Margaritis Schinas, wiceprzewodniczący do spraw promowania naszego europejskiego stylu życia, podpisał w Kijowie, w imieniu Komisji, dwa porozumienia o współpracy z Ukrainą w kontekście wsparcia UE dla Ukrainy, która walczy ze skutkami niczym niesprowokowanej i nieuzasadnionej wojny napastniczej Rosji przeciwko Ukrainie.

 Ściślejsza współpraca w dziedzinie edukacji

Wiceprzewodniczący Schinas i ukraiński minister edukacji i nauki Oksen Lisowy po spotkaniu wspólnie podpisali Porozumienie o współpracy w dziedzinie edukacji między Komisją Europejską a ukraińskim Ministerstwem Edukacji i Nauki. Obie strony chcą zacieśnić i dalej rozwijać współpracę i dialog w tej dziedzinie.

W ramach porozumienia Komisja ponownie zaprasza władze ukraińskie do udziału w grupach roboczych i działaniach w zakresie partnerskiego uczenia się w ramach strategicznych ram europejskiego obszaru edukacji. Pozwoli to Ukrainie na dalsze dostosowanie jej przepisów do dorobku prawnego UE w dziedzinie edukacji, zwłaszcza w celu ułatwienia wzajemnego uznawania kwalifikacji akademickich. Komisja umożliwiła również ukraińskiemu Ministerstwu Edukacji i Nauki udział w sieci Eurydice, co ma pomóc we wzajemnym zrozumieniu systemów edukacji i ułatwić współpracę.

Wiceprzewodniczący Schinas zachęcił Ukraińców do pełnego wykorzystania możliwości oferowanych im w ramach programu Erasmus+ – od zacieśnienia współpracy między szkołami po potencjał platform internetowych Komisji w dziedzinie edukacji, w szczególności przez eTwinning, społeczność internetową europejskich nauczycieli i edukatorów. Komisja z zadowoleniem przyjęła również dalsze wysiłki Ukrainy na rzecz zachęcania do nauki szkolnej w państwach członkowskich UE.

Ponadto wiceprzewodniczący zapowiedział dziś również rozszerzenie udziału Ukrainy w sztandarowym unijnym programie Erasmus+. Komisja otwiera organizacjom ukraińskim możliwość udziału od 2024 r. w projektach współpracy międzynarodowej w ramach działań na rzecz budowania zdolności w programie Erasmus+ w dziedzinie młodzieży i sportu.

Ściślejsza współpraca w dziedzinie zdrowia

Wiceprzewodniczący Schinas i ukraiński minister zdrowia Wiktor Laszko wspólnie podpisali Porozumienie o współpracy w dziedzinie zdrowia między Komisją Europejską a ukraińskim Ministerstwem Zdrowia. Obie strony chcą zacieśnić i dalej rozwijać współpracę i dialog w tej dziedzinie.

Rosyjska agresja na Ukrainę ma druzgocące konsekwencje dla zdrowia tysięcy ludzi – niszczone są niezbędne placówki opieki zdrowotnej i systemy opieki ochrony zdrowia, które ratują życie. W ramach porozumienia Komisja ponownie wyraża stałe wsparcie dla ukraińskiego systemu opieki zdrowotnej, a także dla tych, którzy muszą uciec z kraju.  W ramach unijnego systemu MEDEVAC ponad 2250 pacjentów zostało już ewakuowanych z Ukrainy w celu leczenia w państwach UE i EOG.

Sześć obszarów współpracy w dzisiejszym porozumieniu to: zdrowie psychiczne, dostęp do opieki zdrowotnej i zaspokajanie potrzeb zdrowotnych uchodźców, powrót pacjentów do Ukrainy i wzmocnienie systemu rehabilitacji, intensyfikacja prac Ukrainy w zakresie chorób rzadkich oraz dalsze finansowanie w ramach Programu UE dla zdrowia.

W przyszłości prace skupią się zarówno na pilnych, jak i długoterminowych priorytetach w dziedzinie zdrowia, takich jak odporność na transgraniczne zagrożenia zdrowia, europejski plan walki z rakiem, strategia farmaceutyczna dla Europy i e-zdrowie. 

