Przyjmując comiesięczny pakiet decyzji dotyczących uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego, Komisja Europejska podejmuje kroki prawne przeciwko państwom członkowskim, które nie wypełniły swoich zobowiązań wynikających z prawa unijnego. Decyzje te dotyczą różnych sektorów i dziedzin polityki UE, a ich celem jest zapewnienie właściwego stosowania prawa unijnego dla dobra obywateli i przedsiębiorstw.

Poniżej przestawione zostały decyzje dotyczące Polski.

1. Jednolity rynek cyfrowy

Komisja wszczyna postępowania w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego w odniesieniu do numeru alarmowego 112, nieuzasadnionego blokowania geograficznego oraz ogólnounijnych przepisów w dziedzinie cyberbezpieczeństwa

Komisja Europejska podjęła dziś decyzję o wszczęciu postępowania w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego przeciwko kilku państwom członkowskim w związku z niewywiązaniem się ze zobowiązań dotyczących jednolitego rynku cyfrowego. Komisja zdecydowała o wystosowaniu uzasadnionej opinii do Bułgarii, Niemiec, i Irlandii w związku z brakiem powiadomienia o pełnej transpozycji przepisów unijnych dotyczących dostępności stron internetowych i aplikacji mobilnych (dyrektywa (UE) 2016/2102) oraz do Chorwacji w związku z nieadekwatnym określeniem planów dotyczących wprowadzenia pasma częstotliwości 700 MHz na potrzeby usług 5G (decyzja (UE) 2017/899). Ponadto Komisja postanowiła również wystosować do szeregu państw członkowskich wezwania do usunięcia uchybienia. Po pierwsze – do Austrii, Belgii, Grecji, Węgier, Rumunii i Słowenii w związku z nieprzekazaniem informacji o operatorach usług kluczowych określonych w przepisach UE dotyczących bezpieczeństwa sieci i systemów informatycznych (dyrektywa (UE) 2016/1148). Po drugie – do Chorwacji, Czech, Niemiec, Grecji i Hiszpanii, po tym jak państwa te nie wdrożyły skutecznie przepisów dotyczących numeru alarmowego 112 (dyrektywa 2002/22/WE), w szczególności poprzez zapewnienie równoważnego dostępu dla użytkowników niepełnosprawnych. Wreszcie, w związku z opóźnieniami w transpozycji przepisów UE dotyczących blokowania geograficznego (rozporządzenie (UE) 2018/302) do prawa krajowego, Cypr, Francja, Polska, Rumunia, Słowacja i Hiszpania otrzymają od Komisji wezwania do usunięcia uchybienia. Dotyczy to przyjmowania i zgłaszania środków mających zastosowanie do naruszeń przepisów dotyczących blokowania geograficznego, w tym sankcji stosowanych przez krajowe organy egzekwowania przepisów w przypadku przedsiębiorstw naruszających przepisy UE. Przedmiotowe państwa członkowskie mają teraz dwa miesiące na ustosunkowanie się do uwag przedstawionych przez Komisję. W przeciwnym razie Komisja może podjąć decyzję o przesłaniu uzasadnionej opinii lub skierowaniu sprawy do Trybunału Sprawiedliwości UE.

2. Energia

Biopaliwa produkowane w sposób zrównoważony: Komisja wzywa 8 państw członkowskich do wprowadzenia w życie przepisów UE dotyczących pośredniej zmiany użytkowania gruntów

