Opublikowany dzisiaj unijny raport analizuje masowe śnięcie ryb w Odrze w lipcu i sierpniu 2022 r., jedną z największych katastrof ekologicznych w Europie w najnowszej historii.

Analiza przeprowadzona przez Wspólne Centrum Badawcze Komisji i Europejską Agencję Środowiska określa prawdopodobne przyczyny i proponuje zalecenia, które pomogą zapobiec powtórzeniu się takich katastrof.

Zgodnie z dowodami naukowymi zawartymi w raporcie, śmierć około 360 ton ryb była spowodowana znacznym toksycznym zakwitem glonów zidentyfikowanych jako Prymnesium parvum. Kluczowym czynnikiem, który umożliwił namnażanie się tego gatunku wód słonawych, jest najprawdopodobniej wysokie zasolenie Odry w tym czasie, będące skutkiem zrzutów ścieków przemysłowych o dużej zawartości soli m.in. z działalności przemysłowej, takiej jak górnictwo. Innymi czynnikami, które się do tego przyczyniły, były susza i wynikający z niej niski poziom wody, ograniczający rozcieńczanie i przepływ. Podwyższone stężenia składników odżywczych, zwłaszcza fosforu i azotu, są również kluczowym składnikiem przyczyniającym się do takich zakwitów.

Biorąc pod uwagę ciągłą obecność i rozprzestrzenianie się tego inwazyjnego gatunku alg, strategie zarządzania mające na celu zapobieganie przyszłym tego typu zdarzeniom muszą obecnie stanowić priorytet nie tylko dla Odry, ale także innych podatnych na nie europejskich obszarów dorzecza, na które wskazuje raport.

Komisarz do spraw środowiska, oceanów i rybołówstwa, Virginijus Sinkevičius, powiedział: „Śmierć ryb w rzece Odrze w 2022 r. wyraźnie przypomniała, jak zanieczyszczenie spowodowane przez człowieka, w połączeniu z utratą różnorodności biologicznej i zmianą klimatu może wywołać burzę, która niesie tragiczne konsekwencje dla ludzi, gospodarki i planety. Nie możemy pozwolić, aby podobna katastrofa kiedykolwiek się powtórzyła. Z dużym zadowoleniem przyjmuję to nowe sprawozdanie i zachęcam właściwe organy krajowe do rygorystycznego wdrażania zawartych w nim zaleceń. Pełne wdrożenie obowiązujących przepisów, jak również proponowane przez nas ulepszenia przepisów UE związanych z przemysłem i wodami, będą naszą tarczą przed takimi katastrofami w przyszłości”.

Raport przedstawia kluczowe zalecenia mające na celu zapobieganie przyszłym katastrofom ekologicznym w rzekach UE, takie jak poprawa wiedzy i monitorowania, reagowania, zarządzania ryzykiem i środowiskiem, posiadanie aktualnego publicznego wykazu emisji i inne.

Komunikat w języku angielskim: https://ec.europa.eu/commission/presscorner/detail/pl/mex_23_963

Więcej informacji można znaleźć w artykule na stronie: https://environment.ec.europa.eu/news/oder-river-report-2023-02-17_en

Raport “An EU analysis of the ecological disaster in the Oder River of 2022”: https://publications.jrc.ec.europa.eu/repository/handle/JRC132271