencji, alkohol uzyskany w wyniku destylacji może być wykorzystywany wyłącznie do celów przemysłowych, takich jak dezynfekcja, produkty farmaceutyczne i energetyczne. Władze krajowe mogą wypłacać pomoc producentom wina, spółdzielniom winiarskim, gorzelniom i przedsiębiorstwom winiarskim oraz ustanowią zasady składania wniosków o wsparcie. Oczekuje się, że Portugalia powiadomi Komisję o wdrożeniu środka, w szczególności o ilościach wina wycofanego z rynku dla każdego regionu.

Aby sprostać większym wyzwaniom stojącym przed sektorem wina w UE, Komisja powołała również niedawno grupę wysokiego szczebla ds. polityki w dziedzinie wina, która ma przedstawić zalecenia dotyczące przyszłych zmian w polityce do początku 2025 r.

Płatności dla rolników z tytułu nadzwyczajnego wsparcia finansowego dla Czech, Austrii i Polski muszą zostać dokonane do dnia 31 stycznia 2025 r., natomiast wsparcie dla beneficjentów na tymczasową wyjątkową destylację kryzysową na rzecz Portugalii należy wypłacić do dnia 30 kwietnia 2025 r. Oba akty ustanawiające przepisy dotyczące wsparcia zostaną przyjęte w najbliższych dniach i będą bezpośrednio stosowane po ich wejściu w życie w lipcu 2024 r.