Komisja podjęła dziś decyzję o skierowaniu do Danii, Estonii, Grecji, Węgier, Włoch, Malty, Polski i Słowacji wezwań do usunięcia uchybienia w związku z niedopełnieniem obowiązku pełnej transpozycji przepisów UE wzmacniających zrównoważony charakter biopaliw (dyrektywa (UE) 2015/1513). Celem tej dyrektywy jest zmniejszenie ryzyka spowodowania pośredniej zmiany użytkowania gruntów w związku z produkcją biopaliw. Pośrednia zmiana użytkowania gruntów ma miejsce wtedy, gdy grunty rolne pod uprawę roślin przeznaczonych na żywność lub pasze zaczynają być wykorzystywane pod uprawę roślin do produkcji biopaliw, co zwiększa presję, aby wykorzystać inne grunty (nieużytki) pod uprawę roślin z przeznaczeniem na żywność i pasze w celu zaspokojenia tego zapotrzebowania, co z kolei ma wpływ na emisję gazów cieplarnianych. Dyrektywa ta stanowi również element przygotowań do przejścia na zaawansowane biopaliwa produkowane z takich materiałów jak odpady i pozostałości. We wrześniu 2015 r. państwa członkowskie zgodziły się na transpozycję prawodawstwa UE i zgłoszenie Komisji krajowych środków wykonawczych do 10 września 2017 r. Przedmiotowe państwa członkowskie mają teraz dwa miesiące na ustosunkowanie się do uwag przedstawionych przez Komisję. W przeciwnym razie Komisja może podjąć decyzję o przesłaniu uzasadnionej opinii.

3.Środowisko

Jakość powietrza: Komisja wzywa POLSKĘ do zastosowania się do wyroku Trybunału

Komisja podjęła decyzję o wystosowaniu wezwania do usunięcia uchybienia w związku z niedopełnieniem przez Polskę zobowiązań wynikających z dyrektywy w sprawie jakości powietrza (dyrektywy 2008/50/WE) oraz niezastosowania się do orzeczenia wydanego przez Trybunał Sprawiedliwości UE 22 lutego 2018 r. (Komisja przeciwko Polsce, C-336/16), w którym Trybunał stwierdził, że Polska uchybiła zobowiązaniom wynikającym z dyrektywy w sprawie jakości powietrza. Komisja odnotowała wprawdzie pewne postępy w tej dziedzinie, ale nadal wyraża zaniepokojenie powolnym tempem zmian i brakiem skoordynowanego podejścia na szczeblu krajowym i lokalnym. Dotyczy to zwłaszcza wymiany przestarzałych kotłów na paliwo stałe wykorzystywanych do ogrzewania przez gospodarstwa domowe oraz środków dotyczących sektora transportu. Polska ma dwa miesiące na ustosunkowanie się do zastrzeżeń zgłoszonych przez Komisję. W przeciwnym razie Komisja może podjąć decyzję o wniesieniu sprawy do Trybunału Sprawiedliwości UE oraz wystąpić o nałożenie kar finansowych.

4. Ochrona przyrody: Komisja wzywa POLSKĘ do przestrzegania przepisów ochrony środowiska

Komisja wzywa Polskę do zapewnienia odpowiednich zabezpieczeń w celu ochrony lasów oraz występujących w nich gatunków roślin i zwierząt, zgodnie z wymogami prawodawstwa UE w zakresie ochrony przyrody (dyrektywa siedliskowa 92/43/EWG, dyrektywa ptasia 2009/147/WE). Dyrektywy te ustanawiają sieć Natura 2000 – ogólnounijną sieć obszarów chronionych, której celem jest zachowanie siedlisk i gatunków mających znaczenie dla UE. Zgodnie z tymi przepisami plany urządzenia lasu, które regulują działania związane z gospodarką leśną (np. pozyskiwanie drewna na obszarach chronionych), muszą zostać poddane ocenie pod kątem ich wpływu na obszary Natura 2000 przed wydaniem odpowiedniego zezwolenia. W Polsce takie oceny są przeprowadzane, ale polskie prawo nie zapewnia dostępu do wymiaru sprawiedliwości w odniesieniu do planów urządzenia lasu. Plany te mogą mieć znaczący wpływ na obszary Natura 2000, a zatem w tej sytuacji społeczeństwo jest pozbawione skutecznej ochrony sądowej w tym zakresie przewidzianej w dyrektywie siedliskowej. Ponadto w 2016 r. Polska zwolniła gospodarkę leśną z obowiązku stosowania ścisłej ochrony gatunkowej przewidzianej w dyrektywach ptasiej i siedliskowej, co jest sprzeczne z wymaganym systemem ochrony. W odpowiedzi na wezwanie do usunięcia uchybienia przesłane przez Komisję w lipcu 2018 r.Polska zgodziła się rozważyć zmianę prawa w dziedzinie leśnictwa w odniesieniu do wyjątków w zakresie gospodarki leśnej. Dotychczas nie osiągnięto jednak konkretnych postępów. Komisja podjęła zatem decyzję o skierowaniu do Polski uzasadnionej opinii. Jeżeli Polska nie podejmie działań w ciągu dwóch miesięcy, sprawa może zostać skierowana do Trybunału Sprawiedliwości UE.

