Parlament Europejski przegłosował porozumienie polityczne osiągnięte przez współprawodawców w sprawie wniosku Komisji dotyczącego zapewnienia większych środków na wsparcie osób najbardziej potrzebujących w Europie na etapie odbudowy. Państwa członkowskie UE będą mogły wkrótce korzystać ze środków w ramach pakietu Wsparcia na rzecz odbudowy służącej spójności oraz terytoriom Europy (REACT-EU) – który zapewnia dodatkowe zasoby na walkę ze społecznymi i gospodarczymi skutkami pandemii koronawirusa – na potrzeby programów finansowanych z Europejskiego Funduszu Pomocy Najbardziej Potrzebującym (FEAD).

W ramach FEAD już zapewniania jest żywność, odzież i inna podstawową pomoc materialna tym, którzy jej najbardziej potrzebują, oraz finansowane są działania wspierające włączenie społeczne takich osób. Od 2014 r. średnio około 13 mln osób rocznie korzysta z tej pomocy. Według raportu Europejskiej Federacji Banków Żywności popyt w bankach żywności wzrósł nawet o 50 proc. w porównaniu z okresem poprzedzającym pandemię koronawirusa.

Komisarz do spraw miejsc pracy i praw socjalnych Nicolas Schmit stwierdził: „Musimy okazywać solidarność osobom, które zmagają się z ubóstwem i wykluczeniem społecznym w wyniku obecnego kryzysu i które pilnie potrzebują pomocy. Z zadowoleniem przyjmuję to porozumienie, które umożliwi państwom członkowskim kierowanie środków wsparcia do tych, którzy najbardziej tego potrzebują, za pośrednictwem Europejskiego Funduszu Pomocy Najbardziej Potrzebującym (FEAD). Nie wszyscy jesteśmy równi w obliczu tej pandemii, a osoby znajdujące się w najtrudniejszej sytuacji bardziej odczuwają jej skutki. Porozumienie to jest wyraźnym sygnałem, że Unia Europejska nieustannie troszczy się o osoby najbardziej potrzebujące”.

REACT-EU: dodatkowe środki na walkę ze społecznymi i gospodarczymi skutkami pandemii koronawirusa

Unijne narzędzie służące odbudowie NextGenerationEU o wartości 750 mld euro obejmuje 47,5 mld euro na REACT-EU. Inicjatywa ta zwiększa finansowanie na rzecz bieżących programów polityki spójności i FEAD. Środki finansowe mogą być wydatkowane do końca 2023 r., tym samym wypełniają lukę między reagowaniem kryzysowym a długoterminowym planem odbudowy wspieranym przez nowe programy w ramach długoterminowego budżetu UE na lata 2021–2027.

Państwa UE mogą decydować o rozdzieleniu tych dodatkowych zasobów z REACT-EU między fundusze w elastyczny sposób. Większość państw członkowskich planuje przeznaczyć część tych dodatkowych środków na FEAD, co pozwoli na dalsze wspieranie w ramach programów osób najbardziej potrzebujących.

W wyniku zmiany rozporządzenia w sprawie Europejskiego Funduszu Pomocy Najbardziej Potrzebującym obecnie możliwe jest wykorzystanie współfinansowania przez UE do poziomu 100 proc. Pozwoli to zapewnić, aby państwa członkowskie dysponowały wystarczającymi środkami finansowymi na szybkie wdrożenie pomocy dla osób najbardziej potrzebujących. Ponadto, zgodnie z REACT-EU, 11 proc. dodatkowych zasobów na 2021 r. będzie prefinansowanych.

Kontekst

Pandemia koronawirusa nasiliła dotychczasowe wyzwania i zagroziła świadczeniu usług społecznych i zapewnianiu podstawowej pomocy, między innymi ze względu na zmniejszone finansowanie i niedobór personelu.

Komisja zmieniła już raz rozporządzenie w sprawie FEAD w ramach pakietu dotyczącego inicjatywy inwestycyjnej „plus” w odpowiedzi na koronawirusa (CRII+) w kwietniu 2020 r. Umożliwiło to bezpieczne dostarczanie pomocy żywnościowej i podstawowej pomocy materialnej dzięki wykorzystaniu bonów oraz zapewnieniu ochotnikom sprzętu ochronnego, takiego jak maski, rękawice i płyn do dezynfekcji rąk. Nowe porozumienie umożliwia zasilenie funduszu nowymi środkami.

Europejski Fundusz Pomocy Najbardziej Potrzebującym realne znaczenie w terenie: na przykład wspiera dostarczanie pakietów żywnościowych dla osób najbardziej narażonych na zagrożenia, w tym osób niepełnosprawnych i osób powyżej 65. roku życia, podczas pandemii koronawirusa w Bułgarii. We Francji co czwarty posiłek oferowany przez Restos du Cœur jest finansowany przez UE. W Portugalii projekt Casa de Misericordia w Lizbonie, wspierany przez FEAD, co miesiąc przyjmuje 1 200 rodzin, przekazując im kosze z żywnością i towarzyszące im środki wsparcia. FEAD finansuje również program, w ramach którego zapewnia się informacje dotyczące kwestii społecznych i dziedziny zdrowia 1 700 obywatelom Rumunii znajdującym się w szczególnie trudnej sytuacji, w tym bezdomnym i bezrobotnym, którzy tymczasowo mieszkają w Szwecji.

Porozumienie polityczne dotyczące zmiany FEAD zostało zatwierdzone przez Parlament Europejski. Po stronie Rady UE porozumienie polityczne zostało potwierdzone przez państwa członkowskie na posiedzeniu Coreperu i oczekuje obecnie na ostateczne zatwierdzenie przez Radę.

Dodatkowe informacje