Komisja przyjęła strategię dotyczącą zrównoważonego sposobu zarządzania pandemią w nadchodzących miesiącach zimowych, w których może wystąpić ryzyko zwiększonego przenoszenia wirusa ze względu na określone okoliczności, takie jak gromadzenie się ludzi w pomieszczeniach zamkniętych. W strategii zaleca się stałą czujność i ostrożność w okresie zimowym, a potem w roku 2021, kiedy to nastąpi wprowadzenie bezpiecznych i skutecznych szczepionek. Komisja przedstawi wówczas dalsze wytyczne dotyczące stopniowego i skoordynowanego znoszenia środków powstrzymujących rozprzestrzenianie się wirusa.

Skoordynowane ogólnounijne podejście ma kluczowe znaczenie dla zapewnienia ludziom jasnego obrazu sytuacji oraz dla uniknięcia ponownego wzrostu zakażeń wirusem w związku z feriami świątecznymi. Wszelkie łagodzenie środków powinno następować z uwzględnieniem ewolucji sytuacji epidemiologicznej oraz wystarczającej zdolności przeprowadzania testów, ustalania kontaktów zakaźnych i leczenia pacjentów.

Wiceprzewodniczący do spraw promowania naszego europejskiego stylu życia Margaritis Schinas powiedział: W tych niezwykle trudnych czasach zasadnicze znaczenie mają wytyczne dla państw członkowskich dotyczące promowania wspólnego podejścia do sezonu zimowego, a w szczególności sposobu zarządzania przypadającym na koniec roku okresem świątecznym. Musimy zmniejszyć liczbę przyszłych ognisk zakażeń w UE. Jedynie dzięki takiemu zrównoważonemu zarządzaniu pandemią unikniemy wprowadzenia nowych środków izolacji i surowych ograniczeń oraz wspólnie wybrniemy z opresji.

Stella Kyriakides, komisarz ds. zdrowia i bezpieczeństwa żywności, stwierdziła: Co 17 sekund jedna osoba traci życie z powodu COVID-19 w Europie. Mimo że sytuacja się stabilizuje, wciąż jednak nie jest ona najlepsza. Tak jak wszystko inne w tym roku, również zbliżające się święta będą inne. Nie możemy zmarnować wysiłków czynionych przez nas wszystkich w ostatnich tygodniach i miesiącach. W tym roku ratowanie życia musi mieć pierwszeństwo przed świętowaniem. Jednak dzięki pojawiającym się na horyzoncie szczepionkom jest również nadzieja. Wszystkie państwa członkowskie muszą być teraz gotowe do rozpoczęcia kampanii szczepień i wprowadzenia szczepionek możliwie jak najszybciej, gdy tylko dostępna będzie bezpieczna i skuteczna szczepionka.

Zalecane środki kontrolne

W ramach strategii uchronienia się przed COVID-19 podczas zimy zaleca się środki mające na celu utrzymanie pandemii pod kontrolą do czasu, gdy szczepionki staną się szeroko dostępne. W strategii kładzie się nacisk na następujące kwestie:

• Utrzymywanie dystansu fizycznego i ograniczanie kontaktów towarzyskich, kluczowe w miesiącach zimowych, w tym w okresie ferii. Środki powinny być ukierunkowane i oparte na lokalnej sytuacji epidemiologicznej, aby ograniczyć ich skutki społeczne i gospodarcze oraz zwiększyć ich akceptację przez ludzi.
• Testowanie i ustalanie kontaktów zakaźnych, niezbędne do wykrywania klastrów i przerwania przenoszenia zakażeń. Większość państw członkowskich posiada obecnie krajowe aplikacje służące do ustalania kontaktów zakaźnych. Europejski serwer bramy federacyjnej umożliwia transgraniczne śledzenie kontaktów.
• Bezpieczne podróżowanie, w tym potencjalnie częstsze podróże w okresie ferii świątecznych wymagające skoordynowanego podejścia. Należy przygotować infrastrukturę transportową i jasno poinformować o wymogach związanych z kwarantanną, które mogą obowiązywać, gdy sytuacja epidemiologiczna w regionie pochodzenia jest gorsza niż w miejscu docelowym.
• Wydolność systemu opieki zdrowotnej i personel medyczny: należy wdrożyć plany ciągłości działania w placówkach opieki zdrowotnej, aby zapewnić możliwość opanowania ognisk COVID-19 i utrzymanie dostępu do innych rodzajów leczenia. Wspólne zamówienia mogą zaradzić niedoborom sprzętu medycznego.
• Zmęczenie pandemią i zaburzenia zdrowia psychicznego to naturalne reakcje na obecną sytuację. Państwa członkowskie powinny stosować się do wytycznych Europejskiego Biura Regionalnego Światowej Organizacji Zdrowia dotyczących wzmocnienia wsparcia publicznego w celu rozwiązania problemu zmęczenia pandemią. Należy również zwiększyć wsparcie psychospołeczne.
• Krajowe strategie szczepień: w razie potrzeby Komisja jest gotowa wspierać państwa członkowskie we wprowadzaniu szczepionek zgodnie z krajowymi planami wprowadzania szczepionek i prowadzenia szczepień. Wspólne podejście UE do świadectw szczepienia mogłoby wzmocnić działania w zakresie zdrowia publicznego w państwach członkowskich oraz zaufanie obywateli do wysiłków czynionych na rzecz szczepień.

Kontekst

Przedstawiona dzisiaj strategia opiera się na wcześniejszych zaleceniach, takich jak kwietniowy europejski plan działania dotyczący stopniowego wycofywania środków powstrzymujących rozprzestrzenianie się wirusa, lipcowy komunikat w sprawie gotowości krótkoterminowej oraz październikowy komunikat w sprawie dodatkowych środków reagowania na COVID-19. Pierwsza fala pandemii w Europie została z powodzeniem powstrzymana za pomocą rygorystycznych środków, ale zbyt szybkie poluzowanie ich w lecie doprowadziło do nawrotu pandemii jesienią.

Dopóki nie będzie dostępna bezpieczna i skuteczna szczepionka, a duża część populacji nie uzyska odporności, państwa członkowskie UE muszą kontynuować wysiłki na rzecz ograniczenia pandemii, stosując skoordynowane podejście, do czego wezwała Rada Europejska.

Dalsze zalecenia zostaną przedstawione na początku 2021 r. z myślą o opracowaniu kompleksowych ram kontroli COVID-19 w oparciu o dotychczasową wiedzę i doświadczenie oraz najnowsze dostępne wytyczne naukowe.