Komisja zatwierdziła ponad 380 mln euro na 168 nowych projektów w całej Europie w ramach programu LIFE. 

Projekty LIFE, będące centralnym elementem Europejskiego Zielonego Ładu, mogą pomóc UE w osiągnięciu neutralności klimatycznej do 2050 r. oraz celów klimatycznych, energetycznych i środowiskowych. Wspierają one bioróżnorodność, odbudowę zasobów przyrodniczych i gospodarkę o obiegu zamkniętym, a jednocześnie przyczyniają się do przejścia na czystą energię na całym kontynencie.

Kwota finansowania stanowi wzrost o 27 proc. w stosunku do zeszłorocznego finansowania i uruchomi inwestycje o łącznej wartości ponad 562 mln euro. Projekty z prawie wszystkich krajów UE będą korzystać z finansowania w ramach czterech tematach (podprogramach): przyroda i bioróżnorodność, gospodarka o obiegu zamkniętym i jakość życia, łagodzenie zmiany klimatu i przystosowanie się do niej oraz przejście na czystą energię.

Projekty w dziedzinie bioróżnorodności, gospodarki o obiegu zamkniętym, łagodzenia zmiany klimatu i przystosowania się do niej oraz czystej energii

Jeden z projektów dotyczący ochrony przyrody przyczyni się do poprawy zarządzania bioróżnorodnością w całym mieście i będzie realizowany w Tartu (Estonia), Aarhus (Dania) i Rydze (Łotwa), aby przywrócić łączność i poprawić zdrowie ekosystemów. Planowane środki obejmują odbudowę siedlisk i zaangażowanie społeczności w tych miastach w prace związane z ochroną i odbudową.

Aby promować gospodarkę o obiegu zamkniętym, w ramach jednego z hiszpańskich projektów zachęcać się będzie do stosowania hybrydowych i w pełni elektrycznych ciągników w winnicach i sadach oraz wykorzystania elektrycznych maszyn pomocniczych. Projekt wykaże, w jaki sposób zmniejszyć zużycie paliwa o 45 proc. i oleju smarowego o 30 proc. We Włoszech jeden z projektów ma na celu opracowanie nowego modelu biznesowego gospodarki o obiegu zamkniętym opartego na zbieraniu, sortowaniu i recyklingu używanych butów w celu pozyskania surowców wtórnych do produkcji nowych butów wysokiej jakości.

W ramach cypryjskiego i greckiego projektu, wspierającego przystosowanie się do zmiany klimatu w sektorze rolnym, zostaną opracowane, przedstawione i będą promowane innowacyjne techniki mające na celu zmniejszenie ryzyka związanego z pustynnieniem, niezrównoważonymi praktykami rolniczymi i pożarami lasów. Tymczasem na Łotwie i w Finlandii w ramach jednego z projektów wdrażane będą środki łagodzące zmianę klimatu na torfowiskach. Zademonstrowane zostaną innowacyjne narzędzia monitorowania emisji gazów cieplarnianych i odbudowy torfowisk, w tym teledetekcji i modelowania.

Jeśli chodzi o przejście na czystą energię, w ramach siedmiu projektów zostanie utworzonych 16 nowych punktów kompleksowej obsługi ułatwiających renowację energetyczną tysiącom właścicieli domów w pięciu państwach UE. Trzy projekty pomogą gospodarstwom domowym obniżyć rachunki za energię dzięki renowacji energetycznej dla narażonych na zagrożenia dzielnic i dopasowanym do potrzeb planom renowacji w Europie Południowej i Wschodniej. Sześć projektów zachęci społeczności energetyczne na szczeblu lokalnym i regionalnym do inwestowania w transformację energetyczną. Projekty dotyczyć będą również efektywności energetycznej i wytwarzania energii ze źródeł odnawialnych, w tym ogrzewania i chłodzenia na poziomie społeczności w całej Europie. 

