Komisja przyjęła wniosek dotyczący przeznaczenia prawie 50 mln euro z rezerwy rolnej na wsparcie rolników uprawiających owoce, orzechy i warzywa w Bułgarii, na Węgrzech, Łotwie, Litwie, w Polsce i Rumunii.

Rolnicy w tych państwach członkowskich ponieśli ostatnio znaczne szkody w wyniku niekorzystnych zjawisk klimatycznych.

Po zatwierdzeniu przez państwa członkowskie we wniosku Komisji przyznano 7,4 mln EUR Bułgarii, 10,8 mln EUR Węgrom, 4,2 mln EUR Łotwie, 1,1 mln EUR Litwie, 14,8 mln EUR Polsce i 11,5 mln EUR Rumunii. Państwa te mogą uzupełnić to wsparcie UE do 200% środkami krajowymi.

We wszystkich sześciu państwach członkowskich późne przymrozki, po których w wielu przypadkach następował grad lub ulewny deszcz, zniszczyły dużą część zbiorów owoców, warzyw, orzechów i nasion.

Wiosną 2025 r. w Bułgarii panowała niezwykła pogoda, która zaczęła się od ciepłych temperatur w lutym, powodując zbyt wczesne kwitnienie drzew owocowych. Zimno i mróz, które nastąpiły w marcu i kwietniu, uszkodziły wiele upraw, zwłaszcza migdały, jabłka, morele, wiśnie, brzoskwinie, gruszki, śliwki i orzechy włoskie. Na Łotwie po ciepłej kwietniowej pogodzie nastąpił mróz i ulewne deszcze, które zniszczyły drzewa owocowe, jagody i warzywa oraz uprawy nasion, takie jak groch, dynie i len. Podobny problem miała Litwa: wczesne ciepło sprawiło, że uprawy rosły szybciej, ale później mróz w kwietniu i maju poważnie uszkodził jabłka, porzeczki, jagody, wiśnie, gruszki i śliwki. Na Węgrzech mróz w kwietniu i maju dotknął prawie cały kraj, uszkadzając jabłka, morele, wiśnie, brzoskwinie, gruszki i pigwy. Polska stanęła w obliczu długich mrozów w kwietniu i maju, a następnie silnych gradów, które bolą jagody, porzeczki, wiśnie i ogórki. Rumunia została również dotknięta późnymi przymrozkami, które zamroziły pąki i kwiaty, powodując znaczne straty w produkcji owoców.

Aby zapewnić skuteczność tego wyjątkowego środka, ważne jest, aby beneficjenci szybko otrzymywali nadzwyczajne wsparcie finansowe. Płatności dla rolników z tytułu nadzwyczajnego wsparcia finansowego dla Bułgarii, Łotwy, Litwy, Węgier, Polski i Rumunii należy dokonać przed dniem 30 kwietnia 2026 r. 

Kontekst

W ramach rezerwy rolnej w ramach obecnej wspólnej polityki rolnej (2023–2027)dostępne jest co najmniej 450 mln euro rocznie, aby pomóc rolnikom w radzeniu sobie z zakłóceniami na rynku lub wyjątkowymi zdarzeniami mającymi wpływ na produkcję lub dystrybucję. Biorąc pod uwagę rosnącą częstotliwość niekorzystnych zjawisk klimatycznych, Komisja podkreśliła znaczenie wzmocnienia narzędzi zarządzania ryzykiem i promowania ich szerszego stosowania w całej UE, a także proaktywnych środków mających na celu wyeliminowanie pierwotnych przyczyn i poprawę odporności gospodarstw rolnych w perspektywie średnioterminowej. Dzięki najnowszym wnioskom Komisji dotyczącym uproszczenia możliwe będą nowe płatności kryzysowe w ramach planów strategicznych WPR dla rolników stojących w obliczu klęsk żywiołowych. W swoim wniosku dotyczącym następnej WPR (2028–2034) Komisja zamierza podwoić rezerwę kryzysową, aby wesprzeć odporność europejskich rolników i sektora rolno-spożywczego na zakłócenia na rynku.