Komisja z zadowoleniem przyjmuje przyjęcie przez Radę piętnastego pakietu sankcji wobec Rosji.

W ramach tego pakietu położono nacisk na dalszą walkę z rosyjską flotą cieni, a także na zwalczanie obchodzenia sankcji. Obejmuje on również umieszczenie w wykazie wielu osób fizycznych i podmiotów związanych z rosyjskim kompleksem wojskowo-przemysłowym oraz zwiększa ochronę prawną centralnych depozytów papierów wartościowych w UE (unijnych CDPW). Przyjmując ten pakiet, UE po raz pierwszy nałożyła na różne chińskie podmioty „sankcje w pełnym zakresie” (zakaz podróżowania, zamrożenie aktywów i zakaz udostępniania zasobów gospodarczych).

Na piętnasty pakiet składają się następujące podstawowe elementy:

ŚRODKI PRZECIWDZIAŁAJĄCE OBCHODZENIU PRZEPISÓW

Ponieważ Rosja nadal poszukuje sposobów obchodzenia pułapu cen ropy naftowej, UE jest zdecydowana zaostrzyć środki, które pomogą zapobiegać takim próbom. Dzisiejszy pakiet dotyczy 52 kolejnych statków z rosyjskiej floty cieni, co sprawia, że ich wykaz obejmie już łącznie 79 takich jednostek. Te statki (spoza UE) podlegają zakazowi dostępu do portów i zakazowi świadczenia usług. Stwierdzono, że statki te stosują praktyki żeglugowe wysokiego ryzyka podczas transportu rosyjskiej ropy naftowej lub rosyjskich produktów ropopochodnych i są zaangażowane w dostawy broni, kradzież zboża lub wspieranie rosyjskiego sektora energetycznego.

To ukierunkowane podejście UE zwiększa ponoszone przez Rosję koszty korzystania z takich statków, ponieważ nie są one już w stanie prowadzić zwykłej działalności w UE ani wspólnie z podmiotami z UE. Ogranicza ono również liczbę statków w rosyjskiej flocie cieni, które są w stanie przewozić rosyjską surową ropę naftową. Co ważne, dzisiejsze uzupełnienia wykazu oznaczają również stawienie czoła poważnym zagrożeniom dla bezpieczeństwa morskiego i środowiska stwarzanym przez często stare i niedoubezpieczone statki należące do floty cieni. UE będzie nadal ściśle monitorować zmiany w handlu rosyjską ropą naftową i różne praktyki mające na celu obejście pułapu cen ropy, zarówno pod względem przestrzegania przepisów przez podmioty z krajów grupy G-7, jak i działalności floty cieni.

KOLEJNE OSOBY I PODMIOTY OBJĘTE SANKCJAMI

Dzisiejszy pakiet zawiera 84 dodane do wykazu pozycje dotyczące 54 osób i 30 podmiotów, które odpowiadają za działania podważające integralność terytorialną, suwerenność i niezależność Ukrainy. Objęto je obecnie zamrożeniem aktywów, a osoby fizyczne – również zakazem podróżowania. Umieszczenie w wykazie dotyczy głównie rosyjskich przedsiębiorstw sektora wojskowego, które produkują części statków powietrznych, drony, elektronikę, silniki, zaawansowane technologicznie komponenty do broni i inny sprzęt wojskowy. Sankcjami objęto również szereg osób z kadry kierowniczej wyższego szczebla w przedsiębiorstwach działających w rosyjskim sektorze energetycznym (w tym w przedsiębiorstwach żeglugowych), zapewniających istotne dochody rosyjskiemu rządowi.

UE nakłada także sankcje na jednostkę wojskową odpowiedzialną za atak rakietowy na szpital dziecięcy Ochmadyt w Kijowie, jak też na osoby odpowiedzialne za deportację dzieci i propagandę.

Po raz pierwszy od początku rosyjskiej inwazji UE objęła „sankcjami w pełnym zakresie” (tj. zakazem podróżowania, zamrożeniem aktywów i zakazem udostępniania środków finansowych) siedem chińskich osób i podmiotów, a mianowicie jedną osobę i dwa podmioty ułatwiające obchodzenie sankcji UE oraz cztery podmioty dostarczające wrażliwe komponenty dronów i komponenty mikroelektroniczne rosyjskiemu przemysłowi wojskowemu w celu wsparcia rosyjskiej wojny napastniczej przeciwko Ukrainie.

Sankcjami objęto dziś również dwóch urzędników wyższego szczebla z Koreańskiej Republiki Ludowo-Demokratycznej. Jest to następstwo październikowego posiedzenia Rady Europejskiej, dyskusji w ramach grupy G-7 na temat ciągłego wspierania rosyjskiej wojny napastniczej przez państwa trzecie oraz rozmieszczenia oddziałów północnokoreańskich w Rosji.