5. Ochrona przyrody: Komisja wzywa POLSKĘ, PORTUGALIĘ i RUMUNIĘ do ukończenia tworzenia sieci Natura 2000

Komisja Europejska podjęła decyzję o skierowaniu do Polski, Portugalii i Rumunii wezwania do usunięcia uchybienia w związku z niezapewnieniem odpowiedniej ochrony siedlisk i gatunków mających znaczenie dla UE poprzez wyznaczenie obszarów ochrony przyrody. Zgodnie z prawodawstwem UE w zakresie ochrony przyrody (dyrektywa siedliskowa 92/43/EWG oraz dyrektywa ptasia 2009/147/WE) państwa członkowskie zgodziły się na rozwój spójnej europejskiej sieci Natura 2000 poprzez zaproponowanie Komisji odpowiednich terenów mających znaczenie dla Wspólnoty. Wymienione państwa nie zaproponowały wszystkich terenów, a tereny zaproponowane nie obejmują w wystarczającym stopniu różnych typów siedlisk i gatunków wymagających ochrony. Przedmiotowe państwa członkowskie mają teraz dwa miesiące na ustosunkowanie się do uwag przedstawionych przez Komisję. W przeciwnym razie Komisja może podjąć decyzję o przesłaniu uzasadnionej opinii.

6. Dobrostan zwierząt: Komisja wzywa NIEMCY i POLSKĘ do właściwego wprowadzenia środków dotyczących ochrony zwierząt laboratoryjnych

Komisja Europejska podjęła decyzję o wystosowaniu uzasadnionej opinii do Niemiec i wezwania do usunięcia uchybienia do Polski z powodu nieprawidłowej transpozycji do prawa krajowego szeregu unijnych przepisów dotyczących ochrony zwierząt wykorzystywanych do celów naukowych (dyrektywa 2010/63/UE) . Dyrektywę przyjęto we wrześniu 2010 r. i uzgodniono, że przepisy unijne zostaną przetransponowane do prawa krajowego do dnia 10 listopada 2012 r. Dyrektywa zapewnia wysoki poziom dobrostanu zwierząt przy jednoczesnej ochronie właściwego funkcjonowania rynku wewnętrznego. Przepisy UE mają także ograniczyć do minimum liczbę zwierząt wykorzystywanych do doświadczeń naukowych, wymagają bowiem stosowania rozwiązań alternatywnych w przypadkach, w których jest to możliwe. Przepisy krajowe obu państw członkowskich zawierają wiele luk. Pomimo wezwania do usunięcia uchybienia przesłanego przez Komisję w lipcu 2018 r. oraz pewnych postępów poczynionych od tego czasu, prawo niemieckie nadal zawiera luki w takich obszarach jak inspekcje, kompetencje i procedury administracyjne dotyczące zatwierdzania wniosków o projekty. Brakuje również niektórych przepisów. Polskie przepisy krajowe zawierają dużą liczbę niedociągnięć dotyczących transpozycji 19 artykułów (takich jak wymóg naukowego uzasadnienia wykorzystywania zwierząt, elementy oceniane podczas oceny retrospektywnej projektów, a także szkolenia i nadzór nad personelem) oraz trzech załączników do dyrektywy. Przedmiotowe państwa członkowskie mają teraz dwa miesiące na ustosunkowanie się do uwag przedstawionych przez Komisję. W przeciwnym razie Komisja może podjąć decyzję o skierowaniu sprawy przeciwko Niemcom do Trybunału Sprawiedliwości UE oraz skierowaniu do władz polskich uzasadnionej opinii.

