Unia Europejska potwierdziła swoją długotrwałą solidarność i partnerstwo z mieszkańcami Afganistanu. Podczas tegorocznej konferencji w sprawie Afganistanu odbywającej się pod hasłem: „Pokój, dobrobyt i samodzielność”, UE zobowiązała się do przekazania Afganistanowi wsparcia w wysokości 1,2 mld euro w latach 2021–2025 w ramach długoterminowej, a także natychmiastowej pomocy.

Wysoki przedstawiciel UE do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa/wiceprzewodniczący Komisji Europejskiej Josep Borrell, przemawiając na sesji inauguracyjnej konferencji, powiedział: Choć rozpoczęły się już wewnętrzne negocjacje pokojowe, to dramatyczne akty przemocy nadal powodują ogromne cierpienia narodu afgańskiego i kraj ten znajduje się obecnie na rozdrożu. Afgańczycy mogą liczyć na wsparcie Unii Europejskiej w budowaniu dostatniej i pokojowej przyszłości dla swojego kraju, ale wsparcie to jest uzależnione od ochrony demokracji, praw człowieka i postępu społecznego.

Komisarz ds. partnerstw międzynarodowych Jutta Urpilainen, która podczas konferencji ogłosiła podjęte przez UE zobowiązanie i wzięła udział w wydarzeniu towarzyszącym na temat walki z korupcją, oświadczyła: Zadeklarowana na najbliższe cztery lata kwota 1,2 mld euro jest dowodem naszego zaangażowania na rzecz narodu afgańskiego. Nasza pomoc posłuży do realizacji programu władz afgańskich na rzecz demokratycznego, zrównoważonego rozwoju i modernizacji, pomoże w wyprowadzeniu Afgańczyków z ubóstwa, udoskonaleniu sprawowania rządów, ograniczeniu korupcji i poprawie warunków życia narodu afgańskiego.

Komisarz ds. zarządzania kryzysowego Janez Lenarčič, który był jednym z gospodarzy wydarzenia towarzyszącego dotyczącego budowania trwałego pokoju, a także poprzedzającego konferencję spotkania wysokiego szczebla w sprawie międzynarodowego prawa humanitarnego i ochrony ludności cywilnej w Afganistanie, oznajmił: Zwiększamy pomoc humanitarną, aby wesprzeć tych najbardziej potrzebujących. Chociaż pomoc humanitarna, międzynarodowe prawo humanitarne i ochrona ludności cywilnej nie mogą stać się instrumentem politycznym, muszą one być centralnym elementem trwających negocjacji w sprawie procesu pokojowego w Afganistanie. Ochrona ludności cywilnej i poszanowanie międzynarodowego prawa humanitarnego w czasie konfliktu nie mogą czekać, aż zakończą się negocjacje pokojowe. Muszą rozpocząć się natychmiast.

Znaczące, choć warunkowe wsparcie

Znaczące zaangażowanie finansowe świadczy o niesłabnącej determinacji UE, aby wspierać pokojowy, demokratyczny, suwerenny i dostatni Afganistan – zasługuje na to zarówno kraj, jak i jego mieszkańcy. Wsparciu temu towarzyszy jednak zastrzeżenie, że pomoc rozwojowa UE opiera się na jasnych warunkach i zasadach.

Warunki te zostały określone w dokumencie przygotowanym wspólnie przez UE i innych kluczowych partnerów Afganistanu, którzy łącznie zapewniają temu krajowi 80 proc. międzynarodowej pomocy. Jak podkreślili w trakcie konferencji wysoki przedstawiciel/wiceprzewodniczący Komisji Josep Borrell oraz komisarz Jutta Urpilainen, wsparcie UE dla Afganistanu jest uzależnione od włączającego wszystkie strony, kierowanego przez Afgańczyków procesu pokojowego, realizowanego w oparciu o osiągnięcia polityczne i społeczne z ostatnich 19 lat. Dla przyszłości Afganistanu bardzo ważne jest utrzymanie pluralizmu demokratycznego, porządku konstytucyjnego, przejrzystości instytucjonalnej i rozliczalności organów państwa oraz praworządności, dalsze promowanie praw człowieka i podstawowych wolności, zwłaszcza w odniesieniu do kobiet, dzieci i mniejszości i z uwzględnieniem wolności mediów, a także dążenie do trwałego pokoju, rozwoju i dobrobytu.

Wiele zasad warunkujących unijne i międzynarodowe wsparcie znajduje odzwierciedlenie we wspólnym komunikacie politycznym oraz we wspólnych ramach partnerstwa z Afganistanem, które zostały przyjęte podczas konferencji.

Unijna pomoc rozwojowa jest uzależniona od przyjęcia kolejnych wieloletnich ram finansowych UE zgodnie z propozycjami Komisji Europejskiej z 2 czerwca. Pomoc ta będzie wspierać wdrażanie drugich Afgańskich ram pokoju i rozwoju narodowego obejmujących lata 2021–2025. Wsparcie UE pomoże również rozwiązać problem rosnącego ubóstwa w Afganistanie w następstwie pandemii COVID-19.

Oprócz wsparcia rozwojowego UE będzie też nadal zapewniać bezstronną, ratującą życie pomoc humanitarną obejmującą działania podejmowane w reakcji na koronawirusa, a także pomoc dla ofiar konfliktów i przymusowych wysiedleń. Polega ona m.in. na dostarczaniu żywności w sytuacjach nadzwyczajnych, zapewnianiu usług ochronnych w związku z problemem przemocy uwarunkowanej płcią, edukacji dzieci, a także wspieraniu przestrzegania międzynarodowego prawa humanitarnego przez wszystkie strony konfliktu.

Kontekst

W 2016 r. UE podjęła podobne zobowiązanie do przekazania Afganistanowi kwoty 1,2 mld euro w okresie czterech lat. Faktyczne płatności zrealizowane w latach 2016–2020 przekroczyły 1,75 mld euro. W latach 2002–2020 Unia przeznaczyła dla Afganistanu łącznie ponad 5,1 mld euro. Afganistan jest największym beneficjentem pomocy rozwojowej UE na świecie. Wsparcie UE ma na celu zachowanie osiągnięć politycznych i rozwojowych z ostatnich 19 lat i opiera się na silnych zasadach demokracji i praw człowieka.

UE jest jednym z najhojniejszych darczyńców, jeśli chodzi o pomoc humanitarną dla Afganistanu. Całkowita pomoc humanitarna UE dla tego kraju od 1994 r. wyniosła prawie 1 mld euro.