Europejczycy wyrażają zdecydowane poparcie dla polityki energetycznej UE, unijnej reakcji na rosyjską inwazję na Ukrainę oraz są bardziej optymistyczni co do sytuacji gospodarczej.

Z najnowszego standardowego badania Eurobarometr przeprowadzonego w czerwcu 2023 r. wynika, że przeważająca większość obywateli UE w dalszym ciągu popiera transformację energetyczną i oczekuje masowych inwestycji w odnawialne źródła energii.

Respondenci nadal powszechnie opowiadają się za środkami wdrożonymi przez UE w celu wsparcia Ukrainy i narodu ukraińskiego. Popierają oni również ściślejszą współpracę obronną UE i zwiększenie wydatków na obronność.

Inflacja nadal wzbudza niepokój Europejczyków, ale poprawiło się postrzeganie sytuacji gospodarczej i ich oczekiwania co do tej sytuacji. Większość obywateli UE uważa, że NextGenerationEU, unijny plan odbudowy o wartości 800 mld euro, może być skuteczną odpowiedzią na obecne wyzwania gospodarcze. Poparcie dla euro utrzymuje się na wysokim poziomie.

Szerokie poparcie dla transformacji energetycznej

Ponad 80 proc. obywateli UE uważa, że UE powinna masowo inwestować w odnawialne źródła energii, takie jak energia wiatrowa i słoneczna (85 proc.), oraz że zwiększenie efektywności energetycznej budynków, transportu i towarów pozwoli na zmniejszenie uzależnienia od producentów energii spoza UE (82 proc.). 80 proc. respondentów twierdzi, że państwa członkowskie UE powinny wspólnie kupować energię od innych krajów, aby uzyskać lepszą cenę.

Z kolei 81 proc. biorących udział w badaniu zgadza się, że ograniczenie importu ropy naftowej i gazu oraz inwestowanie w energię ze źródeł odnawialnych jest ważne dla naszego ogólnego bezpieczeństwa, a 82 proc. spośród nich twierdzi, że UE powinna jak najszybciej zmniejszyć swoją zależność od rosyjskich źródeł energii.

Silne poparcie dla unijnej reakcji na rosyjską inwazję na Ukrainę

Poparcie dla działań podjętych w odpowiedzi na inwazję Rosji na Ukrainę jest nadal bardzo wysokie.

88 proc. obywateli UE chce, by osobom dotkniętym wojną udzielane było wsparcie humanitarne, a 86 proc. opowiada się za przyjęciem w UE osób uciekających przed wojną. 75 proc. wyraża poparcie dla wsparcia finansowego dla Ukrainy, a 72 proc. popiera sankcje gospodarcze nałożone na rosyjski rząd oraz przedsiębiorstwa i osoby fizyczne z tego kraju.

Ponadto 66 proc. respondentów zgadza się z objęciem mediów państwowych, takich jak Sputnik i Russia Today, zakazem nadawania w UE, a 64 proc. popiera finansowanie zakupu i dostaw sprzętu wojskowego do Ukrainy. 64 proc. zgadza się również z przyznaniem Ukrainie statusu kraju kandydującego do UE.

Ogółem 56 proc. respondentów jest zadowolonych z reakcji UE na rosyjską inwazję na Ukrainę, a 54 proc. jest zadowolonych z działań podjętych w tym zakresie przez rząd swojego kraju.

Poparcie dla wzmocnienia europejskiego systemu obrony

W tym kontekście 77 proc. Europejczyków opowiada się za wspólną polityką bezpieczeństwa i obrony. 80 proc. respondentów uważa, że należy zacieśnić współpracę w kwestiach obronnych na szczeblu UE, 77 proc. uważa, że zakup sprzętu wojskowego przez państwa członkowskie powinien być lepiej skoordynowany, 69 proc. chciałoby, aby UE wzmocniła swoje zdolności w zakresie produkcji sprzętu wojskowego, a 66 proc. twierdzi, że należy przeznaczyć więcej środków na obronę w UE.

Silniejsza pozycja Europy na świecie

77 proc. zgadza się, że UE powinna budować partnerstwa z krajami spoza UE, aby inwestować w zrównoważoną infrastrukturę oraz łączyć ludzi i kraje na całym świecie. 69 proc. z kolei uważa, że pozycja UE jest odpowiednia i że dysponuje ona wystarczającymi narzędziami, aby bronić interesów gospodarczych Europy w gospodarce światowej.

