Komisja Europejska z zadowoleniem przyjmuje przyjęcie przez państwa członkowskie UE 19. pakietu sankcji wobec Rosji.

Nowy pakiet sankcji znacznie zwiększa presję na rosyjską gospodarkę wojenną, wymierzoną w kluczowe sektory, takie jak energetyka, finanse, wojskowa baza przemysłowa, specjalne strefy ekonomiczne, a także czynniki umożliwiające i czerpiące zyski z wojny napastniczej.   

Całkowity zakaz rosyjskiego skroplonego gazu ziemnego (LNG) i dalsze ograniczenie floty cieni stanowią najsilniejsze jak dotąd sankcje wobec kluczowego sektora energetycznego Rosji. Silne środki są również ukierunkowane na usługi finansowe i infrastrukturę (w tym po raz pierwszy krypto), a także handel. Środki te są również ukierunkowane na sektor usług i wzmacniają narzędzia przeciwdziałające obchodzeniu środków. Dzięki temu pakietowi liczba statków w rosyjskiej flocie cieni wynosi łącznie 557.

Dziewiętnasty pakiet zawiera następujące kluczowe elementy:

ŚRODKI W ZAKRESIE ENERGII

• Zakaz importu rosyjskiego skroplonego gazu ziemnego (LNG) od 1 stycznia 2027 r. w przypadku umów długoterminowych i w ciągu sześciu miesięcy od wejścia w życie sankcji dotyczących umów krótkoterminowych.
• Całkowity zakaz transakcji dla dużych firm Rosnieft i Gazprom Neft: Nowe środki eliminują zwolnienie dla importu ropy naftowej i gazu do UE przez Rosniefti i Gazprom Neft. Przywóz ropy naftowej z państw trzecich, takich jak Kazachstan, oraz transport ropy naftowej zgodny z pułapem cen ropy naftowej do państw trzecich są zwolnione.
• UE podejmuje również działania przeciwko ważnym operatorom z państw trzecich umożliwiającym rosyjskim strumieniom dochodów. Wiąże się to z sankcjami wobec chińskich podmiotów - dwóch rafinerii i podmiotu handlującego ropą - które są znaczącymi nabywcami rosyjskiej ropy naftowej.
• Zakaz przywozu wariantu skroplonego gazu ropopochodnego (LPG): Środek ten ma na celu przeciwdziałanie obchodzeniu przepisów, ponieważ niektóre państwa członkowskie zgłaszają, że wariant ten został wykorzystany do obejścia istniejących ograniczeń dotyczących LPG.
• 117 dodatkowych wykazów statków: Dzięki tym nowym wykazom UE umieściła obecnie w wykazie łącznie 557 statków należących do rosyjskiej floty cieni. Podlegają one zakazowi dostępu do portu i zakazowi odbierania usług. UE nadal prowadzi działania informacyjne skierowane do państw bandery, aby zagwarantować, że rejestry statków nie pozwolą tym zbiornikowcom pływać pod ich banderą.
• Dodatkowe sankcje są nakładane w szczególności w całym łańcuchu wartości floty cieni, w tym na Litasco Middle East DMCC, czołowy podmiot wspomagający flotę cieni Łukoila z siedzibą w bezzałogowym statku powietrznym, a także na rejestry morskie przekazujące fałszywe bandery statkom floty cieni. Ponadto do zakresu zakazu transakcji dodano 2 przedsiębiorstwa handlujące ropą w Hongkongu i Zjednoczonych Emiratach Arabskich (ZEA).
• Rozszerzenie zakazu dotyczącego infrastruktury portowej: Umożliwi to UE sporządzenie wykazu portów w państwach trzecich, które mają zasadnicze znaczenie dla rosyjskich działań wojennych.

Nowe środki obejmują również dodatkowe zakazy dotyczące usług związanych z energią, takich jak usługi naukowe i techniczne (np. poszukiwanie geologiczne i sporządzanie map).

