Komisja Europejska z zadowoleniem przyjmuje osiągnięte porozumienie polityczne między Parlamentem Europejskim a Radą w sprawie programu na rzecz europejskiego przemysłu obronnego (EDIP), który jest kluczowym instrumentem wspierania wspólnych zamówień i rozwoju przemysłu, a także wdrażania planu działania na rzecz gotowości obronnej do 2030 r. i proponowanych inicjatyw przewodnich w zakresie gotowości obronnej.

Przewodnicząca Komisji Europejskiej Ursula von der Leyen powiedziała: „Z zadowoleniem przyjmuję porozumienie w sprawie programu na rzecz europejskiego przemysłu obronnego. 1,5 mld euro na wzmocnienie europejskiego przemysłu obronnego, wsparcie Ukrainy i zapewnienie gotowości obronnej do 2030 r., zgodnie z naszym planem działania na rzecz utrzymania pokoju. Kiedy inwestujemy w gotowość, inwestujemy w pokój. Gratulujemy prezydencji duńskiej realizacji tego kluczowego programu.” 

Z budżetem w wysokości 1,5 miliarda euro na lata 2025–2027, EDIP wprowadza ukierunkowane działania mające na celu rozwiązanie głównych problemów, z jakimi boryka się europejski przemysł obronny, w tym industrializację produktów obronnych, zwiększenie zdolności produkcyjnych, wsparcie europejskich łańcuchów dostaw i MŚP oraz rozwój technologicznej i przemysłowej bazy obronnej Ukrainy.

Współprawodawcy wstępnie uzgodnili również kluczowe zasady, w tym zasadę „zawartości wytworzonej w UE”, wymagającą, aby co najmniej 65% komponentów w projektach finansowanych w ramach programu pochodziło z UE lub krajów stowarzyszonych. Ma to zapewnić, że EDIP będzie w pierwszej kolejności wspierać przemysł obronny Unii.

Współprawodawcy wstępnie zatwierdzili również utworzenie Instrumentu Wsparcia Ukrainy, którego celem jest modernizacja ukraińskiego przemysłu obronnego, wspieranie partnerstw między unijnymi i ukraińskimi podmiotami obronnymi oraz przyspieszenie integracji ukraińskiego przemysłu obronnego z EDTIB. 

Ponadto EDIP wprowadza nowe mechanizmy, takie jak europejskie projekty obronne będące przedmiotem wspólnego zainteresowania, które zapewnią ramy współpracy w celu wdrożenia inicjatyw przewodnich w zakresie gotowości obronnej, dobrowolnego programu na rzecz struktury europejskiego uzbrojenia (SEAP), który ułatwi wspólne projekty między państwami członkowskimi i może przyznawać zwolnienia z VAT na sprzęt będący wspólną własnością. Ponadto pierwszy w historii unijny system bezpieczeństwa dostaw zapewni dostęp do krytycznych produktów obronnych i zwiększy zdolność Unii do reagowania na przyszłe kryzysy w łańcuchu dostaw. 

Kolejne kroki

Jak tylko EDIP wejdzie w życie, Komisja będzie pracować nad programowaniem w celu sfinansowania najpilniejszych priorytetów zgodnie z planem działania „Defence Readiness” do 2030 r. 

Kontekst

EDIP, przedstawiony przez Komisję w marcu 2024 r., stanowi pierwsze kompleksowe ramy UE mające na celu wzmocnienie europejskiej bazy technologiczno-przemysłowej sektora obronnego (EDTIB). Nowy program ma na celu wypełnienie luki między krótkoterminowymi instrumentami nadzwyczajnymi, w tym aktem o wspieraniu produkcji amunicji (ASAP),aktem w sprawie wzmocnienia europejskiego przemysłu obronnego poprzez wspólne zamówienia (EDIRPA),a długoterminowym celem UE, jakim jest zapewnienie trwałej gotowości przemysłu obronnego. Stanowi on również uzupełnienie Europejskiego Funduszu Obronnego. 

W marcu 2025 r. Komisja zaproponowała białą księgę w sprawie europejskiej obronności – gotowość do 2030 r. oraz plan ReArm Europe / gotowość do 2030 r.jako ambitny pakiet obronny zapewniający państwom członkowskim UE dźwignie finansowe w celu stymulowania gwałtownego wzrostu inwestycji w zdolności obronne.  

Uruchomienie krajowej klauzuli wyjścia przewidzianej w pakcie stabilności i wzrostu do celów obronnych wraz z pożyczką na działania w zakresie bezpieczeństwa dla Europy (SAFE) stanowi podstawę planu ReArm Europe / Readiness 2030, umożliwiając państwom członkowskim znaczne i szybkie zwiększenie inwestycji w europejską obronność. 

Komisja i wysoka przedstawiciel przyjęły również „Plan działania na rzecz utrzymania pokoju i gotowości obronnej do 2030 r.”, kompleksowy plan wzmocnienia europejskich zdolności obronnych.