Nowe przepisy w dziedzinie VAT zapewniają państwom członkowskim większą elastyczność, a jednocześnie wspierają priorytety UE w zakresie ochrony środowiska, cyfryzacji i zdrowia publicznego.

Komisja z zadowoleniem przyjęła 7 grudnia porozumienie w sprawie aktualizacji przepisów regulujących stawki podatku od wartości dodanej (VAT) w odniesieniu do towarów i usług. Nowe przepisy zapewnią rządom większą elastyczność w zakresie stosowania stawek VAT i zapewnią równe traktowanie państw członkowskich UE. Jednocześnie zaktualizowane przepisy to dostosowanie stawek VAT do wspólnych priorytetów UE, takich jak przeciwdziałanie zmianie klimatu, wspieranie cyfryzacji i ochrona zdrowia publicznego. Kolejnym etapem są konsultacje z Parlamentem Europejskim dotyczące ostatecznego kształtu tekstu.

Paolo Gentiloni, komisarz do spraw gospodarki, powiedział: Dzisiejsze jednogłośne porozumienie w sprawie unowocześnienia przepisów dotyczących stawek VAT to bardzo dobra wiadomość. To wynik długich negocjacji i dowód na to, że dla chcącego wszystko jest możliwe, że dla Europy można zrobić wiele. Państwa członkowskie będą miały większą elastyczność i ich krajowe systemy VAT będą lepiej odzwierciedlać krajowe decyzje polityczne zgodnie ze wspólnymi europejskimi priorytetami takimi jak transformacja ekologiczna i cyfrowa oraz oczywiście ochrona zdrowia publicznego.

Szczegółowo

Obecne przepisy UE dotyczące stawek VAT mają prawie trzydzieści lat i pilnie wymagają unowocześnienia ze wzglądu na zmiany w ogólnych przepisach dotyczących VAT na przestrzeni lat. Dlatego w 2018 r. Komisja zaproponowała reformę stawek VAT.

 Porozumienie z 7 grudnia zapewni pełne dostosowanie unijnych przepisów dotyczących VAT do wspólnych priorytetów politycznych UE. Odbędzie się to przez: 

• Aktualizację wykazu towarów i usług (załącznik III do dyrektywy VAT), w odniesieniu do których wszystkie państwa członkowskie mogą stosować obniżone stawki VAT. Do wykazu dodano nowe produkty i usługi, które służą ochronie zdrowia publicznego, są korzystne dla środowiska oraz wspierają transformację cyfrową. Po wejściu w życie przepisów państwa członkowskie po raz pierwszy będą mogły zwolnić z VAT niektóre towary i usługi, które uznano za zaspokajające podstawowe potrzeby.
• Eliminacja do 2030 r. możliwości stosowania przez państwa członkowskie obniżonych stawek i zwolnień w odniesieniu do towarów i usług uznanych za szkodliwe dla środowiska i dla celów UE w zakresie zmiany klimatu.
• Udostępnienie wszystkim państwom odstępstw i zwolnień w odniesieniu do określonych towarów i usług, obecnie obowiązujących ze względów historycznych w niektórych państwach członkowskich, w celu zapewnienia równego traktowania i uniknięcia zakłóceń konkurencji. Istniejące odstępstwa, które nie są uzasadnione celami polityki publicznej innymi niż wsparcie unijnych działań w dziedzinie klimatu, będą musiały zostać zniesione do 2032 r.

Nowe przepisy są poparte wcześniejszym uzgodnieniem, zgodnie z którym VAT ma być uiszczany w państwie członkowskim konsumenta, a nie w państwie członkowskim dostawcy. W związku z tym większa różnorodność stawek (zgodnie z obecnymi ustaleniami) będzie mniej zakłócać funkcjonowanie jednolitego rynku lub powodować zakłócenia konkurencji. Jednocześnie pozwoli to uniknąć mnożenia się stawek obniżonych, co zagroziłoby zdolności państw członkowskich do uzyskania dochodu w okresie po pandemii COVID-19.

W nadchodzących latach państwa członkowskie będą musiały kontynuować starania na rzecz zapewnienia trwałej odbudowy po pandemii COVID-19 i intensywnie inwestować w transformację ekologiczną i cyfrową. W tym kontekście szczególne znaczenie ma ochrona dochodów publicznych. Dlatego też w zaktualizowanych przepisach określono również minimalny poziom stawek obniżonych, a także maksymalną liczbę towarów i usług w załączniku III, w odniesieniu do których państwa członkowskie mogą stosować te stawki (szczegółowe informacje można znaleźć w pytaniach i odpowiedziach). Po raz pierwszy jednak państwa członkowskie będą mogły również stosować jedną obniżoną stawkę poniżej 5 proc. lub zwolnić z podatku VAT niewielką liczbę pozycji figurujących w wykazie.

Dalsze kroki

Zaktualizowane przepisy zostaną teraz przesłane Parlamentowi Europejskiemu do konsultacji ostatecznego tekstu z terminem do marca 2022 r. Po formalnym przyjęciu przez państwa członkowskie przepisy wejdą w życie 20 dni po ich opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej, co umożliwi państwom członkowskim zastosowanie nowego systemu od tego dnia.