ŚRODKI FINANSOWE

• Bankowość: Do zakazu transakcji dodano 5 nowych banków w Rosji. Żaden podmiot z UE nie będzie w stanie nawiązać bezpośredniej lub pośredniej współpracy z żadnym z banków notowanych na giełdzie.
• Płatności: nowe zakazy dotyczące rosyjskiej karty płatniczej i systemu szybkich płatności (Mir i SBP). W ramach środków wymieniono również 4 nowe instytucje finansowe na Białorusi i w Kazachstanie, które korzystają z rosyjskiego systemu płatności (SPFS).
• Kryptowaluty i giełdy: UE nakłada pełne sankcje na twórcę szeroko stosowanego stablecoina A7A5 wspieranego przez rubel, kirgiskiego emitenta tej monety oraz powiązanej z nią dużej platformy transakcyjnej. Po raz pierwszy nowe środki zakazują również korzystania z tej kryptowaluty. Ponadto sankcje są bezpośrednio wymierzone w giełdę kryptowalut w Paragwaju, która odegrała kluczową rolę w obchodzeniu istniejących ograniczeń. Krok ten oznacza znaczącą ewolucję unijnego systemu sankcji. Poprzez zajęcie się kwestią stosowania stabilnych kryptowalut i giełd offshore UE zamierza zlikwidować luki prawne i wzmocnić integralność swoich ram sankcji finansowych.
• Usługi kryptograficzne: Unijni operatorzy mają zakaz świadczenia usług kryptograficznych i niektórych usług fintech, które umożliwiają Rosji rozwój własnej infrastruktury finansowej i ewentualne obejście sankcji.
• Transakcje: Pakiet wprowadza zakazy transakcji na 5 bankach państw trzecich w Azji Środkowej, które wspierają rosyjską gospodarkę wojenną i udaremniają skuteczność naszych sankcji. Podmioty z UE mają zakaz zawierania transakcji z którymkolwiek z tych podmiotów finansowych.

ŚRODKI HANDLOWE

Pakiet rozszerza ograniczenia eksportowe i zakazy, aby jeszcze bardziej zakłócić i osłabić rosyjski kompleks wojskowo-przemysłowy. Należą do nich:

• Sankcje indywidualne („umieszczenie w wykazie”) wobec przedsiębiorców i przedsiębiorstw wchodzących w skład rosyjskiego kompleksu wojskowo-przemysłowego oraz podmiotów z Zjednoczonych Emiratów Arabskich i Chin produkujących lub dostarczających do Rosji towary wojskowe i towary podwójnego zastosowania.
• Nowe ograniczenia wywozowe dotyczące dodatkowych produktów podwójnego zastosowania i zaawansowanych technologii, w tym metali do budowy systemów uzbrojenia i produktów wykorzystywanych do przygotowania paliw, które nie są jeszcze objęte sankcjami.
• Nowe zakazy wywozu produktów takich jak sole i rudy, materiały budowlane i wyroby z gumy, odpowiadające wartości 155 mln EUR wywozu z UE w cenach z 2024 r.

ŚRODKI ANTYCIRCUMVENCYJNE

• Pakiet ten dodaje 45 podmiotów do listy podmiotów udzielających bezpośredniego lub pośredniego wsparcia rosyjskim kompleksom wojskowo-przemysłowym lub zaangażowanych w obchodzenie sankcji. Obejmuje to 28 przedsiębiorstw mających siedzibę w Rosji i 17 w państwach trzecich (12 w Chinach, w tym w Hongkongu, 3 w Indiach i 2 w Tajlandii).

