Od 6 lipca br. zaczyna obowiązywać nowe rozporządzenie w sprawie bezpieczeństwa ogólnego pojazdów. 

Wprowadza ono szereg obowiązkowych zaawansowanych systemów wspomagania kierowców w celu poprawy bezpieczeństwa ruchu drogowego oraz ustanawia ramy prawne dla homologacji w UE pojazdów zautomatyzowanych i w pełni autonomicznych. Nowe środki bezpieczeństwa przyczynią się do lepszej ochrony pasażerów, pieszych i rowerzystów w całej UE – oczekuje się, że do 2038 r. pozwoli ono uniknąć co najmniej 140 tys. poważnych urazów oraz śmierci ponad 25 tys. osób.

Ponieważ wejście w życie rozporządzenia w sprawie bezpieczeństwa ogólnego upoważnia Komisję do uzupełnienia ram prawnych dotyczących pojazdów zautomatyzowanych i podłączonych do internetu, Komisja przedstawi latem tego roku przepisy techniczne dotyczące homologacji pojazdów w pełni autonomicznych, dzięki czemu UE stanie się pionierem w tej dziedzinie. Przyczynią się one do zwiększenia zaufania publicznego, pobudzą innowacje i poprawią konkurencyjność europejskiego przemysłu samochodowego.

Wypowiedź Margrethe Vestager, wiceprzewodniczącej wykonawczej do spraw Europy na miarę ery cyfrowej: Technologia pomaga nam zwiększyć poziom bezpieczeństwa naszych samochodów. Nowe zaawansowane i obowiązkowe zabezpieczenia przyczynią się do dalszego zmniejszenia liczby ofiar wypadków. Przy pomocy ram prawnych, które stawiają w centrum bezpieczeństwo ludzi, zapewniamy dziś również, by nasze przepisy umożliwiały bezpieczne wprowadzanie pojazdów autonomicznych w UE.

Wypowiedź komisarza Thierry'ego Bretona, odpowiedzialnego za rynek wewnętrzny: Asystent kontroli prędkości, utrzymywanie pojazdu na pasie ruchu i automatyczne hamowanie – nasze pojazdy są coraz bardziej zautomatyzowane. Obowiązujące od dzisiaj nowe przepisy dotyczące bezpieczeństwa pojazdów pozwalają Europie zadbać o to, by technologia ta poprawiała codzienne życie Europejczyków oraz by przemysł motoryzacyjny dysponował przewidywalnymi i bezpiecznymi ramami umożliwiającymi dalsze wdrażanie innowacyjnych rozwiązań technologicznych i utrzymanie konkurencyjności na świecie.

Zasady bezpieczeństwa ogólnego

Od dziś nowe środki wprowadzające zabezpieczenia wspomagające kierowcę obejmują:

• W przypadku wszystkich pojazdów drogowych (tj. samochodów osobowych, dostawczych i ciężarowych oraz autobusów): inteligentny asystent kontroli prędkości, wykrywanie obiektów przy cofaniu za pomocą kamery lub czujników, ostrzeganie o senności i spadku poziomu uwagi kierowcy, rejestratory danych na temat zdarzeń oraz awaryjny sygnał stopu;

•   W przypadku samochodów osobowych i dostawczych: dodatkowe systemy obejmujące m.in. utrzymywanie pojazdu na pasie ruchu i automatyczne hamowanie;

•   W przypadku autobusów i samochodów ciężarowych: technologie umożliwiające lepsze rozpoznawanie potencjalnych martwych pól, ostrzeżenia zapobiegające kolizjom z pieszymi i rowerzystami oraz systemy monitorowania ciśnienia w oponach.

Przepisy te będą od dzisiaj miały zastosowanie do nowych typów pojazdów, a od 7 lipca 2024 r. do wszystkich nowych pojazdów. Niektóre z nowych środków zostaną do 2029 r. rozszerzone na inne rodzaje pojazdów drogowych.

Przepisy techniczne dotyczące pojazdów zautomatyzowanych

Latem tego roku Komisja zamierza przyjąć w oparciu o rozporządzenie w sprawie bezpieczeństwa ogólnego przepisy techniczne dotyczące pojazdów zautomatyzowanych i podłączonych do internetu, ze szczególnym uwzględnieniem pojazdów zautomatyzowanych, które przejmują od kierowcy kontrolę na autostradach (automatyzacja poziomu 3), oraz pojazdów w pełni autonomicznych, np. pojazdów typu „urban shuttle” czy „robotaxi” (automatyzacja poziomu 4).  Nowe przepisy dostosują prawodawstwo UE do nowych przepisów na szczeblu ONZ dotyczących automatyzacji poziomu 3 i wprowadzą nowe unijne przepisy techniczne dotyczące pojazdów w pełni autonomicznych – pierwsze tego rodzaju przepisy międzynarodowe. Na podstawie przepisów technicznych określonych w aktach delegowanym i wykonawczym ustanowiona zostanie kompleksowa ocena bezpieczeństwa i dojrzałości w pełni zautomatyzowanych pojazdów przed ich wprowadzeniem do obrotu w UE. Obejmą one procedury testowania, wymogi w zakresie cyberbezpieczeństwa, zasady rejestracji danych, a także monitorowanie bezpieczeństwa i wymogów w zakresie zgłaszania incydentów przez producentów pojazdów w pełni autonomicznych.

Kontekst

W 2018 r. Komisja przedstawiła zmienione rozporządzenie w sprawie bezpieczeństwa ogólnego. Zajęto się w nim potrzebą poprawy bezpieczeństwa pojazdów i ruchu drogowego, biorąc pod uwagę, że badania wykazały, że w 95 proc. wypadków rolę odgrywa błąd ludzki. Następnie w listopadzie 2019 r. Parlament Europejski i państwa członkowskie UE przyjęły to rozporządzenie. Od tego czasu Komisja przyjęła szereg powiązanych rozporządzeń wykonawczych, obejmujących wprowadzone rozporządzeniem środki wspomagania kierowcy.

Wnioskowi Komisji dotyczącemu zmienionego rozporządzenia w sprawie bezpieczeństwa ogólnego towarzyszyła również publikacja strategii UE w zakresie zautomatyzowanej mobilności, w której przedstawiono kompleksowy zestaw działań UE na rzecz wdrożenia systemów opartej na sieci i zautomatyzowanej mobilności. Przewidziano w niej działania obejmujące wdrażanie kluczowych technologii i infrastruktury, wprowadzenie odpowiednich ram regulacyjnych rynku wewnętrznego UE oraz zapewnienie, by zautomatyzowana mobilność przynosiła korzyści obywatelom Europy.