Niski wzrost gospodarczy w minionym roku sprawił, że podstawy gospodarki UE na początku 2024 r. okazały się słabsze niż przewidywano.

 W sporządzonej przez Komisję Europejską prognozie gospodarczej z zimy dokonano korekty wzrostu gospodarczego zarówno w UE, jak i w strefie euro do 0,5 proc. w 2023 r. – w porównaniu z wskaźnikiem 0,6 proc. przewidywanym w prognozie gospodarczej z jesieni, oraz do 0,9 proc. (w porównaniu z 1,3 proc.) w UE i do 0,8 proc. (w porównaniu z 1,2 proc.) w strefie euro w 2024 r. Oczekuje się, że w 2025 r. działalność gospodarcza ulegnie wzmocnieniu – o 1,7 proc. w UE oraz 1,5 proc. w strefie euro.

Przewiduje się, że inflacja będzie spadać szybciej niż zakładano jesienią. Według prognoz inflacja mierzona za pomocą zharmonizowanego indeksu cen konsumpcyjnych (HICP) w UE spadnie z 6,3 proc. w 2023 r. do 3,0 proc. w 2024 r. i 2,5 proc. w 2025 r. Natomiast w strefie euro spadnie ona z 5,4 proc. w 2023 r. do 2,7 proc. w 2024 r. oraz do 2,2 proc. w 2025 r.

Oczekuje się, że wzrost gospodarczy nabierze tempa w 2024 r. po słabszym początku roku

Wzrost gospodarczy w 2023 r. był powstrzymywany przez spadek siły nabywczej gospodarstw domowych, zaostrzenie polityki pieniężnej, częściowe wycofanie wsparcia fiskalnego oraz spadający popyt zewnętrzny. W drugiej połowie roku uniknięto – z bardzo niewielkim marginesem – recesji technicznej, jednak przewidywania dla gospodarki UE w pierwszej połowie 2024 r. są nadal nienajlepsze.

Niemniej w dalszym ciągu oczekuje się stopniowego przyspieszenia działalności gospodarczej w tym roku. Inflacja nadal spada, w związku z czym wzrost płac realnych oraz odporny rynek pracy powinny przyczynić się do odbicia konsumpcji. Mimo tego, że marginesy zysku ulegają zmniejszeniu, inwestycje powinny skorzystać dzięki stopniowemu łagodzeniu warunków kredytowych i nieprzerwanemu wdrażaniu Instrumentu na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności. Co więcej, oczekuje się normalizacji handlu z partnerami zagranicznymi, po słabszych wynikach w roku minionym.

Prognozuje się, że tempo wzrostu gospodarczego ustabilizuje się w okresie od drugiej połowy 2024 r. do końca 2025 r.

Spadek inflacji – szybszy niż przewidywano

Spadek inflacji ogólnej w 2023 r. był szybszy niż przewidywano, co było w dużej mierze spowodowane kurczącymi się cenami energii. Działalność wyhamowała, natomiast złagodzenie presji cenowej w drugiej połowie roku znalazło odzwierciedlenie w obszarze innych dóbr i usług.

Niższe niż przewidywano wyniki inflacji w minionych miesiącach, niższe ceny surowców energetycznych oraz słabsza kondycja gospodarki spowodowały, że inflacja zaczęła spadać szybciej niż zakładano w prognozie gospodarczej z jesieni. Jednak w perspektywie krótkoterminowej wycofanie środków wsparcia w obszarze energii w państwach członkowskich oraz wyższe koszty transportu w następstwie zakłóceń handlu w regionie Morza Czerwonego będą wiązać się z pewnymi naciskami prowadzącymi do wzrostu cen, nie wywołując negatywnych skutków dla procesu spadku inflacji. Przewiduje się, że do końca okresu objętego prognozą inflacja ogólna wyniesie nieco powyżej celu EBC, zaś inflacja w UE będzie o jeden stopień wyższa.

Rosnąca niepewność ze względu na napięcia geopolityczne

Prognozie towarzyszy niepewność ze względu na przeciągające się napięcia geopolityczne oraz ryzyko rozszerzenia konfliktu na Bliskim Wschodzie. Oczekuje się, że wzrost kosztów transportu w następstwie zakłóceń handlu w regionie Morza Czerwonego będzie miał jedynie niewielki wpływ na inflację. Jednak dalsze zakłócenia mogą spowodować nowe wąskie gardła, które z kolei mogą odbić się na produkcji i spowodować podwyżki cen.

Zagrożenia dla prognozy bazowej dotyczącej wzrostu gospodarczego i inflacji na rynku wewnętrznym wiążą się z tym, czy wyniki w zakresie konsumpcji, wzrostu płac i marginesów zysku będą gorsze czy lepsze od oczekiwań oraz z tym, na jak wysokim poziomie utrzymają się stopy procentowe i przez jaki okres. Nieprzerwanym zagrożeniem są ponadto ryzyka związane z klimatem i rosnąca częstotliwość ekstremalnych zdarzeń pogodowych.

Kontekst

Prognoza gospodarcza z zimy 2024 r. stanowi aktualizację ostatniej prognozy gospodarczej z jesieni 2023 r. Głównymi punktami są zmiany w PKB i inflacji we wszystkich państwach członkowskich UE.

Prognoza gospodarcza z zimy opiera się na szeregu technicznych założeń dotyczących kursów walutowych, stóp procentowych oraz cen towarów według stanu na 29 stycznia 2024 r. W przypadku wszelkich innych danych źródłowych, w tym założeń dotyczących polityki publicznej poszczególnych państw, w niniejszej prognozie uwzględniono informacje dostępne za okres do 1 lutego 2024 r. włącznie.

Komisja Europejska publikuje co roku dwie prognozy kompleksowe (wiosenną i jesienną) oraz dwie prognozy śródokresowe (zimową i letnią). Prognozy śródokresowe obejmują roczne i kwartalne dane dotyczące PKB i inflacji na bieżący i kolejny rok dla wszystkich państw członkowskich, a także dane zbiorcze dla całej UE i dla strefy euro.

Kolejną prognozą Komisji Europejskiej będzie prognoza gospodarcza z wiosny 2024 r., której publikacja jest planowana na maj.