DODATKOWE WYKAZY

Dzisiejszy pakiet zawiera 69 dodatkowych ofert. Obecnie podlegają one zamrożeniu aktywów i zakazowi udostępniania im środków finansowych i zasobów gospodarczych, a w przypadku osób fizycznych również zakazowi podróżowania. Obejmują one oligarchów, rosyjskie przedsiębiorstwa energetyczne, duże rosyjskie przedsiębiorstwo zajmujące się produkcją złota, rosyjskie przedsiębiorstwo zarządzające flotą cieni, jedno przedsiębiorstwo petrochemiczne i jedną rafinerię w Chinach ułatwiające handel ropą naftową z Rosją, duże chińskie przedsiębiorstwo państwowe oraz inne osoby prawne i fizyczne. UE zwiększa odpowiedzialność osób zaangażowanych w uprowadzenia, przymusową asymilację i indoktrynację ukraińskich dzieci. W związku z tym dzisiejsze wpisy obejmują 11 dodatkowych osób zaangażowanych w takie działania. Aby usprawnić przyszłe sankcje wobec osób odpowiedzialnych za uprowadzenie, przymusową asymilację i zmilitaryzowaną edukację ukraińskich małoletnich, Rada wprowadza również nowe kryterium umieszczenia w wykazie.

POZOSTAŁE ŚRODKI

• Środki wymierzone w rosyjskie specjalne strefy ekonomiczne (SSE): Strefy te mają przyciągać inwestycje zagraniczne i odgrywać kluczową rolę w stymulowaniu wzrostu gospodarczego i rozwoju infrastruktury. Aby wyjaśnić, że unijne przedsiębiorstwa powinny trzymać się z daleka, w pakiecie proponuje się zakaz zawierania nowych umów z jakimkolwiek podmiotem mającym siedzibę w niektórych rosyjskich strefach ekonomicznych. Ponadto dwie z tych stref – Alabuga i Technopolis Moskwa – zostaną objęte zakazem, który będzie miał zastosowanie również do istniejących umów. Decyzja ta – zasadniczo wymuszająca zbycie – odzwierciedla udokumentowane ukierunkowanie tych dwóch stref na działania, które przyczyniają się do działań wojennych.
• Zakazy świadczenia usług: W ramach nowych środków UE wprowadza zakazy świadczenia usług blokujące rosyjski dostęp do zaawansowanych zdolności cyfrowych w Unii, w tym niektórych usług kosmicznych i usług w zakresie sztucznej inteligencji. Równolegle wzmocniony zostanie obowiązujący ukierunkowany zakaz świadczenia usług na rzecz rosyjskiego rządu. Nowy wymóg uzyskania uprzedniej zgody będzie miał zastosowanie do wszelkich niezakazanych usług na rzecz rządu rosyjskiego, zapewniając, że wszystkie takie działania podlegają ścisłej kontroli i nadzorowi.
• Zakaz reasekuracji: Nowe środki zakazują świadczenia usług reasekuracyjnych w odniesieniu do statków i samolotów rosyjskiego rządu lub rosyjskich osób przez okres do pięciu lat po ich sprzedaży do państw trzecich.
• Rosyjscy dyplomaci: Nowe środki nakładają na rosyjskich dyplomatów podróżujących przez terytorium UE poza krajem, w którym zostali akredytowani, obowiązek wcześniejszego poinformowania odpowiedniego państwa członkowskiego UE. Państwa członkowskie UE mogą nałożyć na rosyjskich dyplomatów wymóg uzyskania zezwolenia na podróż na ich terytorium na podstawie wiz lub dokumentów pobytowych wydanych przez inne państwo. Środek ten ma przeciwdziałać coraz bardziej wrogim działaniom wywiadowczym, które wspierają rosyjską agresję na Ukrainę.
• Ukraińskie dzieci: UE zwiększa odpowiedzialność osób zamieszanych w uprowadzenia, przymusową asymilację i indoktrynację ukraińskich dzieci, wymieniając 11 dodatkowych osób. Aby usprawnić przyszłe sankcje wobec osób odpowiedzialnych za uprowadzenie, przymusową asymilację i zmilitaryzowaną edukację ukraińskich małoletnich, Rada wprowadza również nowe kryterium umieszczenia w wykazie.

BIAŁORUŚ

Pakiet odzwierciedla niektóre przepisy dotyczące handlu, finansów i usług zawarte w białoruskim systemie sankcji, zgodnie z wcześniejszą praktyką. Rada podjęła również decyzję o umieszczeniu w wykazie pięciu nowych osób związanych z białoruskim kompleksem wojskowo-przemysłowym i reżimem Łukaszenki.