7. Stabilność finansowa, usługi finansowe i unia rynków kapitałowych

Wypłacalność II: Komisja wzywa 5 państw UE do prawidłowej transpozycji niektórych przepisów unijnych dotyczących ubezpieczeń

Komisja podjęła dziś decyzję o przesłaniu do Belgii, Chorwacji, Estonii, Polski i Szwecji wezwań do usunięcia uchybienia w sprawie nieprawidłowej transpozycji unijnych przepisów dotyczących działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej (dyrektywa Wypłacalność II2009/138/WE). Komisja zwraca się do zainteresowanych państw członkowskich o zmianę przepisów krajowych, ponieważ nie dokonały one prawidłowej transpozycji niektórych przepisów dyrektywy. Dyrektywa ustanawia kompleksowe ramy regulacyjne w odniesieniu do podejmowania i prowadzenia działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej. Przepisy UE wprowadzają wymogi ostrożnościowe dostosowane do szczególnego rodzaju ryzyka, jakie ponosi każdy ubezpieczyciel. Wzmacnia to przejrzystość, porównywalność i konkurencyjność w sektorze ubezpieczeń. Jeżeli w ciągu dwóch miesięcy wspomniane państwa członkowskie nie podejmą działań, Komisja może przesłać im uzasadnione opinie w tej sprawie.

8. Broń palna: Komisja wzywa 20 państw członkowskich do transpozycji nowych przepisów UE

Komisja Europejska podjęła dziś decyzję o skierowaniu uzasadnionych opinii do 20 państw członkowskich, wzywając je do transpozycji do prawa krajowego nowych unijnych przepisów dotyczących broni palnej (dyrektywa o broni palnej (UE) 2017/853). Zmieniona dyrektywa UE, przyjęta przez państwa członkowskie w maju 2017 r., zaostrza kontrolę legalnego nabywania i posiadania broni palnej. Państwa członkowskie były zobowiązane do poinformowania Komisji o środkach transpozycji większości przepisów dyrektywy do dnia 14 września 2018 r. Komisja kieruje obecnie uzasadnione opinie do Belgii, Czech, Estonii, Litwy, Polski, Portugalii, Szwecji i Zjednoczonego Królestwa w związku z częściowym powiadomieniem o odpowiednich środkach transpozycji, a także do Cypru, Finlandii, Niemiec, Grecji, Węgier, Irlandii, Luksemburga, Niderlandów, Rumunii, Słowacji, Słowenii i Hiszpanii w związku z niepowiadomieniem Komisji o żadnych środkach. Etap ten jest następstwem wezwań do usunięcia uchybienia, które Komisja przesłała państwom członkowskim w listopadzie 2018 r. Przedmiotowe państwa członkowskie mają teraz dwa miesiące na powiadomienie Komisji o podjętych środkach. W przeciwnym razie Komisja może podjąć decyzję o skierowaniu spraw do Trybunału Sprawiedliwości UE.

9. Wymiar sprawiedliwości, konsumenci i równość płci

 Prawa ofiar: Komisja wzywa 9 państw członkowskich do pełnego wdrożenia prawodawstwa UE

