Polska jest w czołówce państw UE, które znacząco poprawiły swoje wynik w walce z tzw. luką VAT – ocenia KE. Jednak najnowszy raport wykazuje, że państwa Unii straciły w 2017 r. 137 mld euro dochodów z tytułu podatku od wartości dodanej. Luka - czyli całkowita różnica między oczekiwanymi dochodami a kwotą faktycznie pobraną – nieznacznie spadła, ale nadal utrzymuje się na wysokim poziomie.

Badanie dotyczące luki w podatku VAT jest finansowane z budżetu UE, a jego ustalenia są istotne zarówno dla UE, jak i dla państw członkowskich, ponieważ podatek VAT stanowi istotny wkład w budżet Unii i budżety krajowe. W badaniu zastosowano metodę „top-down”, w której do oszacowania luki w podatku VAT wykorzystuje się dane z zakresu rachunków narodowych. Zastosowana metoda była poprawiana i udoskonalana na przestrzeni lat i obecnie oferuje najlepsze zestawienie szacunków pod względem porównywalności wyników i dokładności.

Ta znaczna luka w podatku VAT ponownie podkreśla potrzebę kompleksowej reformy unijnych przepisów dotyczących podatku VAT, zgodnie z wnioskiem Komisji z 2017 r., oraz zacieśnienia współpracy między państwami członkowskimi w celu ukrócenia oszustw związanych z VAT oraz zapewnienia funkcjonowania przepisów w odniesieniu do przedsiębiorstw i podmiotów handlowych działających zgodnie z prawem. Luka w podatku VAT jest wskaźnikiem skuteczności środków egzekwowania i środków zapewniających zgodność z przepisami w dziedzinie podatku VAT w każdym państwie członkowskim, ponieważ wyraża szacunkową wartość utraty dochodów z powodu oszustw podatkowych i uchylania się od opodatkowania, unikania opodatkowania, upadłości, niewypłacalności finansowej, a także błędnych obliczeń.

Komisarz do spraw gospodarczych i finansowych, podatków i ceł, Pierre Moscovici, powiedział: - Korzystny klimat gospodarczy i niektóre krótkoterminowe rozwiązania polityczne wprowadzone przez UE przyczyniły się do zmniejszenia luki w podatku VAT w 2017 r. Aby odnotować bardziej znaczące postępy, konieczne będzie jednak przeprowadzenie gruntownej reformy systemu VAT, tak aby stał się on bardziej odporny na oszustwa. Nasze wnioski w sprawie wprowadzenia ostatecznego i przyjaznego dla biznesu systemu VAT czekają na rozpatrzenie. Państwa członkowskie nie mogą sobie pozwolić na to, by bezczynnie przyglądać się temu, jak na skutek nielegalnych oszustw karuzelowych i niespójności związanych z VAT w systemie tym giną miliardy.

W 2017 r. największą krajową lukę w podatku VAT odnotowała Rumunia – brakowało 36 proc. dochodów z tytułu VAT. Na kolejnych miejscach uplasowały się Grecja (34 proc.) i Litwa (25 proc.). Najmniejsze luki zaobserwowano w Szwecji, Luksemburgu i na Cyprze, które to kraje zanotowały średnio utratę zaledwie 1 proc. dochodów z tytułu VAT. W wartościach bezwzględnych największą lukę w podatku VAT, wynoszącą około 33,5 mld euro, odnotowano we Włoszech.

Wyniki poszczególnych państw członkowskich nadal znacząco się od siebie różnią. Luka w podatku VAT zmniejszyła się w 25 państwach członkowskich, a w trzech wzrosła. Państwami, które osiągnęły bardzo dobre wyniki i znaczny spadek strat z tytułu podatku VAT, były Malta (-7 punktów procentowych), Polska (-6 punktów procentowych) i Cypr (-4 punkty procentowe). Siedem państw członkowskich, a mianowicie Słowenia, Włochy, Luksemburg, Słowacja, Portugalia, Czechy i Francja, również odnotowało solidne rezultaty, zmniejszając lukę w podatku VAT o ponad 2 punkty procentowe. Luka w podatku VAT znacznie wzrosła w Grecji (2,6 proc.) i na Łotwie (1,9 proc.) oraz nieznacznie w Niemczech (0,2 proc.).

W ujęciu nominalnym luka w podatku VAT zmniejszyła się w 2017 r. o 8 mld euro do 137,5 mld euro, czyli o podobną kwotę jak w 2016 r. – wówczas odnotowano spadek o 7,8 mld euro. Luka w podatku VAT w 2017 r. stanowi 11,2 proc. łącznych dochodów z tytułu VAT w UE w porównaniu z 12,2 proc. w roku poprzednim. Ta tendencja spadkowa obserwowana jest już piąty rok z rzędu.

Opublikowane dzisiaj sprawozdanie dotyczące luki w podatku VAT koncentruje się na 2017 r., ponieważ jest to ostatni okres, za który dostępne są obszerne dane z zakresu rachunków narodowych i dane dotyczące zasobów własnych. W tegorocznym badaniu wprowadzono jednak nowy element: prognozowanie zapewniające tak zwane szybkie szacunki za rok poprzedzający rok publikacji, tj. rok 2018. Te szybkie szacunki wskazują na to, że luka w podatku VAT prawdopodobnie będzie się nadal zmniejszać i spadnie do poziomu poniżej 130 mld euro i 10 proc. ogółu zobowiązań podatkowych z tytułu VAT w 2018 r.