Pierwszy plan strategiczny dla programu „Horyzont Europa” na lata 2021–2024: Komisja wyznacza priorytety w zakresie badań naukowych i innowacji na rzecz zrównoważonej przyszłości.

Komisja Europejska przyjęła pierwszy plan strategiczny dla programu „Horyzont Europa”, nowego programu UE w zakresie badań naukowych i innowacji o wartości 95,5 mld euro w cenach bieżących. Plan strategiczny jest nowością w programie „Horyzont Europa” i określa strategiczne kierunki dla inwestycji w pierwszych czterech latach realizacji programu. Gwarantuje on, że działania UE w zakresie badań naukowych i innowacji przyczyniać się będą do realizacji priorytetów UE, w tym neutralnej dla klimatu i ekologicznej Europy, Europy na miarę ery cyfrowej oraz Gospodarki służącej ludziom.

Margrethe Vestager, wiceprzewodnicząca wykonawcza do spraw Europy na miarę ery cyfrowej, powiedziała: Plan ten zapewnia ramy dla najwyższej jakości badań naukowych i innowacji opartych na doskonałości, które będą realizowane za pośrednictwem programu prac programu „Horyzont Europa”. Dzięki temu strategicznemu ukierunkowaniu zapewniamy, by inwestycje w badania naukowe i innowacje przyczyniły się do procesu odbudowy opartego na dwojakiej transformacji – ekologicznej i cyfrowej, odporności i otwartej strategicznej autonomii.

Marija Gabriel, komisarz ds. innowacji, badań naukowych, kultury, edukacji i młodzieży, powiedziała: Dzięki kierunkom określonym w planie strategicznym nasze wspólne priorytety polityki UE będą czerpały korzyści z nowej wiedzy, pomysłów i innowacji. To nowe podejście stanowi kolejny sposób na zapewnienie, by badania naukowe i innowacje finansowane przez UE odpowiadały na wyzwania stojące przed Europejczykami.

Ambitny plan dla ambitnego programu

W planie strategicznym określono cztery strategiczne kierunki inwestycji w badania naukowe i innowacje w ramach programu „Horyzont Europa” na najbliższe cztery lata:

• promowanie otwartej strategicznej autonomii poprzez kierowanie rozwojem kluczowych cyfrowych, wspomagających i powstających technologii, sektorów i łańcuchów wartości;
• odbudowa ekosystemów i różnorodności biologicznej w Europie oraz zrównoważone gospodarowanie zasobami naturalnymi;
• uczynienie z Europy pierwszej cyfrowej gospodarki o obiegu zamkniętym, neutralnej dla klimatu i zrównoważonej;
• tworzenie bardziej odpornego, integracyjnego i demokratycznego społeczeństwa europejskiego.

Współpraca międzynarodowa stanowi podstawę wszystkich czterech kierunków działania, ponieważ ma zasadnicze znaczenie dla sprostania wielu globalnym wyzwaniom.

W planie strategicznym określono również europejskie współfinansowane i współprogramowane partnerstwa oraz misje UE, które mają być wspierane w ramach programu „Horyzont Europa”. Partnerstwa te obejmą kluczowe obszary, takie jak: energia, transport, różnorodność biologiczna, zdrowie, żywność i obieg zamknięty, i uzupełnią dziesięć zinstytucjonalizowanych partnerstw europejskich zaproponowanych przez Komisję w lutym. Misje UE będą podejmować globalne wyzwania, które mają wpływ na nasze codzienne życie, wyznaczając ambitne i inspirujące, ale osiągalne cele, takie jak walka z rakiem, przystosowanie się do zmiany klimatu, ochrona oceanów, uczynienie miast bardziej ekologicznymi oraz zapewnienie zdrowia gleby i żywności. Stosując szeroki wachlarz instrumentów w różnych dyscyplinach i obszarach polityki, misje UE będą zajmować się złożonymi kwestiami za pomocą projektów badawczych, środków z zakresu polityki, a nawet inicjatyw ustawodawczych.

Kierunki określone w planie odnoszą się również do szeregu kwestii horyzontalnych, takich jak płeć. Włączenie aspektu płci będzie domyślnym wymogiem w treści badań naukowych i innowacji w całym programie, chyba że zostanie określone, że płeć biologiczna lub płeć społeczno-kulturowa może nie być istotna dla danego tematu.

Dalsze kroki

Priorytety określone w planie strategicznym dla programu „Horyzont Europa” będą realizowane za pośrednictwem programu prac programu „Horyzont Europa”. Określono w nim możliwości finansowania działań w zakresie badań naukowych i innowacji poprzez tematyczne zaproszenia do składania wniosków i tematy. Pierwsze zaproszenia do składania wniosków zostaną ogłoszone wiosną 2021 r. i przedstawione podczas Europejskich Dni Badań i Innowacji 23–24 czerwca.

Kontekst

W następstwie porozumienia politycznego w sprawie programu „Horyzont Europa” z marca i kwietnia 2019 r. Komisja rozpoczęła proces planowania strategicznego. Wyniki przedstawiono w planie strategicznym.

Plan strategiczny przygotowano w następstwie szeroko zakrojonego procesu współtworzenia z udziałem Parlamentu Europejskiego, państw członkowskich, zainteresowanych stron i ogółu społeczeństwa. Na różnych etapach procesu planowania strategicznego przekazano ponad 8 000 uwag. Pluralistyczny proces współtworzenia ma na celu zapewnienie jak najszerszej odpowiedzialności i optymalizację ogólnego wpływu programu „Horyzont Europa”.