Komisja przyjęła komunikat w sprawie Europejskiej Unii Zdrowotnej, w którym podkreślono postępy poczynione w polityce zdrowotnej UE w ciągu czterech ubiegłych lat, przynoszące korzyści dla obywateli w UE i na całym świecie.

Początek obecnej kadencji zbiegł się z największą od stulecia pandemią, która spowodowała cierpienie ludzi na skalę globalną i poddała najcięższej próbie publiczne systemy opieki zdrowotnej. Pandemia COVID-19 pokazała jednak również, co można osiągnąć dzięki solidarności, współpracy i zdecydowanym działaniom UE. Dzięki unijnej strategii dotyczącej szczepionek wszystkim obywatelom UE zapewniono dostęp do ratujących życie szczepionek w tym samym czasie i na tych samych warunkach. Pomogło to powstrzymać rozprzestrzenianie się wirusa i uratowało miliony ludzi. Unijne cyfrowe zaświadczenie COVID umożliwiło bezpieczne ponowne otwarcie gospodarek i społeczeństw, a instrument SURE pomógł ponad 31 mln pracowników przezwyciężyć skutki gospodarcze. Ponieważ granice nie stanowią przeszkody dla pandemii nasza współpraca i solidarność również miały skalę globalną. Dzięki naszemu podejściu „Drużyna Europy” UE stała się największym darczyńcą szczepionek za pośrednictwem COVAX i przekazała krajom partnerskim prawie 54 mld euro w ramach wsparcia w sytuacjach nadzwyczajnych.

W czasie pandemii Europejska Unia Zdrowotna pojawiła się zatem jako element niezbędny w celu zachowania odporności UE i przyczynienia się do dobrobytu społecznego, strategicznej autonomii i stabilności geopolitycznej Europy. Opierała się ona na doświadczeniach związanych z kryzysem COVID-19 i była odpowiedzią na wyraźne apele obywateli o silniejszą obecność UE w dziedzinie zdrowia publicznego. Wizja Unii Zdrowotnej przedstawiona w listopadzie 2020 r. polega na zapewnieniu, aby państwa członkowskie były lepiej przygotowane do wspólnego reagowania na przyszłe kryzysy dotyczące dziedziny zdrowia, a jednocześnie wspierały nowoczesną i innowacyjną politykę zdrowotną dla wszystkich obywateli w całej UE. Dzięki znacznemu finansowaniu z Programu UE dla zdrowia cele Europejskiej Unii Zdrowotnej szybko przekształciły się w wymierne rezultaty.

Wraz z podjęciem dalszych działań Europejska Unia Zdrowotna wdrożyła do tej pory:

• Wzmocnione środki bezpieczeństwa zdrowotnego, aby skuteczniej reagować na przyszłe kryzysy.

Obecnie UE jest lepiej wyposażona w zakresie przewidywania wszelkich poważnych zagrożeń dla zdrowia, przygotowania się i reagowania na nie. Dzieje się tak dzięki solidniejszym ramom prawnym współpracy w zakresie bezpieczeństwa zdrowotnego, wzmocnieniu unijnych agencji ds. zdrowia oraz utworzeniu Urzędu ds. Gotowości i Reagowania na Stany Zagrożenia Zdrowia (HERA).

• Równy i terminowy dostęp do przystępnych cenowo leków dla wszystkich obywateli

Proponowana reforma farmaceutyczna UE zapewni dodatkowym 70 mln obywateli UE dostęp do nowych leków przy jednoczesnym utrzymaniu konkurencyjnego sektora farmaceutycznego w Europie. Reforma koncentruje się na potrzebach obywateli UE, aby zapewnić wszystkim dostęp do potrzebnych im leków, gdy są potrzebne, niezależnie od miejsca zamieszkania i rodzaju choroby. Reforma ta poprawi również dostępność leków o krytycznym znaczeniu poprzez określenie wachlarza środków mających na celu podjęcie problemu niedoborów.

• Plan walki z rakiem będący wiodącą inicjatywą światową

W ramach europejskiego planu walki z rakiem uruchomiono szereg istotnych działań mających na celu zwalczanie tej choroby na każdym etapie – od profilaktyki po diagnostykę i leczenie, a skończywszy na opiece po leczeniu nowotworowym. Dzięki finansowaniu unijnemu w wysokości 4 mld euro plan już wywiera wpływ na życie pacjentów chorych na raka w całej Europie.

• Przełomowe inicjatywy na rzecz cyfryzacji opieki zdrowotnej

Dzięki nowatorskiej europejskiej przestrzeni danych dotyczących zdrowia (EHDS) obywatele będą mieli dostęp do lepszej opieki zdrowotnej w dowolnym miejscu w UE. Przy pełnym poszanowaniu unijnych przepisów o ochronie danych, EHDS spożytkuje pełny potencjał transformacji cyfrowej, a także umożliwi lepsze wykorzystanie danych na potrzeby badań i rozwoju leków zmieniających życie.

• Kompleksowe działania na rzecz poprawy zdrowia psychicznego

W kompleksowym podejściu UE do zdrowia psychicznego uznaje się, że nasze zdrowie psychiczne jest równie ważne jak nasze zdrowie fizyczne i dotyczy osób ze wszystkich środowisk. Obejmuje ono szeroko zakrojone działania wspierane kwotą ponad 1,2 mld euro, mające na celu promowanie dobrostanu psychicznego, poprawę profilaktyki i usług wsparcia oraz przełamanie stygmatyzacji w tej ważnej dziedzinie.

• Przepisy mające na celu zwiększenie bezpieczeństwa pacjentów i zapewnienie dostaw produktów leczniczych

Dawcy i biorcy substancji pochodzenia ludzkiego, takich jak krew i komórki, zostaną objęci wzmocnioną ochroną na mocy zmienionych przepisów UE. Środki zapobiegające zakłóceniom w dostawach leków i wyrobów medycznych o krytycznym znaczeniu oznaczają, że obywatele mogą nadal polegać na bezpiecznych i skutecznych produktach medycznych, leczeniu i terapiach.

• Podejście „Jedno zdrowie” w celu przeciwdziałania poważnym zagrożeniom dla zdrowia

Uznając związek między zdrowiem ludzi i zwierząt oraz zdrowiem środowiskowym, Europa jest lepiej przygotowana do opracowania bardziej zdecydowanych strategii politycznych w celu sprostania poważnym wyzwaniom zdrowotnym, takim jak oporność na środki przeciwdrobnoustrojowe i wpływ zmiany klimatu na zdrowie.