Kontekst

Na dzień 30 kwietnia 2023 r. prawie 780 tys. obywateli Ukrainy jest zarejestrowanych w krajowych systemach edukacji państw członkowskich UE i czterech państw spoza UE stowarzyszonych w ramach Schengen. Komisja nadal wspiera krajowe systemy edukacji, w miarę jak przyjmują one nowych uczniów, m.in. za pośrednictwem grupy solidarności UE z Ukrainą, w której organy państw członkowskich wymieniają się dobrymi praktykami i koordynują prace na szczeblu UE.

Komisja zezwoliła na maksymalną elastyczność w ramach programu Erasmus+, jeśli chodzi o wsparcie młodzieży, studentów i pracowników z Ukrainy już od samego początku wojny. Udostępniono między innymi w pełni i bezpłatnie platformę wsparcia językowego online Erasmus+. Umożliwiono również dostosowanie bieżących projektów, tak aby ukierunkować je na wsparcie Ukrainy, a wnioskodawców ubiegających się o nowe dotacje zachęcano do uwzględnienia działań związanych z integracją ukraińskich uchodźców, propagowaniem wartości europejskich lub zwalczaniem dezinformacji i fałszywych informacji. Możliwości mobilności w dziedzinie kształcenia i szkolenia zostały wyjątkowo otwarte dla uczestników przyjeżdżających z Ukrainy, co było już wcześniej możliwe w dziedzinie młodzieży.

9 marca 2023 r. Komisja przyjęła roczny program prac Erasmus+ na 2023 r. ze zwiększonym rocznym budżetem w wysokości 100 mln euro, aby wspierać integrację osób uciekających z Ukrainy w ich nowych środowiskach edukacyjnych oraz wspierać organizacje, osoby uczące się i personel w Ukrainie. Ten dodatkowy budżet zostanie przeznaczony głównie na działania w ramach partnerstwa współpracy, które najlepiej nadają się do wspierania ukraińskich uczniów i pracowników przesiedlonych do innych krajów europejskich. 

W dziedzinie zdrowia, w duchu solidarności europejskiej, od początku rosyjskiej wojny napastniczej przeciwko Ukrainie Komisja i państwa UE/EOG ewakuowały z Ukrainy ponad 2250 poważnie chorych pacjentów, którym zapewniono leczenie w 21 krajach UE/EOG.

Za pośrednictwem Instrumentu Polityki Zagranicznej (FPI) Komisja wspiera finansowo (około 5 mln euro) Światową Organizację Zdrowia (WHO) w tworzeniu systemu organizacji powrotów ukraińskich pacjentów do Ukrainy po odbyciu leczenia w państwach UE/EOG. Wielu z tych pacjentów, to osoby po poważnych urazach. Obejmuje to możliwość szybkiego przyjęcia w systemie opieki zdrowotnej i społecznej w Ukrainie pacjentów do dalszego leczenia, np. rehabilitacji.

W kwietniu 2022 r. w ramach platformy polityki zdrowotnej utworzono sieć wsparcia i koordynacji działań zainteresowanych stron z UE udzielających pomocy przesiedlonym pacjentom i pracownikom służby zdrowia z Ukrainy.

15 lipca 2022 r. Ukraina podpisała umowę o stowarzyszeniu w celu przystąpienia do Programu UE dla zdrowia ze skutkiem retrospektywnym od 1 stycznia 2022 r. W związku z tym Ukraina może uzyskać dostęp do finansowania z Programu UE dla zdrowia na równi z państwami członkowskimi UE i innymi państwami stowarzyszonymi (Norwegią, Islandią i Republiką Mołdawii).

W ramach programu działań UE w dziedzinie zdrowia na 2022 r. przewidziano 28,4 mln euro na poprawę zdrowia psychicznego i zapewnienie wsparcia psychospołecznego osobom przesiedlonym z Ukrainy w ramach działania koordynowanego przez Międzynarodową Federację Stowarzyszeń Czerwonego Krzyża i Czerwonego Półksiężyca wraz z krajowymi oddziałami Czerwonego Krzyża w 22 państwach członkowskich UE, w Norwegii i w Ukrainie.

W programie prac na 2023 r. przeznaczono 10,66 mln euro na poprawę dostępu do opieki zdrowotnej i poprawę zdrowia psychicznego.