Komisja przyjmuje plan awaryjny w dziedzinie transportu.

Komisja przyjęła plan awaryjny w dziedzinie transportu, aby wzmocnić odporność transportu w UE w sytuacjach kryzysowych. Opracowując ten plan, uwzględniono doświadczenia zebrane w trakcie pandemii COVID-19, ale także wyzwania, przed którymi unijny sektor transportu stoi od chwili rosyjskiego ataku na Ukrainę. Oba te kryzysy miały poważny wpływ na transport osób i towarów, ale odporność sektora i lepsza koordynacja między państwami członkowskimi miały kluczowe znaczenie dla reakcji UE na te wyzwania.

Komisarz ds. transportu Adina Vălean powiedziała: Ten trudny okres uświadamia nam znaczenie unijnego sektora transportu, a także konieczność ciągłych wysiłków na rzecz podnoszenia naszej gotowości i odporności. Pandemia COVID-19 nie była pierwszym kryzysem, który dotknął sektor transportu, a bezprawny atak Rosji na Ukrainę pokazuje, że nie będzie to również ostatni taki kryzys. Dlatego musimy być przygotowani na tego rodzaju sytuacje. Przedstawiony dziś plan awaryjny, oparty w szczególności na wnioskach wyciągniętych w trakcie pandemii COVID-19 oraz podjętych wówczas inicjatywach, tworzy solidne ramy dla odporności unijnego sektora transportu. Jestem głęboko przekonana, że plan ten będzie kluczowym instrumentem w procesie podnoszenia odporności transportu, ponieważ wiele z narzędzi, które plan ten zawiera, odegrało już istotną rolę przy udzielaniu wsparcia Ukrainie – w tym korytarze solidarnościowe UE–Ukraina, które obecnie umożliwiają Ukrainie eksport zbóż.

10 działań służących wyciągnięciu wniosków z aktualnych kryzysów

Plan obejmuje zbiór 10 działań, które UE i jej państwa członkowskie mają uwzględniać przy wprowadzaniu środków reagowania kryzysowego. Obok innych działań w planie tym podkreślono wagę zapewnienia minimalnej siatki połączeń oraz ochrony pasażerów, a także budowania cyberodporności i przeprowadzania testów odporności. Podkreślono w nim również znaczenie zasad dotyczących uprzywilejowanych korytarzy, dzięki którym ładunki w transporcie drogowym mogą przekraczać granice w czasie krótszym niż 15 minut, a także wzmocniono rolę sieci punktów kontaktowych w krajowych organach ds. transportu. Oba te elementy okazały się kluczowe w czasie pandemii COVID-19, jak również w trakcie obecnego kryzysu wywołanego rosyjską agresją wobec Ukrainy.

Wspomniane 10 działań to:

1. Przystosowanie unijnych przepisów dotyczących transportu do sytuacji kryzysowych.
2. Zapewnienie odpowiedniego wsparcia dla sektora transportu.
3. Zapewnienie swobodnego przepływu towarów, usług i osób.
4. Zarządzanie przepływami uchodźców oraz repatriacja zablokowanych pasażerów i pracowników transportu.
5. Zapewnienie minimalnej siatki połączeń oraz ochrony pasażerów.
6. Wymiana informacji dotyczących transportu.
7. Wzmocnienie koordynacji polityki transportowej.
8. Wzmocnienie cyberbezpieczeństwa.
9. Prowadzenie testów gotowości sektora transportu na sytuacje awaryjne.
10. Współpraca z partnerami międzynarodowymi.

Jednym z kluczowych wniosków wyciągniętych z pandemii jest znaczenie koordynacji środków reagowania kryzysowego – aby uniknąć na przykład sytuacji, kiedy ciężarówki, ich kierowcy i towary o podstawowym znaczeniu są zablokowane na granicy, jak w trakcie pierwszych dni pandemii. Plan awaryjny w dziedzinie transportu zawiera zasady przewodnie, które zapewniają, by środki reagowania kryzysowego były proporcjonalne, przejrzyste, niedyskryminujące i zgodne z traktatami unijnymi, a także były w stanie zapewnić należyte funkcjonowanie jednolitego rynku.

Co dalej?

Komisja i państwa członkowskie będą korzystać z zaproponowanego planu awaryjnego, by odpowiedzieć na wyzwania, przed którymi stoi aktualnie sektor transportu. Komisja będzie wspierać państwa członkowskie i kierować procesem budowania gotowości na sytuacje kryzysowe we współpracy z agencjami UE, koordynując sieć krajowych punktów kontaktowych ds. transportu i prowadząc regularne dyskusje z partnerami międzynarodowymi i zainteresowanymi stronami. Aby odpowiedzieć na najpilniejsze wyzwania i zapewnić Ukrainie możliwość eksportu zbóż, ale także importu potrzebnych jej towarów – począwszy od pomocy humanitarnej po pasze i nawozy – Komisja będzie koordynować sieć punktów kontaktowych ds. korytarzy solidarnościowych oraz platformę służącą nawiązywaniu kontaktów między stroną popytową i podażową w ramach inicjatywy „korytarze solidarnościowe”.