Komisja Europejska przyjęła zmiany do obowiązujących obecnie przepisów UE dotyczących sprzedaży konsumentom usług finansowych na odległość i regulujących usługi finansowe sprzedawane na odległość. 

Celem wniosku jest wzmocnienie praw konsumentów i ułatwienie transgranicznego świadczenia usług finansowych na jednolitym rynku. Rynek ten znacznie się zmienił, biorąc pod uwagę ogólną cyfryzację sektora i nowe rodzaje usług finansowych, które powstały w okresie następującym po przyjęciu przepisów w ich pierwszej wersji w 2002 r. Zmiany te uległy dodatkowemu pogłębieniu w okresie pandemii COVID-19, kiedy nastąpił istotny wzrost zawieranych transakcji internetowych.

Wiceprzewodnicząca do spraw wartości i przejrzystości Věra Jourová oświadczyła: Konsumenci coraz częściej korzystają z usług online, również jeśli chodzi o finanse. To jest pozytywna tendencja. Musimy jednak zadbać o to, by przepisy były w stanie nadążyć za tymi najnowszymi tendencjami. Konsumenci potrzebują jasnych informacji oraz zabezpieczeń na wypadek, gdy coś pójdzie nie tak, jak należy.

Didier Reynders, komisarz ds. sprawiedliwości, dodał: W miarę jak zmienia się świat usług finansowych, musimy zmieniać nasze przepisy – to oczywiste. Cyfryzacja i pojawianie się nowych produktów finansowych zdecydowanie zmieniły sektor w ciągu ostatnich dwudziestu lat. Ograniczenia w przemieszczaniu się wprowadzone w okresie pandemii COVID-19 pokazały natomiast, że skuteczne i aktualne ramy regulacyjne dotyczące usług finansowych na odległość mają większe znaczenie niż kiedykolwiek wcześniej. Zagrożenia i wyzwania mogą być bardzo zróżnicowane, jednak naszą główną uwagę przyciąga niezmiennie bezpieczeństwo konsumentów.

Modernizacja przepisów UE

Zmierzając do usprawnienia świadczenia usług finansowych na rynku wewnętrznym oraz do zagwarantowania wysokiego poziomu ochrony konsumentów, autorzy wniosku przewidują działania w kilku obszarach:

• Łatwiejszy dostęp do prawa odstąpienia od umowy o świadczenie usług finansowych na odległość w ciągu 14 dni: aby ułatwić korzystanie z tego prawa, przedsiębiorcy, którzy oferują sprzedaż drogą elektroniczną, będą musieli udostępnić przycisk umożliwiający odstąpienie od umowy. Ponadto przedsiębiorca będzie zobowiązany do przesłania powiadomienia o prawie do odstąpienia od umowy, jeżeli informacje udzielane przed zawarciem umowy zostały otrzymane na mniej niż dzień przed zawarciem umowy.
• Jasne zasady odnośnie do tego, jakich informacji należy udzielić przed zawarciem umowy, w jaki sposób i kiedy: we wniosku udoskonalono przepisy, na przykład w odniesieniu do komunikacji elektronicznej, nakładając na sprzedawcę obowiązek wcześniejszego przekazania określonych informacji, w tym na przykład adresu e-mail przedsiębiorcy, wszelkich potencjalnych kosztów ukrytych lub ryzyka związanego z daną usługą finansową. Informacje muszą być umieszczone w widocznym miejscu na ekranie; wprowadzono także przepisy dotyczące korzystania z wyskakujących okienek lub odnośników do towarzyszących warstw. Nowe przepisy zapewnią konsumentowi wystarczająco dużo czasu na zrozumienie otrzymanych informacji, co najmniej jeden dzień przed faktycznym podpisaniem umowy.
• Specjalne przepisy mające na celu ochronę konsumentów przy zawieraniu umów dotyczących usług finansowych online: umowy o świadczenie usług finansowych mogą być złożone i trudne do zrozumienia, w szczególności jeśli są negocjowane na odległość. Wniosek zobowiązuje przedsiębiorców do stworzenia rzetelnych i przejrzystych systemów internetowych oraz do udostępniania odpowiednich wyjaśnień w przypadku stosowania narzędzi internetowych (np. zautomatyzowane doradztwo lub czaty). Przepisy te wzmacniają również pozycję konsumenta, wprowadzając możliwość zwrócenia się o interwencję człowieka, jeżeli interakcja z wspomnianymi narzędziami internetowymi nie jest w pełni zadowalająca.
• Egzekwowanie: dzięki wnioskowi właściwe organy zyskają odpowiednie uprawnienia. W odniesieniu do umów o usługi finansowe zawieranych na odległość zastosowanie będą miały surowsze kary w przypadku powszechnie występujących naruszeń transgranicznych. Maksymalna kara wynosić będzie co najmniej 4 proc. rocznego obrotu.
• Pełna harmonizacja w celu zapewnienia takiego samego wysokiego poziomu ochrony konsumentów na całym rynku wewnętrznym: we wniosku przewidziano pełną harmonizację prawną poprzez ustanowienie podobnych zasad dla wszystkich dostawców we wszystkich państwach członkowskich.

Co dalej?

Wniosek Komisji zostanie teraz rozpatrzony przez Radę i Parlament Europejski.