HANDEL

W pakiecie, o którym mowa, dodano także 32 nowe przedsiębiorstwa do wykazu podmiotów wspierających rosyjski kompleks wojskowy i przemysłowy w wojnie przeciwko Ukrainie (20 firm rosyjskich, siedem podlegających jurysdykcji Chin/Hongkongu, dwie z Serbii i po jednej z Iranu, Indii i Zjednoczonych Emiratów Arabskich). Obecnie będą miały wobec nich zastosowanie surowsze ograniczenia eksportowe w odniesieniu do produktów i technologii podwójnego zastosowania oraz produktów zaawansowanych technologicznie.

OCHRONA INTERESÓW PODMIOTÓW Z UE

Wprowadzone dziś środki obejmują zakaz uznawania lub egzekwowania w UE niektórych konkretnych orzeczeń wydanych przez sądy rosyjskie, które przyznają sądom rosyjskim wyłączną obowiązkową właściwość w sporach między przedsiębiorstwami rosyjskimi i unijnymi, niezależnie od uprzedniego porozumienia stron. Zapewni to przedsiębiorstwom unijnym ochronę przed uznaniem odszkodowań zasądzonych od nich niezgodnie z prawem w Rosji.

Ten nowy pakiet rozszerza również niektóre obowiązujące odstępstwa, które umożliwiają podmiotom z UE wycofanie się z Rosji. Chociaż żadne z tych odstępstw nie jest nowym przepisem, dadzą one naszym przedsiębiorstwom więcej czasu na opuszczenie Rosji.

ŚRODKI W SEKTORZE FINANSOWYM

Aby zaradzić coraz częstszym sporom sądowym i działaniom odwetowym w Rosji, które skutkują zajęciem aktywów unijnych centralnych depozytów papierów wartościowych (CDPW), w dzisiejszym pakiecie wprowadzono dwie istotne zmiany:

• Odstępstwo dotyczące odzyskiwania utraconych należności: Umożliwi to uwolnienie sald gotówkowych przechowywanych przez unijne CDPW. Dzięki temu odstępstwu CDPW będą mogły zwrócić się do właściwych organów państw członkowskich o odmrożenie sald gotówkowych i wykorzystać je do wypełnienia swoich zobowiązań prawnych wobec klientów.
• Klauzula o uwolnieniu unijnych CDPW od określonych zobowiązań: Uściśla ona, że unijne CDPW nie są zobowiązane do zapłaty odsetek ani żadnej innej formy rekompensaty na rzecz Centralnego Banku Rosji, wykraczającej poza odsetki należne na mocy umowy.

Kontekst

Sankcje UE są nadal centralnym elementem reakcji UE na nieuzasadnioną agresję wojskową Rosji wobec Ukrainy, ponieważ osłabiają zdolności wojskowe i technologiczne Rosji, odcinają ten kraj od najbardziej rozwiniętych światowych rynków, pozbawiają Kreml dochodów, z których finansuje on wojnę, i nakładają na gospodarkę rosyjską coraz wyższe koszty. W związku z tym sankcje przyczyniają się do realizacji kluczowego celu UE, jakim jest dalsze działanie na rzecz osiągnięcia sprawiedliwego i trwałego pokoju, a nie kolejnego zamrożonego konfliktu. Ich skutki z czasem bardziej się uwidaczniają, w miarę jak sankcje podkopują bazę przemysłową i technologiczną Rosji. Jako strażniczka traktatów UE Komisja Europejska monitoruje egzekwowanie unijnych sankcji przez państwa członkowskie UE.

Odbiegające od normy, rosnące obroty handlowe dotyczące niektórych określonych produktów i państw stanowią twardy dowód na to, że Rosja aktywnie próbuje obchodzić sankcje. Musimy więc podwoić wysiłki na rzecz zwalczania obchodzenia przepisów i zwrócić się do naszych sąsiadów o jeszcze ściślejszą współpracę. Wysłannik UE ds. sankcji David O'Sullivan kontynuuje działania informacyjne skierowane do kluczowych państw trzecich w celu zwalczania obchodzenia przepisów. We współpracy z partnerami o zbieżnych poglądach uzgodniliśmy również wspólny wykaz objętych sankcjami priorytetowych towarów, w przypadku których przedsiębiorstwa powinny zachować szczególną staranność i których państwa trzecie nie mogą reeksportować do Rosji. Ponadto w UE sporządziliśmy również wykaz objętych sankcjami towarów o krytycznym znaczeniu gospodarczym, w odniesieniu do których przedsiębiorstwa i państwa trzecie powinny zachować szczególną czujność.