W trakcie Europejskiego Roku Dziedzictwa Kulturowego 2018 ponad 6,2 mln osób wzięło udział w ponad 11 700 wydarzeniach zorganizowanych w 37 krajach. Aby zapewnić trwały wpływ europejskiego roku także po 2018 r. Komisja przedstawiła dzisiaj 60 działań  związanych z promocją i ochroną dziedzictwa kulturowego w dłuższej perspektywie.

Tibor Navracsics, komisarz ds. edukacji, kultury, młodzieży i sportu, powiedział: Jestem dumny, że Europejski Rok Dziedzictwa Kulturowego dotarł do milionów ludzi w Europie i poza jej granicami. Musimy teraz zadbać o to, by podtrzymywać spuściznę po nim – ponieważ dziedzictwo kulturowe to nie tylko przeszłość: ma ono kluczowe znaczenie w budowaniu spójnej i odpornej Europy na przyszłość. Europejskie ramy działania na rzecz dziedzictwa kulturowego stanowią zbiór inicjatyw, których celem jest zapewnienie jak najlepszego wykorzystania dziedzictwa kulturowego w pobudzaniu wzrostu gospodarczego, budowaniu silnych społeczności i wzmacnianiu relacji z naszymi partnerami na całym świecie.

Przyjęte przez Komisję w maju br. ramy ogłoszono w Europejskiej agendzie kultury w dobie globalizacji świata. Przewidują one konkretne działania mające spowodować rzeczywistą zmianę w sposobie naszego korzystania z europejskiego dziedzictwa kulturowego, jego ochrony i promocji.

Ramy dzielą działania na pięć obszarów tematycznych. Działania te będą prowadzone w ciągu najbliższych dwóch lat i obejmą na przykład:

1. Dziedzictwo kulturowe na rzecz Europy sprzyjającej włączeniu społecznemu: udział i dostęp dla wszystkich

Komisja Europejska rozpocznie w 2019 r. projekt #WeareEuropeForCulture. Będą z niego finansowane efemeryczne wystawy w przestrzeni publicznej, zwracające uwagę na osobiste historie i przedmioty, które mają związek z dziedzictwem kulturowym. Celem projektu jest dotarcie do osób, które zwykle mają mniejszy kontakt z dziedzictwem kulturowym.

2. Dziedzictwo kulturowe na rzecz zrównoważonej Europy: inteligentne rozwiązania na rzecz spójnej społecznie i zrównoważonej przyszłości

Europejska Stolica Inteligentnej Turystyki to nowa unijna inicjatywa nagradzająca innowacyjną i inteligentną turystykę w europejskich miastach. W 2019 r. tytuł ten będą nosić Helsinki i Lyon. Dzięki nagrodzie ma powstać platforma współpracy pokazująca sukcesy europejskich miast.

3. Dziedzictwo kulturowe na rzecz odpornej Europy: ochrona zagrożonego dziedzictwa

Od 2019 r. Wspólne Centrum Badawcze Komisji opracuje nowatorskie podejście do wspierania modernizacji istniejących budynków zabytkowych w ramach projektu iRESIST+. Celem jest pomoc we wzmocnieniu odporności konstrukcji budynków w przypadku trzęsienia ziemi i poprawie ich energooszczędności.

4. Dziedzictwo kulturowe na rzecz innowacyjnej Europy: mobilizowanie wiedzy i prac badawczych

UE będzie nadal wspierać rozwój specjalistycznych umiejętności i kompetencji oraz poprawiać zarządzanie wiedzą i transfer wiedzy w sektorze dziedzictwa kulturowego, w tym w ramach programu Erasmus+. Celem jest określenie umiejętności, w przypadku których istnieje obawa, że całkowicie zaginą, zebranie danych statystycznych, określenie profili zawodowych i opracowanie założeń koncepcyjnych podnoszenia świadomości i przyciągania młodych ludzi do zawodów związanych z dziedzictwem.

5. Dziedzictwo kulturowe na rzecz tworzenia silniejszych partnerstw globalnych: zacieśnianie współpracy międzynarodowej

W ramach programu „Horyzont 2020” UE tworzy międzynarodową sieć na rzecz innowacji i dyplomacji w dziedzinie dziedzictwa kulturowego. Wiedza ekspercka UE pomoże państwom trzecim chronić dziedzictwo kulturowe przez szkolenia i wspierać tworzenie innowacyjnych, dostosowanych do potrzeb rozwiązań dla różnych obszarów (kraje objęte europejską polityką sąsiedztwa, Ameryka Łacińska, Afryka, Azja).

Nowa aplikacja służąca do odkrywania skarbów kultury

W dniach 6–7 grudnia br. w ramach konferencji #EuropeForCulture Komisja przedstawia również swoją nową aplikację mobilną „Cultural Gems” i wręcza specjalną nagrodę eTwinning w dziedzinie dziedzictwa kulturowego. Zwycięskimi projektami są „Monumental Europe ” i „MATH 3.0 Amazing Trip through History”, które umożliwiły uczącym się odkrywanie dziedzictwa kulturowego Europy za pomocą projektów międzykulturowych opartych na współpracy.

„Cultural Gems to platforma dla lokalnych społeczności w mniejszych i większych miastach pozwalająca pokazać ukryte skarby kultury. Odwiedzającym i mieszkańcom oferuje ona możliwość odkrywania kulturalnych i kreatywnych miejsc leżących poza głównym szlakiem. Łatwą w użyciu interaktywną mapę, koncentrującą się na kulturze i kreatywności połączono z elementami gry, aby zaangażować użytkowników. Aplikacja ta odtwarza Monitor miast kultury i kreatywności zainicjowany przez Komisję w 2017 r. Monitor porównuje i ocenia wyniki 168 miast w 30 krajach europejskich przy wykorzystaniu danych ilościowych i jakościowych. Zarówno Monitor, jak i aplikację mobilną opracowała wewnętrzna służba naukowa Komisji, Wspólne Centrum Badawcze, w celu wspierania lokalnych decydentów politycznych w wykorzystywaniu kultury do wspierania innowacji, tworzenia miejsc pracy i spójności społecznej.

Kontekst

Celem tego jedynego w swoim rodzaju roku tematycznego Komisji Junckera było zwiększenie świadomości społecznego i gospodarczego znaczenia europejskiego dziedzictwa kulturowego. Pierwsze w historii Europejskie ramy działania na rzecz dziedzictwa kulturowego będą kierować teraz działaniami na rzecz promowania i ochrony dziedzictwa na najbliższe dwa lata, przede wszystkim za pośrednictwem polityk i programów UE. Ramy te mogą być również źródłem inspiracji dla regionów i miast lub organizacji i sieci dziedzictwa kulturowego, które chcą rozwijać swoje działania. Przygotowano je w drodze wymiany poglądów państw członkowskich UE, Parlamentu Europejskiego, organizacji społeczeństwa obywatelskiego, podmiotów działających w dziedzinie kultury oraz organizacji międzynarodowych, takich jak Rada Europy i UNESCO.