Osoby, które po inwazji Rosji uciekły z Ukrainy, uzyskują wsparcie w całej Europie.

Jak wynika z najnowszego badania przeprowadzonego przez Agencję Praw Podstawowych Unii Europejskiej (FRA), mierzą się one jednak z wyzwaniami dotyczącymi znalezienia zatrudnienia i zdobycia środków na utrzymanie oraz z problemami w obszarze edukacji. Wyniki badania powinny pomóc decydentom w wypracowaniu trwałych rozwiązań, które przyniosą korzyści zarówno uchodźcom, jak i społeczeństwom ich przyjmującym.

„Agresja na Ukrainę doprowadziła do największego kryzysu humanitarnego w Europie od czasu drugiej wojny światowej” – mówi dyrektor FRA Michael O’Flaherty – „Unia Europejska i jej państwa członkowskie wprowadziły tymczasowe rozwiązania zapewniające tak bardzo potrzebne wsparcie. Ponieważ wojna wciąż trwa, musimy wprowadzić skuteczne długoterminowe środki, które umożliwią społecznościom przyjmującym i osobom przesiedlonym uporanie się ze zmianami będącymi rezultatem tej wojny”.

W raporcie FRA pt. „Fleeing Ukraine” przedstawiono bezpośrednie relacje około 14 500 osób, które uciekły przed wojną i osiedliły się w państwach UE. Jedna trzecia uchodźców ma poczucie, że jest już częścią społeczności kraju przyjmującego, ale z drugiej strony równie wielu uchodźców chciałoby wrócić do Ukrainy. Pewna respondentka tak opisała sposób, w jaki przyjęto uchodźców w Rumunii: „Jestem zdumiona troską, jaką od początku wojny otoczyli nas, Ukraińców, i udzielaną nam pomocą i wsparciem”.

Szybkie wdrożenie przez UE unijnej dyrektywy w sprawie tymczasowej ochrony umożliwiło uchodźcom osiedlanie się w Europie, podróżowanie i podejmowanie pracy oraz korzystanie z usług. Badanie pokazuje jednak, że w praktyce nadal występują trudności:

• Język: Chociaż 23% osób bierze udział w kursach językowych, to brak znajomości języka kraju przyjmującego jest głównym powodem, dla którego uchodźcy rezygnują z nauki, nie pracują lub mają utrudniony dostęp do opieki zdrowotnej. Jak mówi respondentka z Niemiec: „Bardzo trudno żyje się w obcym kraju bez znajomości języka. Gdy nie można się porozumieć, wiele spraw jest po prostu nie do załatwienia”.

• Zakwaterowanie: Mimo że 59% uchodźców płaci za zakwaterowanie, często musi współdzielić z innymi takie pomieszczenia jak toaleta lub kuchnia. Wielu z nich brakuje prywatności albo miejsca, gdzie ich dzieci mogłyby spokojnie odrabiać lekcje.

• Edukacja: 59% dzieci bierze udział w lekcjach on-line prowadzonych przez szkoły w Ukrainie lub uczy się w trybie indywidualnym, korzystając z materiałów otrzymanych z Ukrainy i z pomocy tamtejszych nauczycieli.

• Praca: Tylko 33% osób ma płatne zatrudnienie, natomiast 33% kobiet nie podjęło pracy zarobkowej, ponieważ musi opiekować się dziećmi lub starszymi lub chorymi członkami rodziny. 48% respondentów twierdzi, że pracuje poniżej swoich kwalifikacji, a 30% mówi, że spotkało się z wyzyskiem w pracy.

• Koszt życia: 79% osób z trudem wiąże koniec z końcem.

• Zdrowie: Od momentu przyjazdu do państwa przyjmującego 49% respondentów odczuwa przygnębienie i depresję. 49% dzieci ma problemy ze snem lub z koncentracją.

Badanie przeprowadzano między sierpniem i wrześniem 2022r. w Bułgarii, Czechach, Estonii, Hiszpanii, Niemczech, Polsce, Rumunii, na Słowacji, Węgrzech oraz we Włoszech.