12 państw członkowskich zwraca się o uruchomienie krajowej klauzuli wyjścia w ramach skoordynowanego działania na rzecz zwiększenia wydatków na obronność

Do tej pory 12 państw członkowskich złożyło do Komisji pisemny wniosek o uruchomienie krajowej klauzuli wyjścia w ramach paktu stabilności i wzrostu w ramach pakietu ReArm Europe Plan/Readiness 2030 przedstawionego w marcu 2025 r. Są to Belgia, Dania, Estonia, Finlandia, Niemcy, Grecja, Węgry, Łotwa, Polska, Portugalia, Słowacja i Słowenia. Oczekuje się, że dodatkowe wnioski zostaną złożone na późniejszym etapie, ponieważ kilka państw członkowskich wyraziło zainteresowanie skorzystaniem z tej klauzuli. 

Uruchomienie krajowej klauzuli wyjścia zapewnia państwom członkowskim dodatkową przestrzeń budżetową na zwiększenie wydatków na obronność, przy jednoczesnym zachowaniu zgodności z regułami fiskalnymi UE, zgodnie z dokumentem opublikowanym przez Komisję w ramach pakietu ReArm Europe Plan/Readiness 2030.

Rosyjska wojna napastnicza przeciwko Ukrainie i zagrożenie dla bezpieczeństwa europejskiego stanowią wyjątkowe okoliczności, wywierając znaczną presję na finanse publiczne państw członkowskich ze względu na pilną potrzebę budowania ich zdolności obronnych.

W odpowiedzi UE przedstawiła ambitny pakiet obronny, oferujący dźwignie finansowe w celu pobudzenia inwestycji w unijny sektor obronny, w tym za pośrednictwem krajowej klauzuli wyjścia. Uruchomienie klauzuli umożliwi tym państwom członkowskim odejście od zatwierdzonych ścieżek wydatków netto lub ścieżki naprawczej w ramach procedury nadmiernego deficytu. Taka elastyczność jest przewidziana w przypadku wyjątkowych okoliczności pozostających poza kontrolą państwa członkowskiego, jeżeli mają one znaczący wpływ na jego finanse publiczne, jak ma to miejsce obecnie.

Aby zapewnić stabilność budżetową w średnim okresie, odchylenie od zalecanej ścieżki wydatków netto zostanie ograniczone do maksymalnie 1,5 % PKB dodatkowych wydatków na obronność na każdy rok uruchomienia do 2028 r.

Komisja oceni teraz wnioski przedłożone przez państwa członkowskie z myślą o przedstawieniu Radzie zaleceń dotyczących uruchomienia krajowej klauzuli korekcyjnej w ramach nadchodzącego pakietu europejskiego semestru wiosną 2025 r. Następnie Rada będzie miała miesiąc na podjęcie decyzji w tej sprawie.