W pierwszym tygodniu swojej nowej kadencji, Komisja zintensyfikuje wysiłki na rzecz rozwoju technologii neutralnych emisyjnie, które mają kluczowe znaczenie dla zapewnienia konkurencyjności przemysłu europejskiego przy jednoczesnym osiągnięciu uzgodnionych celów klimatycznych.

Komisja ogłasza dwa nowe zaproszenia do składania wniosków o budżecie 3,4 mld euro, aby przyspieszyć wdrażanie innowacyjnych technologii dekarbonizacji w Europie, w tym akumulatorów pojazdów elektrycznych. Komisja rozpoczyna również drugą aukcję Europejskiego Banku Wodoru w celu przyspieszenia produkcji wodoru odnawialnego w Europejskim Obszarze Gospodarczym (EOG), dysponując budżetem w wysokości 1,2 mld euro ze środków UE oraz ponad 700 mln euro z trzech państw członkowskich. Zarówno zaproszenia do składania wniosków, jak i aukcje są finansowane z funduszu innowacyjnego, z wykorzystaniem dochodów z unijnego systemu handlu uprawnieniami do emisji (ETS).

Wszystkie trzy zaproszenia obejmują nowe kryteria odporności w celu pobudzenia przemysłu europejskiego. Zaproszenie do składania wniosków w sprawie baterii i aukcja banku wodoru będą również obejmować szczegółowe kryteria odporności w celu ochrony Europy przed zależnością od jednego dostawcy.

Wspieranie technologii neutralnych emisyjnie i produkcji ogniw akumulatorów pojazdów elektrycznych w całej Europie

Oba zaproszenia podkreślają zobowiązanie UE do wzmocnienia wiodącej pozycji Europy i jej zdolności produkcyjnych w zakresie innowacyjnych, najnowocześniejszych technologii neutralnych emisyjnie, przy jednoczesnym dążeniu do osiągnięcia neutralności klimatycznej do 2050 r.

Ogólne zaproszenie do składania wniosków dotyczących technologii neutralnych emisyjnie o wartości 2,4 mld euro (zaproszenie IF24) wspiera projekty dekarbonizacji o różnej skali, a także projekty koncentrujące się na produkcji komponentów do energii odnawialnej, magazynowania energii, pomp ciepła i produkcji wodoru.

Projekty, które mają zastosowanie do zaproszenia do składania wniosków w sprawie technologii neutralnych emisyjnie, będą oceniane na podstawie ich potencjału w zakresie redukcji emisji gazów cieplarnianych, stopnia innowacyjności, stopnia zaawansowania projektu, możliwości powielenia i efektywności kosztowej. Ponadto po raz pierwszy w ramach zaproszenia do składania wniosków w ramach funduszu innowacyjnego państwa członkowskie będą miały możliwość uzupełnienia zaproszenia do składania wniosków w ramach instrumentu neutralnego emisyjnie 24 krajowymi systemami finansowania. Ten nowy wariant, zwany „dotacją jakousługą”, umożliwia państwom członkowskim wykorzystanie procesu oceny funduszu innowacyjnego i usprawnienie procesu zatwierdzania pomocy państwa. 

Po raz pierwszy zaproszenie do składania wniosków o wartości 1 mld euro dotyczące produkcji ogniw akumulatorów pojazdów elektrycznych (bateriaIF24)będzie wspierać projekty, które mogą produkować innowacyjne ogniwa akumulatorów pojazdów elektrycznych lub wdrażać innowacyjne techniki, procesy i technologie produkcyjne. Dzisiejsze wezwanie jest tylko jednym ze środków w ramach szerszego podejścia do mobilizacji inwestycji w obszarze, który ma zasadnicze znaczenie dla sukcesu Europy w przejściu na czystą energię i jej konkurencyjności. Wspiera przedsiębiorstwa w ukierunkowaniu inwestycji w Europie na nowe technologie, w których wciąż dokonuje się postęp. Potrzeba wielu instrumentów, aby przezwyciężyć niektóre bariery gospodarcze, z którymi obecnie boryka się łańcuch wartości baterii w Europie, w tym jego gigafabryki. Komisja będzie nadal wdrażać dostępne instrumenty i angażować się w nowe sposoby, w tym w perspektywie krótkoterminowej, usuwania barier utrudniających zwiększenie skali działalności przemysłowej na dużą skalę.