Nowe projekty w ramach finansowania UE w wysokości 380 mln euro 

Przyroda i bioróżnorodność

• 27 projektów dotyczących przyrody i bioróżnorodności przyczyni się do ochrony bioróżnorodności w Europie i wesprze wdrażanie dyrektywy ptasiej i dyrektywy siedliskowej, unijnej strategii na rzecz bioróżnorodności 2030 oraz proponowanego prawa o odbudowie zasobów przyrodniczych. Ich całkowity budżet wynosi nieco poniżej 195 mln euro, z czego UE pokryje około 127 mln euro.
• 38 projektów w zakresie ochrony środowiska i zasobooszczędności przyczyni się do odbudowy środowiska i opracowania technologii wspierających plan działania UE dotyczący gospodarki o obiegu zamkniętym. Uruchomią one 144 mln euro, z czego 86 mln euro finansowanych będzie przez UE.
• 7 projektów dotyczących zarządzania środowiskiem przyczyni się do zwiększenia świadomości na temat kwestii środowiskowych, takich jak utrata bioróżnorodności i zanieczyszczenie powietrza. Zapewnią one organom publicznym narzędzia do promowania, monitorowania i egzekwowania zgodności z unijnymi przepisami w zakresie ochrony środowiska. Łączny budżet tych projektów wynosi ponad 10 mln euro, przy czym wkład UE wyniesie blisko 6 mln euro.

Działania w dziedzinie klimatu

• Łącznie 30 projektów w ramach programu LIFE o wartości około 114 mln euro przyczyni się do wdrożenia unijnego prawa o klimacie i unijnej strategii adaptacyjnej poprzez zachęcanie do przejścia na neutralną dla klimatu, energooszczędną, opartą na energii ze źródeł odnawialnych i odporną gospodarkę. 11 projektów dotyczących łagodzenia zmiany klimatu pomoże ograniczyć emisję gazów cieplarnianych dzięki zrównoważonemu gospodarowaniu gruntami, lasami i morzem, innowacyjne rozwiązania w zakresie czystej energii oraz wymianę i ponowne wykorzystanie fluorowanych gazów cieplarnianych. Uruchomią one 50 mln euro, z czego około 30 mln euro finansowanych będzie przez UE.
• 13 projektów w zakresie przystosowania się do zmiany klimatu pomoże miastom i regionom przystosować się do zmiany klimatu. Będą wspierać rozwiązania w zakresie przystosowania się do zmiany klimatu w rolnictwie, lasach i gospodarce wodnej, zwiększać odporność infrastruktury i budynków oraz wspierać opłacalne rozwiązania oparte na zasobach przyrody w miastach i w odniesieniu do krajobrazów. Uruchomią one około 52 mln euro, z czego ponad 30 mln euro pochodzić będzie z funduszy UE.
• 6 projektów w zakresie zarządzania i informacji w zakresie klimatu w ramach programu LIFE przyczyni się do poprawy zarządzania w dziedzinie klimatu oraz do informowania społeczeństwa i zainteresowanych stron o zmianie klimatu. Ich całkowity budżet wynosi około 12 mln euro, z czego wkład UE to ponad 7 mln euro. 

Czysta energia

• 67 projektów zostanie poświęconych poprawie rynkowych i regulacyjnych warunków sprzyjających przejściu na czystą energię w UE, w szczególności poprzez promowanie i wdrażanie efektywności energetycznej i rozwiązań w zakresie energii odnawialnej na małą skalę. Ich całkowity budżet wynosi ponad 100 mln euro, a UE zapewni około 96 mln euro z tej kwoty. Projekty te wspierają politykę w zakresie odnawialnych źródeł energii i efektywności energetycznej określone w planie REPowerEU i pakiecie „Gotowi na 55”, a także nadrzędne cele unii energetycznej.

 Kontekst

Program LIFE to instrument finansowy UE na rzecz środowiska i działań w dziedzinie klimatu. Od 1992 r. w jego ramach wdrażane są w życie ekologiczne pomysły i do tej pory współfinansowano ponad 5,5 tys. projektów. UE i państwa stowarzyszone są częścią programu, w tym w ramach tych nowych projektów. W latach 2021–2027 UE zwiększyła finansowanie programu LIFE o prawie 60 proc., do 5,4 mld euro, i uwzględniła nowy podprogram dotyczący przejścia na czystą energię.