1 lipca minęło pól wieku od powołania Unii Celnej, która okazał się jednym z największych osiągnięć Unii Europejskiej. Unia celna stała się fundamentem jednolitego rynku, zapewniając bezpieczeństwo granic UE i chroniąc obywateli przed zabronionymi i niebezpiecznymi towarami. Przyczynia się także do coraz większego obrotu handlowego - w 2017 r. służby celne UE przyjęły 16 proc. światowego handlu.

Potwierdzona w ramach przełomowych, powojennych umów, które utorowały drogę integracji europejskiej, unia celna weszła w życie w 1968 r. Znosząc taryfy celne nakładane na handel towarami w obrębie tego, co stanowi obecnie UE, unia celna stanowiła pierwszy decydujący krok w kierunku uczynienia UE największym na świecie blokiem handlowym, składającym się z 28 administracji celnych UE działających tak, jakby były jednym systemem.

1 lipca 2018 r., dokładnie 50 lat po ustanowieniu unii celnej, Komisja zorganizowała na lotniskach oraz w szkołach w całej UE wydarzenia mające na celu podniesienie świadomości na temat tego nadzwyczajnego osiągnięcia.

Komisarz do spraw gospodarczych i finansowych, podatków i ceł Pierre Moscovici powiedział: - Unia celna jest ogromnym i wyjątkowym osiągnięciem. Pozwala ona Europejczykom w pełni czerpać korzyści z wewnętrznego rynku jednocześnie utrzymując wymianę handlową i chroniąc konsumentów. Jestem wdzięczny tysiącom osób, które – od ponad 50-ciu lat – przyczyniły się i wciąż przyczyniają się do tego europejskiego osiągnięcia.

W jaki sposób funkcjonuje unia celna?

Unię celną przewidziano po raz pierwszy w traktacie rzymskim i w wyniku jej wprowadzenia w 1968 r. zniesiono cła pobierane na granicach między państwami będącymi członkami Wspólnoty Europejskiej. Obecnie jest to jednolity obszar handlowy, na którym możliwy jest swobodny przepływ towarów wyprodukowanych zarówno w UE, jak i poza jej granicami. Cło na towary przywiezione spoza UE uiszcza się zazwyczaj, gdy po raz pierwszy zostają one wprowadzone na terytorium UE. W ten sposób służby celne zapewniają, że cła zostają pobrane, a interesy finansowe Unii i państw członkowskich są chronione. Celnicy zapobiegają również wprowadzeniu do Unii produktów, które mogłyby stwarzać ryzyko dla bezpieczeństwa lub zdrowia obywateli UE; zatrzymują oni towary, które zostały nielegalnie sprzedane i przemycone lub stanowią niebezpieczeństwo dla środowiska i europejskiego dziedzictwa kulturowego, a także towary, które zagrażają interesom finansowym UE i jej państw członkowskich.

Aby zapewnić prawidłowe funkcjonowanie jednolitego obszaru ceł, państwa członkowskie UE korzystają ze wspólnego zbioru zasad, tzw. unijnego kodeksu celnegoWyszukaj ten link w innym językuEN•••, będącego jego elementem kluczowym. Kodeks ten został zaktualizowany w 2013 r. i jest stosowany od 2016 r. i zapewnia on, że państwa UE stosują te same zasady i procedury dotyczące przywozu, wywozu i tranzytu towarów. Stymuluje to konkurencję i handel, zwiększa wydajność i jakość oraz przyczynia się do obniżania cen dla konsumentów.

To przede wszystkim krajowe organy celne we wszystkich państwach członkowskich UE są odpowiedzialne za szeroko zakrojone bieżące operacje unii celnej i współpracują one ze sobą oraz z Komisją, by zapewnić skuteczne jej funkcjonowanie. Niezbędna jest równocześnie szersza współpraca międzynarodowa w celu zagwarantowania ochrony interesów obywateli europejskich i przedsiębiorstw europejskich na całym świecie. W tym kontekście UE podpisała ponad 50 międzynarodowych umów umożliwiających współpracę celną oraz wzajemną pomoc administracyjną z 80 państwami spoza UE, aby usprawnić kontrole i egzekwowanie przepisów oraz uprościć i zharmonizować procedury celne, co z kolei ma przyczynić się do ograniczenia administracyjnego ciężaru i kosztów dla przedsiębiorstw europejskich.

Komisja zaproponowała niedawno stałe zobowiązanie finansowe w wysokości 950 mln euro na program „Cła” w kolejnym budżecie UE. Środki te powinny pomóc zintensyfikować współpracę oraz wymianę danych między organami celnymi, a także pomóc we wsparciu i szkoleniu funkcjonariuszom celnym w ich pracy. Aby pomóc państwom członkowskim w zakupie, konserwacji i wymianie nowoczesnego sprzętu do kontroli celnej w planach budżetowych UE uwzględniono nowy fundusz w wysokości 1,3 mld euro.

Dodatkowe informacje

• Dodatkowe informacje na temat kampanii zorganizowanej dla uczczenia 50-lecia unii celnej można znaleźć tutaj Wyszukaj ten link w innym językuEN•••
• Dodatkowe informacje na temat handlu międzynarodowego można znaleźć tutaj
• Strona internetowa komisarza Pierre'a Moscovici Wyszukaj ten link w innym językuEN•••
• Komisarz Moscovici na Twitterze