Komisja Europejska i Moderna osiągnęły porozumienie, dzięki któremu będzie można zaspokoić zapotrzebowanie państw członkowskich na szczepionki przeciwko COVID-19 późnym latem i zimą.

Dzięki temu organy krajowe będą miały dostęp do szczepionek, w tym szczepionek dostosowanych do wariantów wirusa (o ile szczepionki te zostaną dopuszczone do obrotu), gdy będą potrzebować ich do realizacji własnych kampanii szczepień oraz aby wesprzeć swoich globalnych partnerów.

Na mocy tego porozumienia pierwotnie uzgodnione harmonogramy dostaw ulegną modyfikacji. Dawki, których dostawy pierwotnie zaplanowano na okres letni, będą dostarczane we wrześniu oraz w okresie jesienno-zimowym 2022 r., kiedy państwa członkowskie będą prawdopodobnie potrzebowały dodatkowych zapasów szczepionek na potrzeby kampanii krajowych i wypełnienia międzynarodowych zobowiązań podjętych w duchu solidarności.

Porozumienie gwarantuje również, że jeżeli co najmniej jedna szczepionka dostosowana do wariantu wirusa uzyska pozwolenie na dopuszczenie do obrotu, państwa członkowskie będą mogły zdecydować się na otrzymanie tych dostosowanych szczepionek w ramach obecnej umowy.

W tym kontekście, na wniosek niektórych państw członkowskich, w ramach porozumienia zakontraktowano również w Modernie dodatkowe 15 mln dawek potencjalnych szczepionek przypominających przeciwko wariantowi omikron, pod warunkiem uzyskania przez tę szczepionkę pozwolenia na dopuszczenie do obrotu w terminie, który umożliwiłby wykorzystanie tych dawek w kampanii szczepień. 

Komisarz ds. zdrowia i bezpieczeństwa żywności Stella Kyriakides powiedziała: Zwiększenie liczby szczepień pierwotnych i przypominających przeciwko COVID-19 będzie miało kluczowe znaczenie dla naszych planów na jesienne i zimowe miesiące. Aby jak najlepiej zadbać o naszą wspólną gotowość, państwa członkowskie muszą dysponować niezbędnymi narzędziami. Obejmuje to zapewnienie dostępności szczepionek dostosowanych do wariantów, w miarę ich dopuszczania do obrotu przez Europejską Agencję Leków. Przedmiotowe porozumienie zapewni państwom członkowskim dostęp we właściwym czasie do dawek szczepionek, których potrzebują, aby chronić swoich obywateli.

Kontekst

W 2020 r. Unia Europejska zainwestowała znaczne środki w globalną produkcję kilku szczepionek przeciwko COVID-19. Kluczowe znaczenie miało uzyskanie dostępu do szczepionek jak najwcześniej i w odpowiedniej ilości. Wymagało to znacznych inwestycji jeszcze zanim było wiadomo, czy dana szczepionka okaże się skuteczna.

Podjęte w 2020 r. działania były ryzykowne, jednak zdecydowanie opłaciły się, ponieważ proces opracowywania szczepionek okazał się dużym sukcesem: państwa członkowskie uzyskały równy dostęp do bezpiecznych i skutecznych szczepionek w najwcześniejszym możliwym terminie i w odpowiedniej ilości. Dzięki temu obywatelom UE zaproponowano szczepienia pierwotne i przypominające, które ratują życie i łagodzą wpływ pandemii na życie społeczne i gospodarcze.

Ponadto wiele z tych szczepionek można było również wykorzystać w ramach globalnych działań na rzecz walki z pandemią.  Według stanu na koniec lipca 2022 r. UE wyeksportowała ponad 2,4 mld dawek szczepionek do 168 państw. Państwa członkowskie podzieliły się ponad 478 mln dawek, z czego około 406 mln dostarczono już krajom potrzebującym (około 82 proc. z nich przekazano za pośrednictwem programu COVAX). Jednocześnie państwa członkowskie muszą nadal dbać o to, by dysponowały strategicznymi zapasami szczepionek. Są one potrzebne, aby poradzić sobie z potencjalną ewolucją epidemiologiczną wirusa COVID-19, zważywszy że nie ma pewności co do jego przyszłej mutacji i przyszłego wpływu. Unijna strategia dotycząca szczepionek daje państwom członkowskim pewność, że będą miały do dyspozycji szczepionki, w tym dostosowane szczepionki, w potrzebnej im ilości.