Finansowanie w ramach polityki spójności w latach 2021–2027 przyczyni się do utworzenia 1,3 mln miejsc pracy oraz do zwiększenia PKB UE średnio o 0,5 % do końca dekady, a w niektórych państwach członkowskich nawet o 4 %.

Pomoże również dostarczyć wiele wspólnych dóbr publicznych, zapewniając wymierne i konkretne korzyści europejskim obywatelom, regionom i miastom. Oto niektóre wnioski z opublikowanego dziś sprawozdania na temat wyników programowania polityki spójności na lata 2021–2027.

W tym celu w ramach polityki spójności uruchomi się w tym okresie inwestycje o łącznej wartości 545 mld euro, z czego 378 mld euro jest finansowane przez UE. Inwestycje te będą promować trwałą konwergencję społeczno-gospodarczą, spójność terytorialną, socjalną Europę sprzyjającą włączeniu społecznemu oraz sprawną i sprawiedliwą transformację ekologiczną i cyfrową.

Inteligentniejsza i bardziej konkurencyjna Europa

Polityka spójności zdecydowanie wspiera badania naukowe i innowacje oraz eliminuje przepaść cyfrową. Na przykład 83 tys. naukowców będzie miało dostęp do ulepszonych obiektów badawczych, zaś 725 tys. przedsiębiorstw otrzyma wsparcie na innowacje i inteligentny wzrost.

Celem polityki jest wspieranie modernizacji i cyfryzacji usług użyteczności publicznej (z udziałem 22,5 tys. organów administracji publicznej) oraz transformacji cyfrowej przedsiębiorstw. Wspiera ona również rozwój umiejętności cyfrowych i infrastruktury cyfrowej, w tym poprzez podłączenie 3,1 mln gospodarstw domowych do ultraszybkiej sieci telefonii ruchomej i stacjonarnej infrastruktury cyfrowej.

Transformacja ku gospodarce bezemisyjnej i bardziej odpornej Europie

Zielone inwestycje w łagodzenie zmiany klimatu i przystosowywanie się do niej będą koncentrować się na celach Europejskiego Zielonego Ładu, aby ograniczyć emisję gazów cieplarnianych w UE o co najmniej 55 proc. do 2030 r. i osiągnąć neutralność klimatyczną do 2050 r.

W tym celu w ramach polityki spójności wspiera się projekty w dziedzinie efektywności energetycznej i energii ze źródeł odnawialnych, które mają szczególne znaczenie dla realizacji kluczowych działań w ramach planu REPowerEU. Na przykład oczekuje się, że 32 mln m² budynków publicznych i 723 tys. gospodarstw domowych skorzysta z poprawy charakterystyki energetycznej budynków oraz że zainstalowane zostanie 9 555 MW dodatkowej mocy w zakresie energii odnawialnej.

Aby wesprzeć przystosowanie się do zmiany klimatu i zarządzanie ryzykiem związanym z klęskami żywiołowymi, w ramach polityki zostanie wsparta budowa 229 tys. hektarów nowej zielonej infrastruktury.

Zrównoważona mobilność miejska będzie również wspierana poprzez włączenie 1 230 km nowych i zmodernizowanych linii tramwajowych i metra oraz 12,2 tys. km infrastruktury rowerowej.

Czysta woda i udoskonalona infrastruktura ściekowa dla 16,4 mln osób dzięki inwestycjom w obszarze spójności.

W kierunku sprawiedliwej transformacji

Polityka spójności pomaga ludziom i miejscom najbardziej dotkniętym transformacją w kierunku neutralności klimatycznej, aby pomóc zagwarantować, że nikt nie został pominięty.

W związku z tym w celu dostosowania się do transformacji pomoc otrzyma prawie 39 tys. przedsiębiorstw. Zwłaszcza ponad 5 tys. MŚP skorzysta z inwestycji w nowe umiejętności na rzecz inteligentnej specjalizacji, transformacji przemysłowej i przedsiębiorczości. Ze środków wspierających rynek pracy skorzysta do 120 tys. bezrobotnych, a prawie 200 tys. osób uzyska nowe kwalifikacje.

