Temat dezinformacji pozostaje jednym z priorytetów Komisji. Zwalczaniu dezinformacji służy Kodeks postępowania, stanowiący pierwszy na świecie tego rodzaju zbiór zasad określający zobowiązania platform i całej branży do działania. Gotowość do podjęcia zobowiązań Kodeksu potwierdziły ostatnio nowe podmioty, a Komisja apeluje do wszystkich innych zainteresowanych stron o przyłączenie się do tej inicjatywy.

30 września 2021r. podczas posiedzenia plenarnego w procesie przeglądu kodeksu postępowania w zakresie zwalczania dezinformacji uczestniczyło ośmiu nowych potencjalnych sygnatariuszy. Wyrazili oni gotowość podjęcia zobowiązań na podstawie ulepszonej wersji kodeksu.

Kodeks stanowi pierwszy na świecie tego rodzaju zbiór zasad określający zobowiązania platform i całej branży do zwalczania dezinformacji. Przegląd kodeksu opiera się na wydanych w maju wytycznych Komisji, w których określono, w jaki sposób należy ulepszyć kodeks, aby zapewniał on zdecydowaną reakcję na dezinformację.

Do potencjalnych nowych sygnatariuszy należą: internetowe platformy wideo, np. Vimeo, nowe rodzaje sieci społecznościowych, np. Clubhouse, oraz dostawcy technologii reklamowych, np. DoubleVerify, a także organizacje, które udostępniają konkretną wiedzę ekspercką i rozwiązania techniczne służące zwalczaniu dezinformacji, takie jak Avaaz, Globsec, Logically, NewsGuard i WhoTargetsMe.

Należy dołożyć dalszych starań, aby zmniejszyć przepływ szkodliwej dezinformacji, czego dowodzą niedawne kampanie wyborcze i sprawozdania sygnatariuszy dotyczące programu monitorowania dezinformacji na temat COVID-19. Obecny kodeks stanowił dobry pierwszy krok w tym kierunku, ale ocena Komisji przeprowadzona w 2020 r. ujawniła jego istotne niedociągnięcia. Są to między innymi: niespójne i niepełne stosowanie kodeksu wobec różnych platform i w różnych państwach członkowskich, luki pod względem zakresu zobowiązań na podstawie kodeksu, brak odpowiedniego mechanizmu monitorowania, w tym kluczowych wskaźników efektywności, brak zobowiązań dotyczących dostępu do danych platform, które są potrzebne do badań nad dezinformacją oraz niewielki udział zainteresowanych podmiotów, w szczególności z sektora reklamowego. Komisja oczekuje, że podczas przeglądu kodeksu sygnatariusze będą ściśle przestrzegać wytycznych, aby mieć pewność, że spełnia on oczekiwania wobec silnego instrumentu UE.

Věra Jourová, wiceprzewodnicząca do spraw wartości i przejrzystości, powiedziała: Cieszę się, że nowe podmioty z odpowiednich sektorów odpowiedziały na nasze wezwanie i zaangażowały się w rewizję kodeksu postępowania. Zachęcam innych, w tym platformy, serwisy przesyłania wiadomości oraz podmioty z branży reklamy internetowej, aby dołączyły jak najszybciej i współtworzyły nową wersję kodeksu. Ulepszony kodeks nie może zawieść oczekiwań, jakie przedstawiliśmy w naszych wytycznych w maju. Podmioty internetowe ponoszą szczególną odpowiedzialność za rozpowszechnianie i monetyzację dezinformacji. Muszą celowo działać w sposób bardziej przejrzysty, odpowiedzialny i bezpieczny.

Thierry Breton, komisarz ds. rynku wewnętrznego, dodał: Cieszy mnie fakt, że coraz więcej platform internetowych, dostawców technologii, organizacji społeczeństwa obywatelskiego i organizacji eksperckich formalnie zobowiązuje się do walki z dezinformacją. Sektor prywatny powinien być ambitny i uprzedzać swymi działaniami wprowadzanie nowych unijnych przepisów dotyczących usług cyfrowych. Nadszedł czas, by za jego słowami poszły czyny.