Poziom zaufania do UE znacznie wzrósł w większości krajów kandydujących od zimy 2022–2023. Najwyższy poziom zaufania odnotowano w Albanii (77 proc., +6 punktów procentowych), a następnie w Bośni i Hercegowinie (57 proc., +7 p.p.), Czarnogórze (54 proc., +7 p.p.), Macedonii Północnej (48 proc., +1), Mołdawii (44 proc., +2), Turcji (41 proc., +12) i Serbii (32 proc., +2).

Lepsza sytuacja gospodarcza

Postrzeganie sytuacji gospodarczej znacznie się poprawiło. Obecnie 45 proc. respondentów uważa, że sytuacja gospodarki europejskiej jest dobra (+5 p.p. od przełomu stycznia i lutego), co nieznacznie przewyższa liczbę respondentów, którzy uznają ją za złą (44 proc., -7 p.p.). 40 proc. biorących udział w badaniu opisuje sytuację gospodarczą w swoim kraju jako dobrą (+5 p.p.), a 58 proc. – jako złą (-8 p.p.).

55 proc. Europejczyków uważa, że NextGenerationEU – unijny plan odbudowy o wartości 800 mld euro, może być skutecznym środkiem reagowania na obecne wyzwania gospodarcze.

W strefie euro poparcie dla wspólnej waluty jest nadal bardzo wysokie (78 proc. pozytywnych odpowiedzi w porównaniu z 17 proc. negatywnych), natomiast w całej UE jest nieco niższe (71 proc. w stosunku do 23 proc.).

Inflacja nadal jest źródłem poważnych obaw, ale mniej niż na początku roku

27 proc. Europejczyków uważa, że „wzrost cen/inflacji/kosztów utrzymania” jest jednym z dwóch największych problemów, przed jakimi stoi obecnie UE (-5 p.p. od przełomu stycznia i lutego). Na drugim miejscu znajduje się sytuacja międzynarodowa (25 proc., -3 p.p.), a następnie imigracja (24 proc., +7 p.p.) oraz „środowisko i zmiana klimatu” (22 proc., +2 p.p.). Zaopatrzenie w energię (16 proc., -10 p.p.) wzbudza dużo mniej niepokoju, bowiem spadło z trzeciego miejsca na szóste.

W odpowiedzi na pytanie o dwa największe problemy, z jakimi boryka się ich kraj, 45 proc. respondentów wskazało „wzrost cen/inflacji/kosztów utrzymania” (-8 p.p.), co oceniono znacznie wyżej niż sytuację gospodarczą (18 proc., +1 p.p.), „środowisko i zmianę klimatu” (16 proc., +2 p.p.), imigrację (14 proc., +5 p.p.) i zdrowie (14 proc., bez zmian). Obawy dotyczące zaopatrzenia w energię znacznie się zmniejszyły (12 proc., -7 p.p.) i spadły z drugiej pozycji na piątą.

Ogólna opinia na temat UE pozostaje stabilna

Większość ogólnych wskaźników utrzymuje się na stałym poziomie. W szczególności 47 proc. ludności UE zwykle ufa UE, podczas gdy 32 proc. zaufaniem obdarza raczej rządy krajowe. 45 proc. respondentów raczej nie ma zaufania do UE.

45 proc. obywateli UE ma pozytywny obraz UE, 18 proc. – negatywny, a 37 proc. – neutralny. We wszystkich państwach członkowskich pozytywne opinie przeważają nad negatywnymi.

63 proc. respondentów z UE twierdzi, że optymistycznie postrzega przyszłość UE, a 34 proc. wyraża pesymizm w tej kwestii.

Kontekst

Standardowe badanie Eurobarometr z wiosny 2023 r. (EB 99) przeprowadzono w formie bezpośrednich wywiadów między 31 maja a 21 czerwca 2023 r. w 27 państwach członkowskich UE. Przeprowadzono wywiady z 26 425 obywatelami UE. Niektóre pytania zadawano również w dwunastu innych krajach lub terytoriach.