Komisja przyjęła nowy komunikat w sprawie usprawnienia europejskiej przestrzeni administracyjnej (ComPAct).

Proponuje się w nim konkretne działania mające pomóc administracjom publicznym w zaspokajaniu potrzeb obywateli i przedsiębiorstw w całej Europie.

ComPAct to opracowany przez Komisję pierwszy w historii kompleksowy zestaw działań wspierających modernizację administracji krajowych i zacieśnianie ich współpracy transgranicznej, tak aby mogły one wspólnie stawiać czoła wspólnym wyzwaniom.

Efektywnie działające administracje publiczne na szczeblu krajowym, regionalnym i lokalnym mają kluczowe znaczenie dla praktycznej realizacji priorytetów unijnych i krajowych, wdrażania polityk i reform, które przynoszą korzyści obywatelom i przedsiębiorstwom, oraz ukierunkowania strategicznych inwestycji na transformację ekologiczną i cyfrową. To od nich w dużej mierze zależy zwiększenie konkurencyjności w całej UE.

Lepsze wdrażanie polityk unijnych i krajowych oraz sprawniejsze administrowanie pozwoli ograniczyć biurokrację i zwiększyć przejrzystość, czego życzą sobie Europejczycy. Może także pozwolić obywatelom i przedsiębiorstwom w UE zaoszczędzić miliardy euro rocznie.

W dzisiejszym komunikacie przyznano również, że w wyniku wstrząsów zewnętrznych administracje publiczne są pod znaczną presją. Trudno im także pozyskiwać utalentowanych pracowników i budować zasoby specjalistycznej wiedzy w coraz bardziej złożonych dziedzinach, jak transformacja ekologiczna i cyfrowa. Realizacja tak wymagającego programu politycznego zależy od odpornych, elastycznych administracji publicznych na wszystkich szczeblach w państwach członkowskich.

Najważniejsze proponowane działania

Wychodząc naprzeciw apelom państw członkowskich, Parlamentu Europejskiego i Komitetu Regionów o wsparcie współpracy i dialogu merytorycznego, a także o poprawę zdolności i jakości administracji publicznych na szczeblu centralnym, regionalnym i lokalnym w Europie, Komisja proponuje 25 działań, które mają służyć następującym celom:

• Wspieranie współpracy między administracjami publicznymi w celu przygotowania się na obecne i przyszłe wyzwania (filar 1 – program umiejętności w administracji publicznej). Przykładowo – wymiana w ramach współpracy administracji publicznej (PACE) umożliwia mobilność europejskich urzędników służby cywilnej pomiędzy państwami członkowskimi w celu wymiany wiedzy i dobrych praktyk.

• Zwiększenie zdolności administracji publicznej w zakresie transformacji cyfrowej (filar 2 – zdolności na potrzeby cyfrowej dekady Europy). Przykładowo – ComPAct zwiększy gotowość administracji publicznej do posługiwania się w swoich działaniach (np. w zakresie audytu czy zamówień publicznych) technologiami sztucznej inteligencji w sposób bezpieczny i budzący zaufanie.

• Doskonalenie zdolności administracji publicznej do stymulowania transformacji ekologicznej i budowania odporności (filar 3 – Zdolność do przewodzenia transformacji ekologicznej). Przykładowo – ComPAct będzie wspierać administracje publiczne w określaniu i zmniejszaniu ich instytucjonalnego śladu węglowego.

Ponadto w ramach ComPAct proponuje się wspólny zestaw nadrzędnych zasad[2] sprawnego działania administracji publicznych.

Komisja będzie realizować te działania przede wszystkim za pośrednictwem Instrumentu Wsparcia Technicznego (TSI) i innych dostępnych opcji finansowania unijnego, m.in. programu „Cyfrowa Europa”. Będzie współpracować ze wszystkimi państwami członkowskimi i zainteresowanymi stronami na rzecz wykorzystania tych instrumentów. Komisja przedstawi sprawozdanie z wdrażania ComPAct, jak przewidziano w wymogach sprawozdawczych dotyczących TSI.

Państwa członkowskie mogą uczestniczyć w ComPAct we własnym tempie, zgodnie z własnymi potrzebami i uwarunkowaniami instytucjonalnymi. Proponowane narzędzia, metody, wzajemne wsparcie i wymiana dobrych praktyk pomogą państwom członkowskim uczyć się od siebie nawzajem, wprowadzać innowacje i zwiększać skuteczność administracji publicznej.

Kontekst

Administracje publiczne na szczeblu krajowym, regionalnym i lokalnym są odpowiedzialne za należyte i zrównoważone zarządzanie budżetem UE i budżetami państw członkowskich. Mają one kluczowe znaczenie dla opracowywania i wdrażania reform i inwestycji, m.in. w ramach krajowych planów odbudowy i zwiększania odporności oraz strategii rozwoju regionalnego.

29 kwietnia 2021 r. Komisja przyjęła dokument roboczy służący wsparciu administracji publicznych w państwach członkowskich w realizacji reform. Omówiono w nim znaczenie administracji publicznych w realizacji celów UE oraz doświadczenie Komisji w działaniu na rzecz zwiększenia ich zdolności.

17 grudnia 2021 r. powołano grupę ekspertów ds. administracji publicznej i zarządzania. Jest ona platformą dialogu między Komisją a przedstawicielami państw członkowskich. Jej głównym celem jest określenie wspólnych wyzwań i opracowanie innowacyjnych podejść w ramach jednej wspólnej administracji.