UE i Nowa Zelandia podpisały umowę o wolnym handlu (FTA), która przyniesie UE duże korzyści.

Począwszy od pierwszego roku stosowania umowy przedsiębiorstwa UE skorzystają ze zniżek ceł na kwotę łącznie ok. 140 mln euro rocznie. Oczekuje się, że w następstwie umowy wartość handlu dwustronnego wzrośnie w ciągu dekady nawet o 30 proc., przy czym roczny eksport z UE może wzrosnąć nawet o 4,5 mld euro. Inwestycje UE w Nowej Zelandii mają potencjał wzrostu nawet o 80 proc. W tej przełomowej umowie zawarto również bezprecedensowe zobowiązania dotyczące zrównoważonego rozwoju, w tym zobowiązania z porozumienia klimatycznego z Paryża, oraz podstawowe prawa pracownicze.

Umowa zostaje teraz przekazana do Parlamentu Europejskiego w celu uzyskania jego zgody. Umowa wejdzie w życie po zakończeniu procesu ratyfikacji zarówno w UE, jak i w Nowej Zelandii.

Umowy handlowe są elementem unijnej polityki otwartego handlu, innymi słowy – partnerskiego podejścia UE do handlu. Jest to jedno z trzech założeń europejskiej strategii bezpieczeństwa gospodarczego przedstawionej w zeszłym miesiącu. Umowa z Nową Zelandią jest również dowodem na rosnące zaangażowanie UE w kontaktach z tym rozwijającym się regionem świata i przyczynia się do realizacji strategii współpracy w regionie Indo-Pacyfiku.

Ursula von der Leyen, przewodnicząca Komisji Europejskiej, powiedziała: Nowa Zelandia jest dla nas kluczowym partnerem w regionie Indo-Pacyfiku, a ta umowa o wolnym handlu zbliża nas do siebie jeszcze bardziej. Dzięki dzisiejszemu podpisowi poczyniliśmy ważny krok w kierunku realizacji umowy. Ta nowoczesna umowa o wolnym handlu otwiera duże możliwości rynkowe dla przedsiębiorstw, rolników i konsumentów po obu stronach. Dzięki bezprecedensowym zobowiązaniom społecznym i klimatycznym umowa wzmocni europejskie bezpieczeństwo gospodarcze.

Nowe możliwości eksportowe dla dużych i małych przedsiębiorstw

Umowa o wolnym handlu między UE a Nową Zelandią zapewni przedsiębiorstwom nowe możliwości dzięki:

• zniesieniu wszystkich ceł na eksport z UE do Nowej Zelandii,
• otwarciu rynku usług w Nowej Zelandii w kluczowych sektorach, takich jak usługi finansowe, telekomunikacja, transport morski i usługi dostawcze,
• zapewnieniu niedyskryminacyjnego traktowania inwestorów z UE w Nowej Zelandii i vice versa,
• lepszemu dostępowi przedsiębiorstw z UE do zamówień publicznych w Nowej Zelandii na towary, usługi, roboty budowlane i koncesje na roboty budowlane,
• ułatwieniu przepływu danych, przewidywalnym i przejrzystym przepisom dotyczącym handlu cyfrowego i bezpiecznego środowiska internetowego dla konsumentów,
• eliminowaniu nieuzasadnionych wymogów dotyczących lokalizacji danych i utrzymaniu wysokich standardów ochrony danych osobowych,
• zaplanowaniu pomocy dla małych przedsiębiorstw w sektorze eksportu za sprawą specjalnego rozdziału poświęconego małym i średnim przedsiębiorstwom,
• znacznemu ograniczeniu wymogów i procedur dotyczących zgodności, co umożliwi szybszy przepływ towarów,
• znaczącym zobowiązaniom Nowej Zelandii co do ochrony i egzekwowania praw własności intelektualnej, dostosowanym do norm UE.

Sektor rolno-spożywczy: promowanie eksportu z UE przy jednoczesnej ochronie newralgicznych dla UE obszarów

Rolnicy z UE będą mieli znacznie większe możliwości sprzedaży swoich produktów w Nowej Zelandii zaraz po wejściu w życie umowy. Od samego początku zniesione zostaną cła na ważne towary eksportowe z UE, takie jak wieprzowina, wino i wino musujące, czekolada, wyroby cukiernicze i herbatniki.

Rolnicy w UE odczują również korzyści nie tylko w związku z obniżką ceł. W ramach umowy o wolnym handlu chronione będą nazwy wszystkich unijnych win i alkoholi (prawie 2000 nazw), takich jak Prosecco, Polish Vodka, Rioja, Champagne i Tokaji. Ponadto chronione w Nowej Zelandii będzie 163 najbardziej uznanych tradycyjnych produktów UE (oznaczenia geograficzne), takich jak sery Asiago, Feta, Comté czy Queso Manchego, szynka Istarski pršut, marcepan Lübecker Marzipan, czy też oliwki Elia Kalamatas.

Umowa w pełni uwzględnia interesy unijnych producentów wrażliwych produktów rolnych: niektórych produktów mlecznych, wołowiny i baraniny, etanolu i kukurydzy cukrowej. W przypadku tych sektorów nie będzie liberalizacji handlu. Umowa przewiduje natomiast zerowe lub niższe stawki celne na produkty importowane z Nowej Zelandii w ograniczonych ilościach (tzw. kontyngenty taryfowe).

Zobowiązania dotyczące zrównoważonego rozwoju, najbardziej ambitne w historii umów o wolnym handlu

Umowa o wolnym handlu między UE a Nową Zelandią to pierwsza umowa realizująca nowe podejście UE związane ze zrównoważonym rozwojem i zapowiedziane w komunikacie „Siła partnerstw handlowych: razem na rzecz zielonego i sprawiedliwego wzrostu gospodarczego”. Komunikat przyjęto zaledwie tydzień przed zakończeniem negocjacji umowy o wolnym handlu w czerwcu 2022 r.

Obie strony zgodziły się na ambitne zobowiązania w dziedzinie handlu i zrównoważonego rozwoju, obejmujące szeroki zakres kwestii opartych na współpracy i skuteczniejszym egzekwowaniu. Po raz pierwszy w unijnej umowie o wolnym handlu zawarto specjalny rozdział dotyczący zrównoważonych systemów żywnościowych, specjalny artykuł dotyczący handlu i równouprawnienia płci oraz specjalne postanowienie dotyczące handlu i reformy dopłat do paliw kopalnych. Wraz z wejściem w życie umowy zliberalizowany zostanie również handel towarami i usługami środowiskowymi.

Co dalej?

Tekst zostanie teraz przekazany do Parlamentu Europejskiego w celu uzyskania jego zgody. Po uzyskaniu aprobaty ze strony Parlamentu Rada może przyjąć decyzję w sprawie zawarcia umowy, a kiedy Nowa Zelandia powiadomi, że również zakończyła procedurę ratyfikacyjną, umowa może wejść w życie.

Kontekst

Negocjacje FTA z Nową Zelandią rozpoczęły się w czerwcu 2018 r. Do marca 2022 r. odbyło się 12 rund negocjacyjnych, po czym debaty w okresie między sesjami doprowadziły do zamknięcia negocjacji 30 czerwca 2022 r. W tym samym dniu przewodnicząca Ursula von der Leyen oraz ówczesna premier Nowej Zelandii Jacinda Ardern zapowiedziały umowę w obecności wiceprzewodniczącego wykonawczego Valdisa Dombrovskisa i nowozelandzkiego ministra handlu Damiena O'Connora, którzy prowadzili negocjacje po obu stronach.