Bardziej integracyjna i socjalna Europa

Aby zapewnić wzrost sprzyjający włączeniu społecznemu, oraz zgodnie z Europejskim filarem praw socjalnych, fundusze spójności wspierają ludzi, również w ich życiu zawodowym. Obejmuje to rozwój umiejętności i uczenie się przez całe życie – kluczowe priorytety Europejskiego Roku Umiejętności – wśród co najmniej 6,5 mln bezrobotnych. Pomoże to osiągnąć do 2030 r. unijny cel, zgodnie z którym co roku co najmniej 60 proc. wszystkich dorosłych uczestniczy w szkoleniach.

Szczególny nacisk kładzie się na poprawie integracji i włączenia ponad 3 mln osób, w tym 600 tys. osób z grup zmarginalizowanych, takich jak Romowie. Środki te zostaną również przeznaczone na wsparcie 1,7 mln uczniów szkół podstawowych i średnich; oczekuje się także, że prawie 3,5 mln osób będzie studiowało w nowych lub zmodernizowanych placówkach edukacyjnych.

Istotne usprawnienia zostaną wprowadzone w opiece zdrowotnej i długoterminowej (w tym w zakresie infrastruktury i sprzętu); oczekuje się, że 60 mln pacjentów otrzyma poradę medyczną lub zostanie poddanych leczeniu w nowych lub zmodernizowanych placówkach opieki zdrowotnej.

Lepiej połączona Europa

Polityka spójności będzie wspierać wydajne systemy transportowe na wszystkich szczeblach terytorialnych, takie jak kolej, jeden z najbezpieczniejszych i najczystszych rodzajów transportu: zbudowane lub zmodernizowane zostanie 3,9 tys. km linii kolejowych transeuropejskiej sieci transportowej (TEN-T).

Ponadto dzięki programom w ramach Europejskiej współpracy terytorialnej obejmującej całą UE i kraje sąsiadujące zostaną zainwestowane fundusze we wspólne projekty angażujące ponad 2 mln osób, 40,299 tys. organizacji i 25,456 tys. MŚP.

Kontekst

Polityka spójności jest głównym długoterminowym instrumentem inwestycyjnym w UE. Przyczynia się do wzmocnienia spójności gospodarczej, społecznej i terytorialnej w UE, koryguje dysproporcje między krajami i regionami oraz realizuje priorytety polityczne Unii.

Politykę spójności realizuje się z kilku funduszy:

• Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego, którego celem jest inwestowanie w rozwój społeczny i gospodarczy wszystkich regionów i miast UE.
• Fundusz Spójności, który inwestuje w środowisko i transport w mniej zamożnych krajach UE.
• Europejski Fundusz Społeczny Plus, wspierający miejsca pracy oraz tworzenie sprawiedliwego i integracyjnego społeczeństwa w UE.
• Fundusz na rzecz Sprawiedliwej Transformacji, wspierający terytoria najbardziej dotknięte transformacją w kierunku neutralności klimatycznej.

Cele polityki są następujące:

• bardziej konkurencyjna i inteligentna Europa;
• bardziej ekologiczna, niskoemisyjna transformacja ku bezemisyjnej gospodarce i odpornej Europie;
• lepiej połączona Europa dzięki zwiększeniu mobilności;
• bardziej integracyjna i socjalna Europa;
• Europa bliżej obywateli na rzecz oddolnego, ukierunkowanego na konkretny obszar podejścia poprzez umożliwienie podregionom i społecznościom lokalnym określania własnych priorytetów i projektów w sposób zintegrowany i partycypacyjny;
• sprawiedliwa transformacja w kierunku celów Unii na rok 2030 w zakresie energii i klimatu oraz gospodarki Unii neutralnej dla klimatu do 2050 r., w oparciu o porozumienie paryskie.