Komisja Europejska przyjęła program prac Europejskiej Rady ds. Innowacji (EIC), w ramach którego przeznaczono 1,4 mld euro na wsparcie najbardziej obiecujących europejskich przedsiębiorców i naukowców w dziedzinie najbardziej zaawansowanych technologii.

Nowy program koncentruje się na tym, czego europejscy innowatorzy najbardziej potrzebują: uproszczony dostęp do znacznych środków finansowych, inwestycji i łatwiejszy dostęp do klientów i partnerów w całej Europie i poza nią.

Opierając się na tym wsparciu, Komisja przygotowuje się również do uruchomienia funduszu Scaleup Europe, inicjatywy rynkowej, zarządzanej prywatnie i współfinansowanej w ramach funduszu EIC. Fundusz, utworzony we współpracy z inwestorami prywatnymi, wypełni lukę inwestycyjną, z którą borykają się europejskie przedsiębiorstwa scale-up zajmujące się najbardziej zaawansowanymi technologiami, i zapewni kapitał wzrostu na późnym etapie rozwoju potrzebny, aby pomóc im w ekspansji międzynarodowej, pozostając jednocześnie zakotwiczonymi w Europie. Program prac EIC na 2026 r. i nowy fundusz tworzą razem silniejsze europejskie ramy przekształcania światowej klasy badań naukowych w przedsiębiorstwa konkurencyjne w skali światowej.

Nowy program wprowadza kluczowe usprawnienia, w tym prostszy i szybszy proces składania wniosków w ramach instrumentu „Akcelerator” EIC oraz uruchomienie pilotażowego programu „Zaawansowane wyzwania innowacyjne”, inspirowanego podejściem amerykańskiej Agencji ds. Zaawansowanych Programów Badawczych (ARPA).

Rada EIC odegrała ważną rolę doradczą w kształtowaniu programu prac na 2026 r., zapewniając strategiczne wytyczne i proponując usprawnienia, aby wsparcie EIC było szybsze, bardziej ukierunkowane i lepiej dostosowane do potrzeb innowatorów.

Najważniejsze z nich to:

• Pilotażowe projekty EIC „Zaawansowane wyzwania innowacyjne” w ramach kolejnego programu „Horyzont Europa”

W programie prac EIC na 2026 r. testowane będzie nowe odważne, ukierunkowane na wyzwania podejście do finansowania inspirowane amerykańskim modelem ARPA. Te zaawansowane wyzwania innowacyjne będą wspierać projekty o wysokim ryzyku i wysokich nagrodach w dziedzinach, w których Europa przoduje w badaniach, ale często pozostaje w tyle, aby przekształcić pomysły w rzeczywiste produkty i przedsiębiorstwa.

Wyzwania te, oparte na doświadczeniach zarządzających programami EIC, wprowadzą etapowe podejście do finansowania obejmujące pierwszy etap wsparcia szeregu projektów oferujących różne rozwiązania tego wyzwania, a następnie drugi etap z bardziej znaczącym finansowaniem w celu wsparcia najbardziej obiecujących rozwiązań w zakresie prototypowania i testowania przez użytkowników.  Zarządzający programami EIC będą nadzorować ten proces i przyciągać potencjalnych użytkowników, w tym nabywców publicznych i prywatnych.

• Szybszy, prostszy i solidniejszy proces składania wniosków w ramach instrumentu „Akcelerator” EIC

„Akcelerator” EIC, sztandarowy program UE łączący wsparcie w postaci dotacji inwestycyjnych i usługi w zakresie przyspieszenia rozwoju przedsiębiorstw dla europejskich przedsiębiorstw typu start-up o najwyższym potencjale oraz małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP). Od 2021 r. zgłosiło się ponad 15 000 przedsiębiorstw. Od 2026 r. proces składania wniosków będzie prostszy, a pełne formularze wniosków zostaną skrócone z 50 do 20 stron; szybciej, z ocenami co dwa miesiące, a nie co sześć miesięcy) i bardziej solidnie, z głębszą oceną technologii przewidującą należytą staranność potrzebną do inwestycji.

Wspieranie strategii start-up i scale-up

Program prac na 2026 r. wspiera realizację działań w ramach strategii na rzecz przedsiębiorstw typu start-up i przedsiębiorstw scale-up. Obejmuje to Europejską Sieć Korporacyjną, opartą na udanych dniach korporacyjnych EIC i wzmocnionych usługach wspierających dostęp do międzynarodowych rynków i partnerów, a także wskaźnik płci w celu śledzenia udziału kobiet w ekosystemie innowacji.

Wprowadza również ukierunkowane wyzwania uzupełniające otwarte zaproszenia do składania wniosków, w tym dotyczące surowców krytycznych, syntezy jądrowej, sztucznej inteligencji, przystosowania się do zmiany klimatu. Zaproszenie do składania wniosków w ramach Platformy na rzecz technologii strategicznych dla Europy (STEP), ogłoszone w 2025 r. w celu zapewnienia większych inwestycji (do 30 mln EUR), będzie kontynuowane w związku z wysokim popytem w 2025 r.

Kontekst

Budżet Europejskiej Rady ds. Innowacji na lata 2021–2027 wynosi ponad 10 mld euro. Do tej pory w ramach programu „Horyzont Europa” udzielono wsparcia ponad 700 przedsiębiorstwom, w tym ponad 300 w formie inwestycji bezpośrednich, oraz ponad 600 projektom badawczym, w postaci dotacji i usług w zakresie przyspieszenia rozwoju przedsiębiorstw.

Europejska Rada ds. Innowacji wspiera innowacje typu „deep tech”, począwszy od wczesnych etapów badań i rozwoju technologii (program„Pionier” EIC, zaawansowane innowacje EIC)po walidację komercyjną i pierwszych klientów (transformacjaEIC, „Akcelerator” EIC),a skończywszy na zwiększaniu skali i wzroście (program„Scale-up” EIC STEP). Jego dział inwestycyjny, fundusz EIC, zainwestował 1,4 mld euro w bezpośrednie inwestycje w ponad 300 przedsiębiorstw typu start-up w dziedzinie najbardziej zaawansowanych technologii wybranych za pośrednictwem instrumentu „Akcelerator” EIC, wykorzystując 3,5 razy więcej środków we współinwestycje, co czyni go największym i najbardziej aktywnym europejskim funduszem współinwestycyjnym w dziedzinie najbardziej zaawansowanych technologii. Sieć zaufanych inwestorów EIC jeszcze bardziej zwiększa dostęp przełomowych przedsiębiorstw EIC do kapitału wysokiego ryzyka.