Komisja z zadowoleniem przyjmuje wstępne porozumienie polityczne między Parlamentem Europejskim a Radą w sprawie rozporządzenia regulującego unijne cyfrowe zaświadczenie COVID-19. Wszystko więc wskazuje na to, że zaświadczenie (wcześniej zwane zielonym zaświadczeniem cyfrowym) będzie gotowe – zgodnie z planem – do końca czerwca. Porozumienie osiągnięto w rekordowo krótkim czasie. Było gotowe już dwa miesiące po tym, jak Komisja przedstawiła swój wniosek. Negocjacje w sprawie zaświadczenia prowadził w imieniu Komisji komisarz Didier Reynders w bliskiej współpracy z wiceprzewodniczącymi Verą Jourovą i Margaritisem Schinasem oraz komisarzami Thierrym Bretonem, Stellą Kyriakides i Ylvą Johansson.

Przewodnicząca Ursula von der Leyen zadowoleniem skomentowała szybkie postępy prac::

Wywiązujemy się ze zobowiązania, by unijne cyfrowe zaświadczenie COVID-19 było gotowe przed latem. Obywatele Unii chcieliby móc znowu podróżować, a dzisiejsze porozumienie oznacza, że już wkrótce będą mogli to bezpiecznie robić.

Unijne cyfrowe zaświadczenie COVID-19 jest nieodpłatne, zabezpieczone i dostępne dla wszystkich. Będzie odnosiło się do informacji o szczepieniu, uzyskaniu ujemnego wyniku testu i powrocie do zdrowia, oferując obywatelom różne możliwości. Jest ono zgodne z zasadą poszanowania praw podstawowych obywateli, w tym ochrony danych osobowych.

Podstawowym prawem wszystkich obywateli Unii jest prawo do swobodnego przemieszczania się w UE. Unijne cyfrowe zaświadczenie COVID-19, dostępne w formacie papierowym lub cyfrowym, ułatwi Europejczykom podróżowanie – niezależnie od tego, czy będzie chodzić o odwiedziny u rodziny i bliskich, czy też wyjazd na zasłużony odpoczynek.

Chcielibyśmy podziękować Parlamentowi Europejskiemu i portugalskiej prezydencji za ich zaangażowanie, wytrwałość i ogromną pracę w rekordowo krótkim czasie, które pozwoliły osiągnąć porozumienie w sprawie naszego wniosku.

Prace trwają nadal. Na szczeblu UE system będzie gotowy w najbliższych dniach. Obecnie ważne jest, by wszystkie państwa członkowskie dążyły do wdrożenia swoich systemów krajowych, aby cały system był jak najszybciej operacyjny. Obywatele słusznie oczekiwali, że Unia się tym zajmie.

Dzisiejsze porozumienie pokazało, że dzięki zaangażowaniu i współpracy wszystkich unijne cyfrowe zaświadczenie COVID-19 będzie dostępne na czas.

Unijne cyfrowe zaświadczenie COVID-19 – podstawowe elementy

W związku z porozumieniem osiągniętym przez Parlament Europejski i Radę unijne cyfrowe zaświadczenie COVID-19:

- będzie odnosiło się do informacji o szczepieniu, uzyskaniu ujemnego wyniku testu i powrocie do zdrowia;
- będzie dostępne – do wyboru – w formacie cyfrowym i papierowym i będzie zawierało kod QR z podpisem cyfrowym;
- będzie nieodpłatne, łatwe do uzyskania i dostępne również dla osób zaszczepionych przed wejściem w życie rozporządzenia w sprawie unijnego cyfrowego zaświadczenia COVID-19;
- może być również wykorzystywane przez państwa członkowskie do celów krajowych, jeżeli jest to przewidziane w prawie krajowym;
- państwa członkowskie powstrzymują się od nakładania na posiadaczy unijnego cyfrowego zaświadczenia COVID-19 dodatkowych ograniczeń podróży, chyba że są one konieczne i proporcjonalne do ochrony zdrowia publicznego;
- Komisja udostępni też środki w wysokości 100 milionów euro, aby umożliwić państwom członkowskim prowadzenie testów po przystępnych cenach.

Dalsze działania

Porozumienie polityczne będą teraz musiały formalnie przyjąć Parlament Europejski i Rada. Rozporządzenie wejdzie w życie 1 lipca, z sześciotygodniowym okresem stopniowego wprowadzania dla tych państw członkowskich, które potrzebują więcej czasu.

Równocześnie Komisja będzie wspierać państwa członkowskie w finalizacji krajowych rozwiązań w zakresie wydawania i weryfikacji unijnych cyfrowych zaświadczeń COVID-19, a także zapewniać im wsparcie techniczne i finansowe w uruchomieniu bramy sieciowej.

Przebieg procedury

17 marca 2021 r. Komisja Europejska przedstawiła wniosek dotyczący utworzenia unijnego zaświadczenia COVID-19, aby obywatele mogli bezpiecznie korzystać z prawa do swobodnego przemieszczania się w UE podczas pandemii COVID-19. Na wniosek Komisji Parlament zagłosował 25 marca za uruchomieniem trybu pilnego w odniesieniu do obu wniosków. 14 kwietnia Rada przyjęła swoje stanowisko negocjacyjne, a Parlament uczynił to 29 kwietnia. 20 maja współprawodawcy osiągnęli wstępne porozumienie w tej sprawie.

Równolegle do procesu legislacyjnego prowadzone są znaczne prace techniczne. Brama sieciowa UE, która umożliwia weryfikację certyfikatów w każdym kraju, jest gotowa i będzie uruchomiona w czerwcu. Przeprowadzone w ciągu ostatnich dwóch tygodni testy pilotażowe z udziałem 17 państw członkowskich i Islandii powiodły się. Kolejne pięć państw członkowskich będzie prowadzić testy w przyszłym tygodniu.

Komisja zapewnia również odpowiednie otwarte oprogramowanie, aby pomóc państwom członkowskim w opracowaniu krajowych rozwiązań w zakresie wydawania zaświadczeń, skanowania i sprawdzania kodów QR oraz odpowiedniego cyfrowego portfela do przechowywania.

Wcześniej, 21 kwietnia, w ramach sieci e-zdrowie – dobrowolnej sieci skupiającej organy krajowe odpowiedzialne za e-zdrowie – przedstawiciele państw członkowskich przyjęli wytyczne dotyczące specyfikacji technicznych. Opierają się one na ścisłej współpracy Komisji z państwami członkowskimi, której wynikiem były pierwsze wytyczne przyjęte w styczniu i zaktualizowane 12 marca, a także ramy zaufania uzgodnione 12 marca 2021 r. Ponadto w ramach sieci e-zdrowie opracowano wspólny wzór modelu.

Najnowsze informacje na temat środków związanych z koronawirusem oraz ograniczeń podróży, przekazywane przez państwa członkowskie, są dostępne na platformie internetowej Re-open EU.