Komisja Europejska i Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) ogłosiły rozpoczęcie przełomowego projektu współpracy partnerskiej w dziedzinie e-zdrowia.

W czerwcu 2023 r. WHO wykorzysta unijny system cyfrowych zaświadczeń COVID-19 do stworzenia systemu o zasięgu ogólnoświatowym, który ułatwi globalną mobilność i pomoże chronić ludzi na całym świecie przed bieżącymi i przyszłymi zagrożeniami dla zdrowia. Jest to pierwszy element składowy budowanej przez WHO światowej sieci cyfrowych zaświadczeń zdrowotnych, który zostanie wprowadzony wraz z szeroką gamą produktów cyfrowych służących zapewnieniu lepszej ochrony zdrowia dla wszystkich.

Inicjatywa ta, oparta na strategii UE w dziedzinie zdrowia na świecie oraz globalnej strategii państw członkowskich WHO w dziedzinie e-zdrowia, jest następstwem porozumienia podpisanego 2 grudnia 2022 r. przez komisarz Kyriakides i dyrektora generalnego WHO dr Tedrosa Adhanoma Ghebreyesusa w celu zacieśnienia strategicznej współpracy w kwestiach związanych z ochroną zdrowia na świecie. Wzmacnia ona dodatkowo wielostronny i solidny system, którego trzonem jest WHO, a motorem napędowym – silna UE.

Partnerstwo to będzie obejmować ścisłą współpracę w rozwijaniu systemu WHO, zarządzaniu nim i jego wdrażaniu z wykorzystaniem obszernej wiedzy technicznej Komisji Europejskiej w tej dziedzinie. Pierwszym krokiem jest zapewnienie dalszego skutecznego funkcjonowania obecnie istniejących zaświadczeń cyfrowych.

Globalny system WHO oparty na doświadczeniach UE

Jednym z kluczowych elementów działań Unii Europejskiej przeciwko pandemii COVID-19 jest cyfrowe zaświadczenie COVID. Aby ułatwić swobodne przemieszczanie się w obrębie swoich granic, UE w bardzo krótkim czasie ustanowiła interoperacyjne certyfikaty COVID-19 (znane także jako „unijne cyfrowe zaświadczenia COVID”). Dzięki wykorzystaniu technologii i standardów open-source możliwe było również włączenie do systemu państw spoza UE, które wydają certyfikaty zgodnie ze specyfikacjami unijnych cyfrowych zaświadczeń COVID, co sprawiło, że stały się one najpowszechniejszym rozwiązaniem na świecie.

Od początku pandemii WHO podjęła współpracę ze wszystkimi regionami WHO w celu określenia ogólnych wytycznych dla takich zaświadczeń. Aby zwiększyć globalną gotowość w dziedzinie ochrony zdrowia w obliczu rosnących zagrożeń zdrowotnych, WHO stworzyła ogólnoświatową sieć cyfrowej certyfikacji zdrowia, która opiera się na tych samych mocnych fundamentach przepisów, zasad i otwartych technologii, co unijne cyfrowe zaświadczenia COVID. Dzięki tej współpracy WHO upowszechni ten proces w skali globalnej w ramach własnej struktury, umożliwiając całemu światu czerpanie korzyści z ujednolicenia certyfikatów cyfrowych. Będzie to wymagać ustanawiania odpowiednich norm i walidacji podpisów cyfrowych, aby zapobiec oszustwom. W trakcie tego procesu WHO nie uzyska jednak dostępu do danych osobowych, który pozostałyby nadal w wyłącznej gestii władz państwowych.

Pierwszy element składowy globalnego systemu WHO zacznie funkcjonować w czerwcu 2023 r., a w kolejnych miesiącach system będzie stopniowo rozbudowywany.

Długoterminowe partnerstwo cyfrowe na rzecz lepszej ochrony zdrowia dla wszystkich

Aby ułatwić upowszechnienie unijnych cyfrowych zaświadczeń COVID przez WHO oraz przyczynić się do ich lepszego funkcjonowania i dalszego rozwoju, Komisja Europejska i WHO nawiązały współpracę partnerską w dziedzinie e-zdrowia.

W ramach partnerstwa prowadzone będą prace nad etapowym rozwojem technicznym systemu WHO w celu uwzględnienia dodatkowych form jego zastosowania, na przykład cyfryzacji międzynarodowego świadectwa szczepienia lub profilaktyki. Rozszerzenie skali tego rodzaju rozwiązań cyfrowych będzie miało zasadnicze znaczenie dla zapewnienia lepszej ochrony zdrowia na całym świecie.

Współpraca ta opiera się na wspólnych wartościach i zasadach przejrzystości i otwartości, inkluzywności, rozliczalności, ochrony danych i prywatności, bezpieczeństwa, skalowalności na szczeblu globalnym oraz sprawiedliwości. Komisja Europejska i WHO będą współpracować ze sobą na rzecz maksymalnego upowszechnienia systemu na całym świecie i objęcia nim jak największej liczby osób. Szczególny nacisk położony zostanie na możliwość sprawiedliwego uczestnictwa w nim najbardziej potrzebujących: krajów o niskim i średnim dochodzie.