Unijna tablica wyników inwestycji w badania i rozwój w przemyśle z 2023 r. pokazuje, że przemysł europejski znacznie zwiększył swoje inwestycje w badania i rozwój w 2022 r.

Wzrost inwestycji sektora prywatnego w badania i rozwój w UE osiągnął najwyższy poziom od 2015 r. i wyniósł w 2022 r. 13,6 proc., co oznacza podwojenie tempa wzrostu w porównaniu z 2021 r. Dla porównania – w Chinach tempo wzrostu spadło z ponad 25 proc. do nieco ponad 16 proc., a w Stanach Zjednoczonych z 16 proc. do 12,6 proc.

2,5 tys. najważniejszych na świecie firm inwestujących w badania i rozwój, które są uwzględnione w tablicy wyników, przeznaczyło na ten cel łącznie niemal 1,25 bln euro (141 mld więcej niż w 2021 r.), co stanowi rekordowy poziom. Na firmy amerykańskie przypada ponad 42 proc. inwestycji w badania i rozwój dokonanych przez wspomnianych 2,5 tys. największych korporacyjnych inwestorów, a o drugie miejsce w tym rankingu konkurują firmy z UE i Chin (na które przypada odpowiednio 17,5 proc. i 17,8 proc. przedmiotowych nakładów).

Silna pozycja UE w sektorze motoryzacyjnym, rosnąca rola technologii informacyjno-komunikacyjnych i biotechnologii

Na dostawców produktów i usług w zakresie technologii informacyjno-komunikacyjnych (ICT) oraz sektory zdrowotny i motoryzacyjny przypada ponad trzy czwarte nakładów na badania i rozwój dokonanych przez firmy uwzględnione w tablicy wyników.

Ponad jedna trzecia przedsiębiorstw (oraz 43 proc. światowych inwestycji w badania i rozwój) należy do sektora dostawców produktów i usług ICT, co odzwierciedla rosnące znaczenie cyfryzacji. Producenci ICT stanowią największy sektor pod względem ogólnego poziomu inwestycji, a sektor dostawców usług ICT był najszybciej rozwijającą się branżą w ciągu ostatniej dekady.

Na sektor zdrowotny przypada ponad jedna piąta światowych inwestycji w badania i rozwój i stanowi on największą grupę przedsiębiorstw ujętych w unijnej tablicy wyników. Ich liczba znacznie wzrosła w ostatnich latach, głównie dzięki nowym przedsiębiorstwom w sektorze biotechnologii, które powstają przede wszystkim w USA. Inwestycje dokonywane przez unijne firmy farmaceutyczne rosną w podobnym tempie jak w przypadku przedsiębiorstw amerykańskich, ale ich ogólny poziom nadal wynosi zaledwie mniej więcej połowę kwoty, jaką na badania i rozwój przeznaczają firmy z USA.

Firmy z UE nadal odgrywają wiodącą w skali światowej rolę w inwestycjach sektora motoryzacyjnego w badania i rozwój (42,2 proc. ogółu tego rodzaju nakładów w tym sektorze). Na Japonię i USA przypada po 19,5 proc., a na Chiny 12,8 proc. – kraj ten podwoił w ciągu ostatniej dekady liczbę przedsiębiorstw motoryzacyjnych w tym rankingu. UE jest liderem pod względem wysokiej wartości patentów w zakresie technologii ekologicznych (68 %) i czystych technologii transportowych (29 %), a tuż za nią w rankingu plasują się Japonia i USA (27 %).

Szeroka dywersyfikacja sektorowa UE

W UE siedzibę ma 367 z 2,5 tys. najważniejszych na świecie firm inwestujących w badania i rozwój – mają one siedzibę w 17 krajach, w tym również w Polsce, Słowenii, na Węgrzech i Malcie. Połowa z tych przedsiębiorstw ma siedzibę w Niemczech, Francji lub Holandii i przypada na nie 73 proc. prywatnych inwestycji w badania i rozwój w UE.

Podział sektorowy w UE charakteryzuje się znaczną różnorodnością, która jest większa niż w Stanach Zjednoczonych. Na sektor motoryzacyjny przypada 32 proc. nakładów na badania i rozwój, na sektor zdrowotny 19,7 proc., na producentów ICT 14,4 proc. oraz na dostawców usług ICT 8 proc. Inwestycje w badania i rozwój są również wysokie w takich branżach jak sektor lotniczy i kosmiczny, sektory obronny, finansowy, energetyczny, chemiczny i budowlany.

Wśród 1000 największych unijnych inwestorów w badania i rozwój 18 proc. stanowią małe i średnie przedsiębiorstwa (MŚP), przy czym dwie trzecie z nich należy do sektora zdrowotnego.

Stałe inwestycje w badania i rozwój oraz zrównoważony rozwój

Tablica wyników opublikowana w 2023 r. pokazuje, że mimo kryzysu przedsiębiorstwa nadal inwestowały w badania i rozwój, co stanowi potwierdzenie, że inwestycje te są postrzegane jako mające strategiczne znaczenie dla utrzymania konkurencyjności.

Kryzys przyspieszył procesy zmniejszania śladu węglowego przez przedsiębiorstwa uwzględnione w tablicy wyników, przy czym wiodącą rolę w tym zakresie przejęły przedsiębiorstwa unijne. Przez cały okres objęty analizą przedsiębiorstwa z UE wykazywały godne uwagi zaangażowanie w kwestie odpowiedzialności za środowisko.

Kontekst

Unijna tablica wyników w dziedzinie inwestycji w badania i rozwój w przemyśle jest publikowana corocznie od 2004 r. – obecne wydanie to wydanie nr 20. Zawiera ona aktualne informacje gospodarcze i finansowe oparte na najnowszych opublikowanych zbadanych sprawozdaniach finansowych 2,5 tys. najważniejszych światowych firm inwestujących w badania i rozwój, w tym 1000 firm z siedzibą w UE. Na przedsiębiorstwa te przypada 80-90 proc. ogółu prywatnych inwestycji w badania i rozwój. Firmy uwzględnione w tablicy wyników mają siedzibę w 42 krajach na całym świecie i należy do nich łącznie ponad milion jednostek zależnych.