Kanada przyłącza się do coraz większej grupy państw spoza UE, które stowarzyszyły się z unijnym programem w zakresie badań naukowych i innowacji „Horyzont Europa”.

Iliana Ivanova, komisarz do spraw innowacji, badań naukowych, kultury, edukacji i młodzieży, oraz Francois-Philippe Champagne, kanadyjska minister innowacji, nauki i przemysłu, podpisali umowę, która daje kanadyjskim naukowcom i organizacjom możliwość uczestnictwa w programie na równych warunkach ze swoimi odpowiednikami z UE.

Na szczycie UE-Kanada 24 listopada 2023 r. przewodnicząca Komisji Ursula von der Leyen i premier Kanady Justin Trudeau ogłosili zakończenie negocjacji w sprawie stowarzyszenia Kanady z filarem II programu „Horyzont Europa”. Dziś z zadowoleniem przyjęli zapowiedź w formie wspólnego oświadczenia.

Kanada przyłącza się do filaru II programu „Horyzont Europa”, który finansuje wspólne projekty badawcze w wielu dziedzinach. Kanadyjskie podmioty mogą teraz przyłączyć się do konsorcjów badawczych i przewodzić im z niektórymi z najlepszych na świecie organizacjami badawczymi, aby wspólnie stawić czoła globalnym wyzwaniom. Będą oni mieli możliwość bezpośredniego finansowania z programu, natomiast Kanada wniesie wkład do swojego budżetu.

W oczekiwaniu na podpisanie umowy obowiązywały ustalenia przejściowe dla podmiotów kanadyjskich. Oznacza to, że były one w stanie składać wnioski w ramach programu „Horyzont Europa” i zostać ocenione jako potencjalni beneficjenci w odniesieniu do wszystkich zaproszeń do składania wniosków wdrażających filar II już w budżecie na 2024 r. i kolejne lata.

Kontekst ogólny

Program„Horyzont Europa” jest kluczowym unijnym programem finansowania badań naukowych i innowacji, którego budżet na lata 2021–2027 wynosi 93,5 mld EUR. Uwzględnia on zmianę klimatu, pomaga osiągnąć cel zrównoważonego rozwoju ONZ oraz zwiększa konkurencyjność i powoduje wzrost UE. Filar II jest największą częścią programu opartą na współpracy i dysponuje budżetem w wysokości 52,4 mld EUR, który koncentruje się na wspólnych globalnych wyzwaniach: klimacie, energii, gospodarce cyfrowej i zdrowiu.

Pozostałe filary programu „Horyzont Europa”, w tym Doskonała baza naukowa i innowacyjna Europa, pozostają otwarte dla kanadyjskich organizacji i naukowców. Dotyczy to również działań „Maria Skłodowska-Curie” (MSCA), unijnego programu referencyjnego dotyczącego kształcenia doktoranckiego, podoktoranckiego i badań opartych na współpracy, który stanowi połowę obecnych projektów realizowanych przez UE i Kanadę w ramach programu „Horyzont Europa”.

Obecnie podmioty kanadyjskie uczestniczą w 155 projektach w ramach programu „Horyzont Europa”. Do tej pory instytucje kanadyjskie otrzymały z programu „Horyzont Europa” ponad 6 mln EUR. Z tej kwoty 2,3 mln EUR stanowią dotacje Europejskiej Rady ds. Badań Naukowych. Ponadto 1,9 mln EUR przyznano kanadyjskim partnerom w ramach projektów w ramach filaru II, a 1,8 mln EUR przyznano w ramach infrastruktury badawczej.

Na dzień dzisiejszy 19 państw jest stowarzyszonych w oparciu o ich członkostwo w Europejskim Obszarze Gospodarczym (EOG); lub jako państwa przystępujące, kraje kandydujące i potencjalne kraje kandydujące; jako państwa objęte europejską polityką sąsiedztwa (EPS); lub jako inne państwa i terytoria trzecie, które spełniają zestaw kryteriów związanych z ich systemami gospodarczymi, politycznymi oraz systemami badań naukowych i innowacji. Niedawno zakończono formalne negocjacje z Republiką Korei w sprawie przystąpienia do programu „Horyzont Europa”. Trwają negocjacje ze Szwajcarią, a rozmowy przygotowawcze z Japonią i Singapurem.