Komisja podjęła dziś decyzję o skierowaniu do Czech, Estonii, Niemiec, Węgier, Włoch, Malty, Polski, Portugalii i Szwecji wezwań do usunięcia uchybienia w związku z niedopełnieniem obowiązku pełnej transpozycji przepisów dotyczących praw ofiar (dyrektywa o prawach ofiar 2012/29/UE). Dyrektywa ma zastosowanie do ofiar wszystkich przestępstw, niezależnie od przynależności państwowej ofiary i tego, gdzie w UE doszło do przestępstwa. Przepisy unijne przyznają ofiarom przestępstw wyraźne prawa dostępu do informacji, udziału w postępowaniu karnym oraz do otrzymania wsparcia i ochrony, dostosowanych do ich potrzeb. Przepisy gwarantują również, że szczególnie narażone ofiary mogą uzyskać dodatkową ochronę podczas postępowania karnego. Państwa członkowskie przyjęły dyrektywę w październiku 2012 r. i uzgodniły transpozycję tych przepisów unijnych do prawa krajowego do 16 listopada 2015 r. Państwa członkowskie, do których skierowano wezwania do usunięcia uchybienia nie wdrożyły kilku przepisów przedmiotowej dyrektywy, takich jak prawo do uzyskania informacji na temat praw ofiar i sprawy, lub prawo do wsparcia i ochrony. Jeżeli przedmiotowe państwa członkowskie nie podejmą działań w ciągu dwóch miesięcy, Komisja może wystosować do nich uzasadnioną opinię.

10. Mobilność i transport

Bezpieczeństwo ruchu drogowego: Komisja wzywa POLSKĘ do transpozycji nowych środków dotyczących badań pojazdów w celu zwiększenia bezpieczeństwa ruchu drogowego

W dniu dzisiejszym Komisja postanowiła skierować do Polski uzasadnioną opinię, wzywając władze krajowe do pełnej transpozycji unijnych przepisów dotyczących okresowych badań zdatności do ruchu drogowego pojazdów silnikowych i ich przyczep (dyrektywa 2014/45/UE) przyjętych w kwietniu 2014 r. Celem przyjętych przepisów jest poprawa badań pojazdów w UE, a tym samym poprawa bezpieczeństwa ruchu drogowego. Państwa członkowskie były zobowiązane do wdrożenia przepisów unijnych do 20 maja 2017 r. Do tej pory Polska dokonała jedynie częściowej transpozycji dyrektywy. Dyrektywa ta dotyczy samochodów osobowych i ciężarowych, autobusów, ciężkich przyczep, motocykli i szybkich ciągników. Określa się w niej również podzespoły podlegające kontroli podczas badania zdatności do ruchu drogowego, metody badań, wady i sposób ich oceny. Przepisy unijne wprowadzają również minimalne wymagania dotyczące urządzeń i stanowisk badawczych, szkolenia inspektorów oraz organów nadzorczych. Ponadto Polska nie przyjęła, nie opublikowała ani nie przedstawiła Komisji krajowych środków przyjętych w celu transpozycji unijnych przepisów dotyczących drogowej kontroli technicznej pojazdów użytkowych (dyrektywa 2014/47/UE). Dyrektywa ta ustanawia wspólne przepisy dotyczące drogowej kontroli technicznej samochodów ciężarowych, autobusów, ciężkich przyczep i szybkich ciągników. Polska ma dwa miesiące na udzielenie odpowiedzi. W przeciwnym razie Komisja może skierować sprawę do Trybunału Sprawiedliwości UE.

 Jednolity europejski obszar kolejowy

Komisja wzywa DANIĘ, IRLANDIĘ, NIDERLANDY i POLSKĘ do pełnej transpozycji przepisów UE

Komisja podjęła dziś decyzję o skierowaniu do Danii, Irlandii, Niderlandów i Polski wezwania do usunięcia uchybienia w związku z niedopełnieniem obowiązku transpozycji niektórych unijnych przepisów dotyczących utworzenia jednolitego europejskiego obszaru kolejowego (dyrektywa 2012/34/UE). Celem dyrektywy jest stworzenie jednolitego europejskiego obszaru kolejowego, w szczególności w zakresie konkurencji, nadzoru regulacyjnego i infrastruktury finansowej sektora kolejowego, uprawnień krajowych organów regulacyjnych, ulepszonych ram inwestowania w transport kolejowy oraz sprawiedliwego i niedyskryminacyjnego dostępu do infrastruktury kolejowej i usług związanych z koleją. Państwa członkowskie przyjęły dyrektywę w listopadzie 2012 r. i uzgodniły transpozycję jej przepisów do prawa krajowego do 16 czerwca 2015 r. Wszystkie państwa członkowskie, których wezwania te dotyczą, mają teraz dwa miesiące na udzielenie odpowiedzi. W przeciwnym razie Komisja może podjąć decyzję o przesłaniu uzasadnionej opinii.

