Z funduszu modernizacyjnego wypłacono 2,17 mld euro na pomoc w modernizacji systemów energetycznych w dziewięciu państwach członkowskich w ramach 19 wybranych projektów. 

Inwestycje te pomogą krajom UE o niższych dochodach osiągnąć cele w zakresie klimatu i energii na 2030 r., a także przyczynią się do ograniczenia emisji gazów cieplarnianych w sektorze energii, przemysłu i transportu oraz do poprawy efektywności energetycznej. Są one finansowane z dochodów z unijnego systemu handlu uprawnieniami do emisji (EU ETS). Od czasu uruchomienia funduszu modernizacyjnego w 2021 r. wypłacono z niego dotychczas łącznie 9,68 mld euro dochodów z EU ETS, aby pomóc państwom członkowskim w przyspieszeniu transformacji ekologicznej.

Po zapowiedzianych w czerwcu inwestycjach o wartości 2,49 mld euro w 31 projektów, dzisiejsza wypłata dalszych 2,17 mld euro na 19 kolejnych projektów zwiększa łączną kwotę inwestycji z funduszu modernizacyjnego na 2023 r. do 4,66 mld euro na 50 projektów. Wsparcie z funduszu modernizacyjnego przyznano w tym roku Bułgarii (197 mln euro), Chorwacji (88 mln euro), Czechom (1,848 mld euro), Estonii (66 mln euro), Łotwie (5 mln euro), Litwie (11 mln euro), Polsce (221 mln euro), Rumunii (2,169 mld euro) i Słowacji (60 mln euro).

Wspomnianych 50 projektów koncentruje się na wytwarzaniu energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych, modernizacji sieci energetycznych, efektywności energetycznej oraz zastąpieniu węgla paliwami o niższej intensywności emisji w produkcji energii elektrycznej. Są wśród nich:

• modernizacja sieci dystrybucji energii elektrycznej w Bułgarii w celu przyspieszenia elektryfikacji transportu, rozwoju systemów magazynowania oraz dekarbonizacji i decentralizacji zużycia i produkcji energii;
• wytwarzanie energii elektrycznej z instalacji fotowoltaicznych przez dostawców usług w zakresie odpadów komunalnych w Chorwacji;
• osiągnięcie wyższego standardu energetycznego budynków publicznych i zastąpienie węgla gazem w systemach ciepłowniczych w Czechach;
• poprawa efektywności energetycznej budynków publicznych w Estonii;
• wprowadzenie pojazdów elektrycznych i odpowiedniej infrastruktury ładowania na Łotwie;
• rozwój mocy wytwórczych energii odnawialnej w litewskim sektorze dużych i średnich przedsiębiorstw przemysłowych;
• sieci energetyczne dla przyszłych stacji ładowania samochodów elektrycznych oraz wysokosprawna kogeneracja w systemach ciepłowniczych i sektorze przemysłu w Polsce;
• moce wytwórcze energii odnawialnej, modernizacja sieci dystrybucji energii elektrycznej, modernizacja taboru i infrastruktura gazowa na potrzeby zastąpienia węgla w produkcji energii elektrycznej w Rumunii;
• modernizacja sieci energetycznych, w tym magazynowanie energii, oraz poprawa efektywności energetycznej na Słowacji.

Kontekst

Fundusz modernizacyjny, finansowany z dochodów z aukcji uprawnień do emisji w ramach unijnego systemu handlu takimi uprawnieniami, ma na celu wsparcie dziesięciu państw UE o niższych dochodach w procesie transformacji w kierunku gospodarki neutralnej dla klimatu. Państwa członkowskie będące beneficjentami to: Bułgaria, Chorwacja, Czechy, Estonia, Litwa, Łotwa, Polska, Rumunia, Słowacja i Węgry. Od 2024 r. w ramach zmienionego unijnego systemu handlu uprawnieniami do emisji (EU ETS) fundusz modernizacyjny zapewni wsparcie finansowe trzem dodatkowym beneficjentom – Grecji, Portugalii i Słowenii.

Fundusz modernizacyjny wspiera inwestycje w wytwarzanie i wykorzystywanie energii ze źródeł odnawialnych, efektywność energetyczną, magazynowanie energii, modernizację sieci energetycznych, w tym systemów ciepłowniczych, rurociągów i sieci, oraz sprawiedliwą transformację w regionach zależnych od węgla. Przegląd poprzednich wypłat można znaleźć tutaj.

Fundusz ten uzupełnia inne unijne instrumenty, takie jak polityka spójności i Fundusz na rzecz Sprawiedliwej Transformacji. Mobilizuje on znaczne zasoby, które mogą pomóc państwom członkowskim będącym beneficjentami wspierać inwestycje zgodnie z planem REPowerEU i pakietem „Gotowi na 55”. Za jego działanie odpowiedzialne są państwa będące beneficjentami, które ściśle współpracują z Komisją Europejską i Europejskim Bankiem Inwestycyjnym (EBI).