Komisja apeluje do wszystkich innych zainteresowanych stron, które mogą przyczynić się do udoskonalenia kodeksu i chcą podjąć zobowiązania dotyczące swoich usług, aby wyraziły zainteresowanie przystąpieniem do kodeksu i jak najszybciej przyłączyły się do prac nad jego ulepszoną wersją. Apel ten jest skierowany w szczególności do istniejących i powstających platform w UE, zainteresowanych stron z branży reklamy internetowej (np. giełd reklamowych, dostawców technologii reklamowych, marek korzystających z reklam agencji komunikacyjnych, agencji komunikacji), innych podmiotów świadczących usługi, które mogą być wykorzystywane do monetyzowania dezinformacji (np. platform płatności elektronicznych, platform handlu elektronicznego, systemów finansowania społecznościowego lub darowizn), prywatnych usług przesyłania wiadomości, a także innych zainteresowanych podmiotów, które mogą wnieść wkład w skuteczne funkcjonowanie kodeksu dzięki swoim zasobom lub wiedzy fachowej. Ulepszony kodeks powinien obejmować nowe dostosowane zobowiązania odpowiadające zakresowi i charakterowi usług świadczonych przez sygnatariuszy, przy czym oczekuje się, że sygnatariusze podejmą odpowiednie zobowiązania dotyczące wszystkich swoich usług.

Sprawozdania z działań pojętych latem przez platformy w ramach programu monitorowania dezinformacji na temat COVID-19

W ramach regularnego monitorowania dezinformacji na temat COVID-19 Komisja publikuje również sprawozdania Google, Facebooka, Twittera, TikToka i Microsoftu, w których opisano działania podjęte przez te platformy w lipcu i sierpniu w celu ograniczenia dezinformacji na temat COVID-19 i szczepionek. Jak podano we wspólnym komunikacie z 2020 r., Europejska Grupa Regulatorów ds. Audiowizualnych Usług Medialnych (ERGA) wspiera Komisję swoją wiedzą fachową w realizacji programu monitorowania dotyczącego COVID-19. Oczekuje się, że w najbliższych tygodniach ERGA przedstawi sprawozdanie na temat tego programu.

Kontekst

Kodeks postępowania ustanowiono w październiku 2018 r. Jak zapowiedziano w europejskim planie działania na rzecz demokracji (EDAP), w maju 2021 r. Komisja wydała wytyczne dotyczące ulepszenia kodeksu postępowania w zakresie zwalczania dezinformacji w celu naprawy niedociągnięć stwierdzonych w ocenie kodeksu przeprowadzonej przez Komisję w 2020 r i wykorzystania wniosków wyciągniętych z programu monitorowania dezinformacji na temat COVID-19. Wniosek Komisji dotyczący aktu o usługach cyfrowych ustanawia ramy współregulacji dla kodeksów postępowania.

W wytycznych wzywa się do ulepszenia wszystkich rozdziałów kodeksu: należy walczyć z monetyzacją dezinformacji, zintensyfikować działania przeciwko technikom manipulacyjnym, a użytkownicy powinni mieć dostęp do narzędzi pozwalających wykryć i zasygnalizować dezinformację oraz bezpiecznie poruszać się w internecie. Kodeks powinien również rozszerzyć zakres weryfikacji informacji we wszystkich państwach członkowskich i we wszystkich językach oraz radykalnie poprawić dostęp do gromadzonych przez platformy danych na potrzeby badań. Sygnatariusze powinni również utworzyć publicznie dostępne centrum przejrzystości, a stała grupa zadaniowa będzie odpowiedzialna za dostosowywanie kodeksu do zmian technologicznych, społecznych, rynkowych i legislacyjnych. Ulepszony kodeks musi zostać uzupełniony skutecznymi ramami monitorowania, opartymi na jasnych kluczowych wskaźnikach efektywności służących do pomiaru skuteczności działań wdrażanych na podstawie kodeksu z 2021 r. Oczekuje się, że sygnatariusze przedstawią zmieniony kodeks do końca 2021 r.

Podczas kryzysu związanego z COVID-19 sygnatariusze aktywnie uczestniczyli w specjalnym programie monitorowania. Okazało się, że jest to użyteczny środek służący przejrzystości, zapewniający rozliczalność publiczną platform, który umożliwił przetestowanie kodeksu w trudnych warunkach. Jednocześnie przy realizacji programu dotyczącego COVID-19 zwrócono uwagę na niedociągnięcia, którym powinien zaradzić ulepszony kodeks.