 Bezpieczeństwo kolei: Komisja wzywa POLSKĘ do zapewnienia niezależnego dochodzenia w sprawie poważnych wypadków kolejowych

Komisja podjęła dziś decyzję o skierowaniu do Polski wezwania do usunięcia uchybienia dotyczącego niewdrożenia przez Polskę wyroku Trybunału z czerwca 2018 r. (Komisja przeciwko Polsce, 13 czerwca 2018 r., C-530/16). W wyroku tym Trybunał stwierdził, że Polska nie przyjęła niezbędnych środków w celu zapewnienia niezależności organu dochodzeniowego. Ponadto władze polskie nie przyjęły środków gwarantujących niezależność organizacyjną i decyzyjną tego organu od przedsiębiorstw kolejowych i zarządców infrastruktury kolejowej kontrolowanych przez Ministra Transportu. Niezależność ma podstawowe znaczenie dla skutecznego przeprowadzenia dochodzenia i zapobiegania wypadkom w przyszłości. Polska ma teraz dwa miesiące na udzielenie odpowiedzi i wykazanie, że zastosowała się do orzeczenia Trybunału. W przeciwnym razie Komisja może podjąć decyzję o skierowaniu sprawy przeciwko Polsce do Trybunału Sprawiedliwości UE i wezwać Trybunał do nałożenia kar finansowych na Polskę.

11. Podatki i unia celna

Podatki: Komisja wzywa POLSKĘ do dostosowania stawek podatku nakładanego na niektóre produkty energetyczne do minimalnego progu unijnego

Komisja podjęła dziś decyzję o skierowaniu do Polski uzasadnionej opinii w związku z umożliwieniem przedsiębiorstwom energochłonnym zwolnienia z podatku akcyzowego niektórych wyrobów akcyzowych zharmonizowanych, takich jak węgiel i gaz. Na mocy polskiego ustawodawstwa niektóre produkty energetyczne wykorzystywane przez przedsiębiorstwa energochłonne objęte unijnym systemem handlu uprawnieniami do emisji (EU ETS) są zwolnione z podatku akcyzowego. Zasada ta sprzyja działalności powodującej duże zanieczyszczenie, jest sprzeczna z unijnymi celami klimatycznymi i powoduje poważne zakłócenia konkurencji w UE. Polskie przepisy są również sprzeczne z unijnymi przepisami dotyczącymi opodatkowania energii (dyrektywa Rady 2003/96/WE). Jeżeli w ciągu dwóch miesięcy Polska nie podejmie działań, Komisja może podjąć decyzję o wniesieniu sprawy do Trybunału Sprawiedliwości UE. 

Podatki: Komisja wzywa POLSKĘ do zmiany przepisów dotyczących podatku VAT w odniesieniu do usług obróbki wartości pieniężnych

Komisja podjęła decyzję o skierowaniu do Polski wezwania do usunięcia uchybienia w związku ze zwolnieniem z podatku VAT szeregu usług obróbki wartości pieniężnych, jak konwojowanie środków pieniężnych, przygotowanie środków pieniężnych do bankomatów, przechowywanie gotówki i odprowadzanie nadmiarów gotówkowych. Przepisy UE (dyrektywa VAT 2006/112/WE) nie zezwalają na zwolnienie tych usług z podatku VAT. Jeżeli w ciągu dwóch miesięcy Polska nie podejmie działań, Komisja może skierować do władz polskich uzasadnioną opinię w tej sprawie.