Komisja tworzy nowe centrum kapitału miast klimatycznych – międzynarodowe zasoby finansowe w celu dalszego wspierania miast uczestniczących w misji UE w zakresie neutralnych dla klimatu i inteligentnych miast.

Dzięki nowemu centrum miasta, które otrzymały już znak misji UE w zakresie miast, będą mogły:

• Posiadać dostęp do doradztwa finansowego we współpracy z usługami doradczymi Europejskiego Banku Inwestycyjnego (EBI);
• Ustrukturyzować swoje potrzeby finansowe, aby zrozumieć różne sposoby finansowania projektów, w tym łączenie projektów; oraz
• Wprowadzić projekty do szeregu dostawców kapitału, w tym kredytodawców i inwestorów z sektora publicznego i prywatnego (takich jak kapitał filantropijny i korporacyjny, a także innowacyjne finansowanie, takie jak finansowanie społecznościowe i obligacje powiązane ze zrównoważonym rozwojem), a także wspieranie procesu zamknięcia.

Uzupełniając usługi EBI, centrum kapitału miasta klimatycznego zostanie utworzone przy wsparciu zarówno misji UE w zakresie neutralnych dla klimatu i inteligentnych miast, jak i misji UE w zakresie przystosowania się do zmiany klimatu. Szczególny nacisk zostanie położony na współpracę z kapitałem prywatnym. W przypadku miast, które podpisały zarówno Kartę misji w zakresie przystosowania się do zmiany klimatu, jak i otrzymały znak misji UE w zakresie miast, usługi obejmą zarówno projekty w zakresie łagodzenia zmiany klimatu, jak i przystosowania się do niej, przyjmując całościowe podejście do przeciwdziałania zmianie klimatu.

Centrum będzie prowadzone przez platformę Komisji ds. realizacji misji w zakresie miast, którą obecnie zarządza projekt NetZeroCities. Komisja ogłosiła jej utworzenie na konferencji Misji Miast w 2024 r., która odbyła się w Walencji w dniach 25–26 czerwca.

Ponadto EBI przeznaczył 2 mld EUR na wsparcie ich planów inwestowania w energię, efektywne budynki, systemy ciepłownicze, energię odnawialną, mobilność zgodną z zasadami zrównoważonego rozwoju, odnowę i rewitalizację miast, infrastrukturę wodną i społeczną. Wzmacnia on wsparcie EBI dla oznaczonych miast i dodaje specjalny instrument finansowy na potrzeby usług doradczych.

Kolejne kroki

Do tej pory 33 miasta otrzymały znak misji UE na rzecz neutralnych dla klimatu i inteligentnych miast: 10 w październiku 2023 r. i 23 w marcu 2024 r. Znak jest ważnym kamieniem milowym w pracach miast. Uznaje się w nim pomyślne opracowanie umów w sprawie miast klimatycznych, w których przedstawiono ogólną wizję miast w zakresie neutralności klimatycznej i zawarto plan działania oraz plan inwestycyjny. Miasta współtworzą swoje umowy w sprawie miasta klimatycznego z lokalnymi zainteresowanymi stronami, w tym z sektorem prywatnym i obywatelami. Z 33 przedłożonych do tej pory planów inwestycyjnych na działania w dziedzinie klimatu przeznaczono około 114,1 mld EUR – średnio 3,6 mld EUR na miasto. Obecnie Komisja dokonuje przeglądu kolejnych 23 umów w sprawie miasta klimatycznego.

Jednocześnie w ramach misji UE na rzecz neutralnych dla klimatu i inteligentnych miast zebrano również ponad 200 rozwiązań, które pomogą miastom w osiągnięciu neutralności klimatycznej. Rozwiązania te obejmują od A – „Advanced Renovation Support” do Z – „Busy bezemisyjne” i można je znaleźć w repozytorium wiedzy.

Kontekst ogólny

Miasta odpowiadają za ponad 70 % światowych emisji CO2 i zużywają ponad 65 % światowej energii. Działania na obszarach miejskich mają kluczowe znaczenie dla łagodzenia zmiany klimatu i mogą znacząco przyczynić się do przyspieszenia wysiłków na rzecz realizacji prawnie wiążącego zobowiązania do osiągnięcia neutralności klimatycznej w całej UE do 2050 r., a także do osiągnięcia celu UE, jakim jest ograniczenie emisji gazów cieplarnianych o 55 % do 2030 r. i ogólniej realizacja Europejskiego Zielonego Ładu. Misja UE w zakresie miast ma pomóc europejskim miastom w osiągnięciu neutralności klimatycznej, zapewniając obywatelom czystsze powietrze, bezpieczniejszy transport oraz zmniejszenie zatorów komunikacyjnych i hałasu.

W kwietniu 2022 r. do udziału w misji wybrano 100 miast w UE i 12 miast w państwach stowarzyszonych z unijnym programem w zakresie badań naukowych i innowacji „Horyzont Europa”. Testują one innowacyjne podejścia międzysektorowe, w tym w zakresie zaangażowania obywateli, zarządzania zainteresowanymi stronami i zarządzania wewnętrznego, aby przyspieszyć ich dążenie do neutralności klimatycznej. Dzięki temu do 2050 r. wszystkie europejskie miasta będą mogły pójść za nimi w centrach eksperymentalnych i innowacyjnych.