Również dzisiaj Komisja i Europejski Bank Inwestycyjny (EBI) zainicjowały nowe partnerstwo w celu wsparcia inwestycji w unijny sektor produkcji baterii. Partnerstwo to otrzyma dodatkowe 200 mln euro (gwarancja pożyczki) z funduszu innowacyjnego na rzecz programu InvestEU. Środki te zostaną przeznaczone na wsparcie innowacyjnych projektów w europejskim łańcuchu wartości produkcji baterii w celu sprostania wyzwaniom finansowym poprzez umożliwienie dodatkowych operacji EBI związanych z długiem wysokiego ryzyka w ciągu najbliższych trzech lat. 

Wspieranie produkcji wodoru odnawialnego

Komisja rozpoczyna dziś również drugą aukcję w ramach Europejskiego Banku Wodoru za pośrednictwem funduszu innowacyjnego (aukcja IF24). Komisja przeznaczy 1,2 mld euro z dochodów z unijnego systemu handlu uprawnieniami do emisji (ETS) na wsparcie producentów wodoru sklasyfikowanego jako odnawialne paliwo pochodzenia niebiologicznego z siedzibą w Europejskim Obszarze Gospodarczym (EOG).

Dzięki budżetowi zwiększonemu o 400 mln EUR w porównaniu z pierwszą aukcją IF23 nowa aukcja IF24 będzie wspierać projekty dotyczące produkcji wodoru odnawialnego niezależnie od sektora, w którym będzie on zużywany, ze specjalnym budżetem w wysokości 1 mld EUR; a także produkcja wodoru w ramach projektów z odbiorcami w sektorze morskim, ze specjalnym budżetem w wysokości 200 mln EUR. 

Komisja oferuje również mechanizm „aukcjijako usługi”, który umożliwia państwom członkowskim finansowanie projektów, które złożyłyofertę na aukcji, ale nie zostały wybrane do wsparcia z funduszu innowacyjnego ze względu na ograniczenia budżetowe. Umożliwia to państwom członkowskim wykorzystanie funduszy krajowych do wspierania projektów na ich terytorium bez konieczności przeprowadzania oddzielnej aukcji na szczeblu krajowym, co zmniejsza obciążenie administracyjne i koszty dla wszystkich stron. Hiszpania, Litwa i Austria ogłosiły niedawno swój udział w tegorocznych aukcjach jako usługa, deklarując do 836 mln euro w funduszach krajowych na wsparcie projektów produkcji wodoru odnawialnego zlokalizowanych w ich krajach.

Kolejne kroki

Promotorzy projektów w zakresie technologii neutralnych emisyjnie i zaproszeń do składania wniosków dotyczących baterii mają czas do 24 kwietnia 2025 r. do godz. 17.00 (czasu środkowoeuropejskiego) na złożenie wniosku do obu zaproszeń do składania wniosków w ramach funduszu innowacyjnego za pośrednictwem unijnego portalu finansowania i przetargów. Wnioskodawców gorąco zachęca się do udziału w Dniu Informacyjnym, który odbędzie się online w dniach 17–18 grudnia 2024 r. Oczekuje się, że wybrani wnioskodawcy podpiszą umowy o udzielenie dotacji do pierwszego kwartału 2026 r.

Jeżeli chodzi o aukcję wodoru odnawialnego, oferenci mają czas do 20 lutego 2025 r. na złożenie wniosku za pośrednictwem unijnego portalu finansowania i przetargów. Przygotowując wniosek, promotorom projektów zdecydowanie zaleca się zapoznanie się z dokumentami zaproszenia oraz sekcją pytań i odpowiedzi w portalu, a także nawiązanie wkrótce kontaktu z instytucją finansową w sprawie gwarancji ukończenia projektu.   Wybrani oferenci podpiszą umowy o udzielenie dotacji w ciągu dziewięciu miesięcy od zamknięcia zaproszenia.